اقتصاد۲۴-مساله سقط جنینهای غیرقانونی فقط مختص ایران نیست. در بسیاری از کشورها هنوز در این زمینه هیچ اجماع قانونی صورت نگرفته و در شرایط کنونی که اکثر کشورها با بحران جمعیت مواجهاند، جلوگیری از سقط سختگیرانهتر هم شده است.
طبق آمارهای غیررسمی که اتفاقاً از زبان مسئولان رسمی بیان شده است، در ایران سالانه بیش از ۶۰۰ هزار سقط غیرقانونی انجام میشود. این یعنی خطر جانی برای افرادی که به صورت غیرقانونی اقدام به این کار میکنند. یعنی هرساله بیش از ۶۰۰ هزار نفر در کشور در معرض مرگومیر یا از دست دادن سلامت جسمی قرار دارند.
مساله وقتی بغرنجتر میشود که نگاهی به مفاد قانون جوانی جمعیت بیندازیم. بر اساس این قانون، نهتنها سقط جنین کاملاً غیرقانونی است که دیگر وسایل پیشگیری از بارداری نیز به صورت رایگان در خانههای بهداشت توزیع نمیشود. از طرف دیگر حتی سقطهای قانونی هم با موانع بسیاری مواجه است و تا زمانی که پزشکان معتمد قوه قضائیه سقط را تایید نکنند این کار انجام نمیگیرد.
تمام این قوانین سفت و سخت تنها یک پیامد به دنبال دارد و آن افزایش سقطهای غیرقانونی در کشور است. سقطهایی که حالا از ماما گرفته تا جراح عمومی با دریافت چند ۱۰ میلیون انجام میدهند. هرچند اگر این افراد از سوی وزارت بهداشت یا نظام پزشکی شناسایی شوند پروانه فعالیتشان برای همیشه باطل میشود.
اما مساله اینجاست شخصی که ریسک میکند و برای دریافت پول کلان روی پروانه مامایی و پزشکیاش قمار میکند قطعاً در صورت ابطال پروانه کار هم به فعالیتهای غیرقانونی خود ادامه خواهد داد. عدم نظارت درست و تدوین قوانینی که کامل بررسی نشدهاند و شرایط جامعه در آنها لحاظ نشده است، باعث بروز چنین مشکلاتی میشود.
اگر تا به حال مساله دخالت پزشکان عمومی در جراحیهای زیبایی مطرح بود، حالا سقط جنین غیرقانونی به دست ماماها، جراحان عمومی و... به معضلات قبلی اضافه شده است. زمانی این سقطها به صورت زیرزمینی و به دست افراد غیرمتخصص انجام میشد و اغلب هم به مرگ میانجامید، اما حالا دیگر مساله سقط جنین در بین افراد کمبضاعت مطرح نیست. مساله بارداریهای خارج از ازدواج و عدم تمایل به فرزندآوری در بین خانوادههای متمول و... هم باعث شده هم میزان این سقطها به طرز باورنکردنی افزایش پیدا کند و هم افرادی که در این حرفه حضور دارند، به این کار روی بیاورند.
بیشتر بخوانید:آمار سالانه سقطهای غیرقانونی اعلام شد
لیلا کارشناس مامایی است، او در مطبش کار سقطهای غیرقانونی انجام میدهد. او در پاسخ به سوال خبرنگار تجارتنیوز میگوید برای اینکه قیمت سقط را بدهد، باید اول سونوگرافی فرد باردار را ببیند و با توجه به مدتزمان بارداری و مشکلات زمینهای قیمت را اعلام کند.
او میافزاید: «البته اگر همه چیز نرمال باشد زیر سه ماه تقریباً ۷۰ میلیون و بالای چهار ماه آن هم تنها یک هفته بیشتر از چهار ماه با مبلغ ۱۵۰ میلیون کار را انجام میدهد.» لیلا اطمینان میدهد تمامی وسایل مورد نیاز را در مطب دارد و هیچ جای نگرانی برای خونریزی بعد از سقط و ... وجود ندارد.
این ماما که فکر میکند با یک کیس خواهان سقط غیرقانونی صحبت میکند، به این مساله اشاره میکند که بهتر است فرد متقاضی کمی بیشتر فکر کند و اگر امکانش را دارد جنین را سقط نکند.
علیرضا جراح عمومی است. او میگوید: «مساله اینجاست که حتی خیلی از زوجهای جوان هم وقتی به صورت ناخواسته باردار میشوند، به دنبال سقط جنین هستند. هم مساله طرز فکر افراد است که تغییر کرده و فکر میکنند، چون نمیتوانند دورنمایی از آینده خود داشته باشند پس فرزندآوری کاری درستی نیست و هم اینکه برخی فرزند را دستوپاگیر میدانند و در نهایت هم افرادی هستند که خارج از ازدواج باردار میشوند.»
او در مورد هزینه این عملها توضیح میدهد: «هزینه سقط جنین غیرقانونی تا چهار ماه ۱۲۰ میلیون تومان است. البته افرادی هم هستند که چنین پولی ندارند، اما به این خاطر که ممکن است جانشان به خطر بیفتد با هزینه کمتر هم حاضر به انجام کار میشوم. اما اگر افرادی با تمکن مالی بالا برای این کار مراجعه کنند، بیش از ۱۲۰ میلیون از آنها میگیرم.»
بیشتر بخوانید:برخورد جدی با مرتکبان سقطهای غیرقانونی
علیرضا در پاسخ به این سوال که آیا از شناسایی شدن و از دست دادن پروانه طبابت خود ترسی ندارد میگوید: «حتی برای افرادی که مرتکب خلافهای بزرگتر مانند قتل میشوند هم همیشه بار اولی برای ترسیدن وجود دارد. اما من به کاری که میکنم به چشم یک خیانت نگاه نمیکنم. من با کسانی طرف هستم که اکثراً با رابطه خارج از ازدواج باردار شدهاند و همین مساله باعث میشود فکر کنم یک زندگی را نجات دادهام. در مورد پروانه طبابت هم شاید بالا بودن هزینه انجام این کار به دلیل همین مساله است که اگر پروانه طبابتم باطل شد باز هم بتوانم از پس هزینههای زندگیام بربیایم.»
مهناز، پرستار یکی از بیمارستانهای تهران، نیز دستی بر آتش سقط جنین دارد. او هزینه بسیار کمتری دریافت میکند و اغلب کسانی که به او مراجعه میکنند از خانوادههای بیبضاعت هستند. این پرستار در پاسخ به این سوال که آیا نمیترسد اتفاقی برای فردی که سقط میکند رخ بدهد و جان او به خطر بیفتد میگوید: «سالهاست این کار را میکنم و تاکنون به مورد خاصی برنخوردهام. من کارم را بلدم و البته مواردی را قبول میکنم که حتماً زیر سه ماه باشند و به این ترتیب بهراحتی میتوانم با روشهایی که میشناسم این کار را انجام بدهم.»
مهناز درباره روشهای سقطی که استفاده میکند خیلی تمایلی به حرف زدن ندارد و تنها به این موارد اشاره میکند: «بسته به شرایط فرد و آخرین سونوگرافیای که گرفته یا از قرص و شیاف استفاده میکنم یا از آمپول، اما به هر حال روشی که من انجام میدهم هزینه زیادی ندارد و بابت هر سقط شاید نهایتاً ۱۰ میلیون تومان دریافت کنم.»
او درباره خطراتی که این کار دارد توضیح میدهد: «همه ما آدمهای گرفتاری هستیم. من گرفتار مسائل مالی هستم و فردی که برای سقط جنین به من مراجعه میکند نوع دیگری گرفتار است. پس به این کار به عنوان کار خلاف نگاه نمیکنم. ما مشکلات هم را کمتر میکنیم همین!»
مهناز در پایان در پاسخ به این سوال که چند درصد افرادی که برای سقط مراجعه میکنند روابط خارج از ازدواج دارند میگوید: «اکثر آنها به همین دلیل برای سقط میآیند و همین مساله هم باعث میشود با خیال راحتتری دست به این کار بزنم. چون قطعاً خیلی از آنها در خانوادههایی زندگی میکنند که چنین مسائلی میتواند به قیمت جانشان تمام شود.»