علت تجمعات اعتراضی کارگران نفت و پتروشیمی در ماه‌های اخیر

اقتصاد۲۴-کارگران نفت و گاز و پتروشیمی طی ماه‌های اخیر تجمعاتِ زیادی داشته‌اند. از جمله می‌توان به تجمع کارگران شرکت فرآب در پتروشیمی اصفهان، کارگران پیمانکاری پتروشیمی شرکت ارغوان‌گستر ایلام، کارگران پتروشیمی دماوند، کارگران نفت و گاز گچساران، کارگران پروژه‌ای سایت‌های ۱ و ۲ و ۳ پتروپالایش، کارگران شرکت‌های پایندان، اکسیر صنعت و IPMI در فاز ۱۴ کنگان، کارگران پیمانکاری شرکت کیان‌سازه، کارگران پیمانکاری پارس جنوبی و برخی دیگر از کارگران نفت و گاز و پتروشیمی اشاره کرد. اما عمده‌ترین دلیلِ اعتراضِ آن‌ها چیست؟

مازیار گیلانی‌نژاد، فعال کارگری، در پاسخ به این سوال می‌گوید: دستمزد، قرارداد و بیمه و ایمنی، مشکلات اساسی و مشترک تمام کارگرانِ غیررسمیِ این حوزه هستند.

این مشکلات برای کارگران قرارداد موقت مستقیم، کارگران پیمانکاریِ کار‌های ماهیت دائم و کارگران پیمانکاریِ پروژه‌ای مشترک است که البته کارگران پروژه‌ای پیمانکاری وضعیتِ بدتری نسبت به دیگر کارگران دارند.

وی ادامه داد: در رابطه با دستمزد، یکی از مهم‌ترین مطالبات اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل است. طبق قانون، دستمزد کارگران در کارگاه‌های بالای ۵۰ نفر باید مطابق با طرح طبقه‌بندی مشاغل تعیین شود و طرحِ اجرا شده نیز باید همان طرحِ شرکت مادر باشد. یکی از دلایلِ اعتراض کارگران ارکان ثالث، حجمی و قرارداد موقت در شرکت‌های نفت و گاز و پتروشیمی عدم اجرای طرح طبقه‌بندی مشاغل است.

گیلانی‌نژاد بیان کرد: مسئله‌ی دیگر رد شدنِ عنوان نادرست شغلی در بیمه است. پیمانکاران برای خیلی از کارگران عنوان کارگر ساده رد می‌کنند. طرح طبقه‌بندی مشاغل اجرا نمی‌شود و رتبه و گروهی برای کارگران تعیین نشده است. در این صورت پیمانکار هیچ الزامی برای رد کردن عنوان درست شغلی نمی‌بیند و کارگرِ متخصص را به عنوان کارگر ساده معرفی می‌کند و بیمه او را هم حداقلی رد می‌کند. این موضوع هم برای کارگر در دوران بازنشستگی مشکل ایجاد می‌کند و هم برای سازمان تأمین اجتماعی؛ در واقع رد شدنِ عنوان ساده شغلی سبب می‌شود فرد با عنوان کارگر ساده بازنشست شود و مستمریِ ناچیزی دریافت کند. از طرفی، پولی که باید به حساب صندوق تأمین اجتماعی واریز شود و برای کارگران و بازنشستگان خرج شود، به جیبِ پیمانکار می‌رود.

این فعال کارگری وضعیتِ کارگرانِ پروژه‌ای را بسیار بد عنوان کرد و گفت: تعداد این کارگران در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی بسیار زیاد است و نظارتی هم بر عملکرد پیمانکاران در قبال این کارگران وجود ندارد. این کارگران بیشترین کار را می‌کنند و کم‌ترین حقوق را می‌گیرند و متاسفانه حتی خیلی اوقات همین کمترین حقوق را با تاخیر بسیارِ چند ماهه دریافت می‌کنند و تاسف‌بارتر آنکه گاهی با رفتنِ پیمانکار، همین حقوقِ کم را هم نمی‌گیرند و راهی هم برای اعتراض ندارند.

بیشتر بخوانید:رسوایی ملی عمل‌نکردن به قرارداد کرسنت!

گیلانی‌نژاد گفت: یکی از مسائلی که کارگران پیمانکاری امسال با آن مواجه هستند، عدمِ افزایش حقوق مطابق با مصوبات حقوقیِ وزارت کار است. شرکت‌های مختلفی امسال حقوق نیرو‌های خود را افزایش نداده‌اند و این موضوع باعث اعتراض کارگران شد.

وی بیان کرد: حقوق را افزایش نمی‌دهند، قانون را رعایت نمی‌کنند، دستمزد کارگر را یا دیر می‌دهند و یا اصلا پرداخت نمی‌‎کنند، خیلی اوقات مزایا و سنوات و عیدی کارگر را پرداخت نمی‌کنند، و در مقابلِ این بی‌قانونی کسی پاسخگو نیست. نه در زمانِ انتخاب پیمانکار و نه در طول انجام پروژه، نظارتی نمی‌شود و پیمانکاران برای بهره‌کشی از کارگران به حال خود رها شده‌اند.

گیلانی‌نژاد به وضعیتِ بد ایمنی کارگاه‌ها اشاره کرد و گفت: سودجوییِ بیش از حد پیمانکاران و عدم رعایت ایمنی، و عدم نظارت بر عملکرد کارفرمایان، سبب کاهش ایمنی شغلی شده و متاسفانه کارگران در نبودِ ایمنی جانشان به خطر می‌افتد. در صورتی که هم مسئولان ایمنی، هم بازرسان وزارت کار و هم بازرسی شرکت نفت باید پیمانکاران را برای رعایت ایمنی و بهداشت تحتِ نظر قرار دهند و در این کار به هیچ وجه کوتاهی نکنند.

این فعال کارگری گفت: پیمانکاران به فکر سود خود هستند، آن‌ها حتی از مبلغی که بابتِ غذا به حسابشان ریخته شده هم نمی‌گذرند و با تهیه‌ی غذای کم کیفیت، بخشِ زیادی از پول را در جیب خود می‌گذارند.

وی در رابطه با وضعیتِ بد سرویس‌دهی به کارگران غیر رسمی گفت: در گرمای هوای مناطق جنوب، گاهی سرویس‌ها کولر ندارند، خوابگاه‌ها وضعیتِ به شدت بدی دارند و پر از حشره هستند. حمام ندارند و حتی گاهی دستشوییِ خوابگاه‌ها در ندارند! ما بار‌ها گفته‌ایم و باز هم می‌گوییم که شرکت نفت هیچ تعهدی در قبال کارگر پیمانکاری برعهده نگرفته و این کارگران را رها کرده است. کارگران هم نمی‌توانند شکایت کنند. کارگری که در بیابان کار می‌کند به چه کسی شکایت کند؟ وقتی پیمانکارِ دست سوم آمده و هر کاری می‌خواهد می‌کند، کارگر به چه کسی شکایت کند؟ شکایت هم کند، بلک لیست می‌شود و باید این شغل را ببوسد و کنار بگذارد!

گیلانی‌نژاد همچنین به تفاوت حقوق بین کارگران رسمی و غیررسمی اشاره کرد و گفت: برای کار یکسان باید حقوق یکسان گرفت، اما در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی بین حقوق و مزایای کارگر رسمی و غیر رسمی فاصله‌ی بسیاری وجود دارد. چرا یک کارگر باید زیر کولر کار کند و در خوابگاه تمیز استراحت کند و سیستم اقماری دو دو در موردش اجرا شود و پول خوبی هم بگیرد، اما کارگر دیگر با وجود کار طولانی مدتیِ ۱۲ ساعته در بدترین شرایط، و زندگی در خوابگاه‌های کثیف، حقوق ناچیزی بگیرد؟ این کارگر برای مدتِ کوتاه چند روزه‌ای که به مرخصی می‌رود زمان بسیاری در راه است و بعد معلوم نیست این کارگر با خستگیِ مدت‌ها کارِ مداوم و مسیری که طی کرده، چگونه می‌تواند کنار خانواده خود باشد، در حالیکه گاهی حتی پولِ کارش را هم به او نمی‌دهند.

وی گفت: مشخص است در چنین شرایطی وضعیت اعتیاد و افسردگی در بین کارگران افزایش پیدا می‌کند. یکی از خواسته‌های همه کارگران این است که همان حقوق و مزایایی که برای کارگران رسمی پرداخت می‌شود به کارگران پیمانکاری هم پرداخت شود. طبق قانون برای کار یکسان باید مزدی یکسان دریافت کرد. فاصله‌ی حقوق و مزایای کارگر رسمی با پیمانکاری بسیار زیاد است. به‌طوریکه کارگران پیمانکاری حتی گاهی مجبورند هزینه پتو و بالشت و کفش کار را از جیبِ خود بپردازند! چرا باید تا این حد بین کارگران فرق باشد؟