مجتمع بندری شهید رجایی از سال 1364 فعالیت رسمی خود را در غرب هرمزگان آغاز کرده و امروز به یک بندر راهبردی و توسعه محور در کشور تبدیل شده است.
اقتصاد24 - نقش راهبردی بندر شهید رجایی در توسعه اقتصادی کشور نقشی انکار ناپذیر است. این بندر با داشتن ظرفیت های مختلفی همچون پایانه نفتی، کانتینری، کالاهای فله، جرثقیل های بزرگ ریلی و زرافه ای، اتصال به راه آهن سراسری و اراضی پشتیبانی نقش حیاتی برای اقتصاد دریا محور در کشور ایفا می کند.
قرار گرفتن در دهانه ورودی خلیج فارس و تنگه هرمز، بهره مندی از تجهیزات مدرن، اتصال به شبکه بین المللی ریلی، امکان واگذاری زمین و دیگر امکانات به سرمایه گذاران بخش خصوصی و دهها مزایای دیگر موجب شده تا این بندر به یکی از موفق ترین سازمان های بندری در خاورمیانه تبدیل شود.
بندر شهید رجایی یکی از 71 فعال و درعین حال بزرگترین بندر تجاری کشور همچنین در طول دهه های 60 تاکنون پذیرای میلیاردها تُن کالای ترانزیتی، صادراتی و وارداتی به داخل و خارج از کشور بوده است.
این بندر همچنین با موقعیت ممتاز جغرافیایی، تجهیزات و امکانات پیشرفته در دوران پسا برجام به عنوان کلید طلایی تجارت ایران مطرح بوده و هم اکنون از جایگاه ویژه ای در خاورمیانه و عرصه تجارت جهانی برخوردار است.
بندر شهید رجایی برای گرفتن سهم بیشتر از حمل و نقل دریایی و تجارت بین المللی حرکتی شتابان و رو به جلو را آغاز کرده و دستیابی صاحبان کالا به منطقه آسیای مرکزی و خاورمیانه را از طریق مطمئن ترین، مناسب ترین، ارزان ترین و کوتاه ترین راه میسر ساخته است.
این بندر از مهم ترین بندرهای کشور است که همه مولفه های تخلیه و بارگیری بواسطه امکانات و زیرساخت های آن دارا بوده و برای قرار گرفتن در جایگاه نخست بندرهای منطقه، برنامه هایی را عملیاتی کرده و نیاز است بیش از پیش از این موقعیت استراتژیک بندری در برابر حوادث پیش بینی نشده حفاظت کرد.
بندرشهید رجایی در طول این سال ها شاهد حوادث و رخدادهای تلخ و شیرین بوده که باید مسوولان برای جلوگیری از تکرار حوادث تلخ و ناگواری در این بندر حیاتی کشور اقدام کنند و به توسعه و تقویت آن بیشتر توجه کنند.
کارنامه درخشان بندر شهید رجایی در ارسال کالا به بازارهای داخلی
معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی با اشاره به موقعیت استراتژیک و راهبردی بندرشهید رجایی در غرب هرمزگان گفت: این بندر و بندرهای تابعه آن در زمینه تخلیه کالاهای اساسی از کشتی های بزرگ و ارسال سریع به بازارهای داخلی، کارنامه و دستاوردهای خوب و درخشانی داشته است.
محمد راستاد روز های اخیر در نشستی با مدیران حوزه حمل و نقل استان هرمزگان افزود: توزیع کالاهای اساسی و ویژه بین سایر بنادر جنوب کشور و نداشتن تمرکز آنها در بنادر استان خوزستان از جمله سیاست های کلان سازمان بنادر و دریانوردی است.
راستاد بر لزوم بهسازی محور بزرگراهی و توسعه مسیرهای دسترسی به بندر شهید رجایی و بهره گیری بیشتر از ظرفیت های شبکه ریلی در حمل کالا تاکید کرد.
وی یادآورشد: پیرامون بزرگراه بندرعباس به بندر شهید رجایی مراکز عدیده ی صنعتی و لجستیکی وجود دارد که با توجه به تاکید وزیر راه و شهرسازی، این وضعیت نابسامان باید سامان یابد.
جایگاه ممتاز بندرشهید رجایی در ترانزیت، صادرات و واردات کالا
معاون امور بندری و اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی نیز گفت: بندر شهید رجایی از جایگاه ممتازی در زمینه ترانزیت، صادرات و واردات کالا برخوردار است.
محمد علی حسن زاده اخیراً در نشست ارزیابی نخستین مانور ریلی کانتینری افزود: فعالان بخش های کلان اقتصادی و تجارت کالا نیز اذعان دارند که ایران در بهترین شرایط جغرافیایی قرار دارد و در این راستا موقعیت جغرافیایی بندر شهید رجایی بسیار راهبردی است.
حسن زاده اضافه کرد: هدف سازمان بنادر و دریانوردی، محدود سازی حمل جاده ای نیست، زیرا هر شیوه حمل و نقلی مزیت خاص خود را دارد و توسعه راه آهن و افزایش سهم ریل در بنادر به معنی بکارگیری روش ارزان تر از جاده است.
عضو هیات عامل سازمان بنادر و دریانوردی ادامه داد: استفاده از همه ابزاری های موجود برای بهره گیری بهینه از همه بنادر کشور در دستور کار است و هر میزان سهم ریل در یک بندر بیشتر باشد، نشان دهنده جایگاه بالاتر آن بندر در بین سایر بنادر همطراز است.
حسن زاده افزود: مطالعات اقتصادی صورت گرفته در زمینه اقتصادی ترین مسافت برای جابه جایی کالا در ایران 350 کیلومتر برآورد شده است.
وی افزود: لازم است با برنامه اصولی و علمی، از موقعیت ممتاز کشور برای ترانزیت بار به آسیای میانه استفاده شود.
معاون امور بندری و اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی یادآور شد: ایران دروازه ورود اروپا به آسیا از طریق ترکیه و در فاصله بین 2 قاره آسیا و اروپا قرار دارد و با تشکیل کارگروه و کمیته مشترک می توان هماهنگی لازم را انجام داد.
راه اندازی سیستم هوشمند ثبت اطلاعات تخلیه کالا در بندرشهید رجایی
مدیرکل امور بندری سازمان بنادر و دریانوردی نیز گفت: برای نخستین بار و پس از ماه ها پیگیری، سیستم هوشمندسازی بنادر «سیستم هند هلد» برای ثبت اطلاعات تخلیه و بارگیری کالای عمومی و متفرقه در بندر شهید رجایی با موفقیت راه اندازی شد.
روانبخش بهزادیان تاکید کرد: در جهت رسیدن به بنادر هوشمند و استفاده از تکنولوژی های جدید و سامانه های نرم افزاری تحت عنوان «سیستم هندهلد اندرویدی» برای ثبت اطلاعات تخلیه کالاهای عمومی و متفرقه در بندر شهید رجایی راه اندازی شده است.
بهزادیان بیان داشت: این سیستم هوشمند طبق برنامه ریزی های انجام شده، برای عملیات تخلیه کشتی «hang prosperity» حامل محموله انواع کالاهای متفرقه به تناژ 12 هزار و 322 تن در اردیبهشت امسال در بندر شهید رجایی به کارگرفته شد.
مدیرکل امور بندری سازمان بنادر و دریانوردی یادآورشد: ثبت صحیح و به موقع اطلاعات کلیدی برای ارسال به سامانه های نرم افزاری از مزایا و اهمیت این سیستم هوشمند است و سعی داریم تا پایان امسال در همه بندرهابی کشور این کار را عملیاتی کنیم.
بهزادیان ادامه داد: یکپارچه سازی سامانه ها و ارتباط نرم افزاری با دستگاه های مرتبط برای ورود و خروج کالا در بندرها از دیگر برنامه های در دست اقدام سازمان بنادر است.
روانه 400 هزار تن کالای اساسی از بندر شهید رجایی به بازارهای داخلی
مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان و مدیر منطقه ویژه اقتصادی بندر شهیدرجایی گفت: در راستای تنظیم بازار کشور در ماه های فروردین و اردیبهشت ماه امسال حدود 400 هزار تن انواع کالای اساسی و ویژه در بندر شهید رجایی تخلیه و روانه بازارهای داخلی شد.
الله مراد عفیفی پور افزود: در فروردین ماه امسال 207 هزار و 497 تن و در اردیبهشت 186 هزار و 657 تن کالای اساسی در اسکله های بندر شهید رجایی تخلیه و به بازارهای مختلف کشور ارسال شد.
عفیفی پور بیان داشت: این کالاها شامل 123 هزار تن شکر، 122 هزار تن روغن نباتی و حیوانی، 88 هزار تن کود و سموم شیمیایی، 49 هزار تن برنج و 10 هزار تن کاغذ بوده است.
وی یادآورشد: همچنین 166 هزار و 834 تن کالا اساسی و ویژه در ماه های بهمن و اسفند 97 نیز با کشتی وارد بندر شهید رجایی شد.
مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان ادامه داد: تشریفات مربوط به تخلیه کالاهای اساسی از کشتی به سرعت و با دقت لازم انجام شد و کامیون ها پس از بارگیری بدون معطلی روانه استان های مختلف کشور شدند.
وی ابراز داشت: قرار است 10 فروند کشتی حامل دام زنده و همچنین محموله های شکر و روغن خوراکی تا پایان امسال در بندرشهید رجایی پذیرش و براساس نیاز کشور و بدون محدودیت زمانی برای تنظیم بازار روانه بازارهای داخلی شود.
پهلودهی بدون نوبت کشتی های حامل کالای اساسی در اسکله های بندرشهید رجایی
مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان با اشاره به تسهیلات در نظر گرفته شده برای کالاهای اساسی همچون برنج و روغن و سایر نیازهای مردم گفت: کشتی های حامل این گونه کالاها بدون نوبت در اسکله های 40 گانه این بندر پهلودهی می شوند.
عفیفی پور افزود: علاوه بر پهلودهی بدون نوبت و تخصیص امکانات و تجهیزات تخلیه کالا از کشتی و نگه داری آنها در محوطهها، هماهنگی های موثری با دستگاه های همکار از جمله گمرک نیز صورت گرفته تا کالاهای اساسی در کمترین زمان ممکن از بندر خارج و به مقصد تعیین شده در داخل کشور ارسال شود.
وی ابرازداشت: در تلاشیم با همکاری سایر ارگان ها، خروج کالا از بندر شهید رجایی را تسهیل دهیم تا ضمن ماندگاری کالا، هرچه سریع تر به دست مصرف کننده نهایی برسد.
این مسوول ادامه داد: پایانه های ریلی و کانتینری بندر شهید رجایی بیش از 700 هزار تی. ای. یو کانتینر ظرفیت نگهداری کالا را دارند و می توان کانتینرها را در شرایط ایمن به وسیله واگن به این بندر وارد و یا از آن خارج کرد.
عفیفی پور اضافه کرد: همچنین در بندر شهید رجایی افزون بر 2 هزار پلاک یخچالی وجود دارد که امکان پذیرش هر نوع کالای وارداتی و صادراتی که نیازمند خدمات سردخانه ای بسته به دمای استاندارد مورد نیاز برای نگهداری کالا باشد، وجود دارد.
وی گفت: همه فعالان بخش دولتی و خصوصی امکانات و تسهیلات ویژه ای را فراهم کرده تا خدمات تخلیه کالا از کشتی، بارگیری محموله های صادراتی و خروج کالاها از بندر در کمترین زمان ممکن و با بهترین کیفیت، انجام شود.
سهم 50 درصدی بندرشهید رجایی از تجارت ایران
بندر مهم و راهبردی شهید رجایی در 23 کیلومتری غرب بندرعباس مرکز استان هرمزگان و در شمال جزیره قشم و تنگه هرمز واقع شده است که با داشتن روابط دریایی و مبادله کالا با 80 بندر شاخص بین المللی به عنوان بزرگترین بندرتجاری و کانتینری و همچنین دروازه طلایی اقتصاد ایران مطرح است و سهم 50 درصدی از تجارت ایران را به خود اختصاص داده است.
این منطقه ویژه اقتصادی یکی از مهم ترین کریدورهای ترانزیتی بین المللی در جهان است و در مرکز کریدور ترانزیتی جنوب به شمال قرار دارد.
این کریدور اقیانوس هند و خلیج فارس را از ایران به دریای خزر و سپس از طریق روسیه به سن پترزبورگ و شمال اروپا متصل می کند.
موقعیت ممتاز جغرافیایی، دسترسی به آبهای آزاد جهان از طریق خلیج فارس، اتصال به شبکه بین المللی راه آهن و جاده ابریشم، برخورداری از تجهیزات و امکانات مدرن، نزدیکی به مناطق آزاد کیش و قشم و بنادر حوزه خلیج فارس این مجتمع بندری را به پایگاه راهبردی و منحصر به فرد تبدیل کرده است.
بندر شهید رجایی همچنین به تنهایی فعالیت بیش از 50 پایانه و محوه نگهداری کالا با راهبری بخش خصوصی، 70 درصد ترانزیت کالا، پشتیبانی بیش از 58 درصد عملیات غیرنفتی، 43 درصد عملیات نفتی و تخلیه و بارگیری حدود 85 درصد از عملیات کانتینری در سطح کل بنادر کشور را داراست.
برخورداری از اراضی پشتیبانی جهت واگذاری به سرمایه گذاران در راستای انجام فعالیت های پشتیبانی، صنعتی، نفتی و خدماتی در قالب قراردادهای BOT، اجاره کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت از ظرفیت های منحصر به فرد این منطقه می باشد.
این بندر در وضعیت فعلی 2 هزار و 400 هکتار وسعت دارد و با ظرفیت تخلیه و بارگیری بیش از 100 میلیون تن کالای نفتی و غیرنفتی، 18 دستگاه گنتری کرین (جرثقیل غول پیکر جهت تخلیه و بارگیری کانتینری) و 40 پست اسکله به عنوان بزرگترین و پیشرفته ترین بندر بازرگانی ایران محسوب می شود.
استان هرمزگان دارای یکهزار و 400 کیلومتر مرز دریایی، 14 جزیره کوچک و بزرگ و 32 بندر فعال در حوزه تخلیه و بارگیری کالا است که 56 درصد از صادرات و واردات کشور را برعهده دارند.
مهم ترین این بندرها شامل مجتمع بندری شهید رجایی، بندر شهید باهنر، بندرلنگه، شهید ذاکری و کاوه قشم، بندر آفتاب چارک بندرلنگه، شهید حقانی بندرعباس، تیاب، کرگان و کلاهی میناب، بندر سیریک و جاسک است.
احداث زیرساخت ها در مناطق گردشگری ساحل و جزیره خلیج فارس و دریای عمان، ساخت و نصب اسکله های تفریحی با تکیه بر توان مهندسان و متخصصان ایرانی، ساماندهی پسکرانه این اسکله ها و همچنین استاندارد سازی ناوگان مسافری و گردشگری دریایی بخشی از اقدامات صورت گرفته در بنادر دریایی استان هرمزگان است.