در بورس تضاد منافع وجود دارد

اقتصاد ۲۴- «۲۵ میلیارد دلار رانت توزیع شده، و روشن نیست بین چه کسانی توزیع شده است، ۳ میلیارد دلارش برای چای دبش بوده است. ۹۰۰ هزار میلیارد تومان رانت توزیع شده و با اطمینان می‌توانیم بگوییم حداقل ۴۵۰ هزار میلیارد آن به مردم برنگشته است. مثلا کالای ۳۸ تومانی وارد شده، اما ۶۰ تومان یا ۷۰ تومان فروش رفته و از جیب تولید و بازنشسته‌ها هزینه شده است. یکی از دلایلی که صندوق‌های بازنشستگی ما ورشکسته است، این است که سودی که باید یک پتروشیمی، فولاد یا سیمان ببرد را دزدیده اند. بخشی از آن را دولت برای هزینه‌های خود برده و بخش دیگری از آن را به رانت خوار‌ها داده است و آن‌ها بردند.» 

حسین محمودی اصل، کارشناس اقتصادی با اشاره به مشکلاتی که به دلیل ضعف نظارت در بازار سرمایه ایجاد شده و بی اعتمادی مردم و فعالان را رقم زده، به تشریح دلایل برخی انتقادات درخصوص عملکرد دیرهنگام مسئولان برای مقابله با ریزش‌های سنگین در شرایط ریسک‌های مختلف، پرداخت؛ دلایلی که شائبه منفعت جویی‌ها را تقویت می‌کند! او در عین حال توصیه کرد: بازار سرمایه باید بسته‌های هوشمند داشته باشد، یعنی اگر در عرض مثلا دو روز، بازار بیش از ۱۰۰ هزار واحد ریخت، خود به خود اوراق تبعی منتشر کنیم یا دامنه نوسان محدود شود، یا مثلا محدودیت‌هایی در فروش حقوقی‌ها ایجاد شود. باید بسته آماده وجود داشته باشد، در چنین حالتی وقتی بازار در یک حدی ریخت، خود به خود بدون لزوم جلسه و بررسی و طی شدن زمان، این بسته‌های آماده فعال خواهد بود.

در تصمیمات اقتصادی سال‌های گذشته، «حاشیه سود» اهمیتی نداشت

حسین محمودی اصل، کارشناس اقتصادی در گفتگو با جماران، با بیان اینکه از ابتدای سال تا کنون بسیاری از سهم‌ها در بازار سرمایه، ۳۰ تا ۴۰ درصد ارزششان را از دست داده اند و با وجود محدودیت در دامنه نوسان، همچنان شاهد خروج سرمایه هستیم، تصریح کرد: بخشی از مسائل وضعیت بازار سرمایه به بحث تولید و حاشیه سود تولید و تهدیداتی که سرمایه گذاری را تهدید می‌کند، برمی گردد. متاسفانه در ادبیات اقتصادی کشور و تصمیمات گرفته شده در سال‌های گذشته، مفهوم و میزان «حاشیه سود» هیچ اهمیتی نداشته و هیچ گزارشی از این موضوع منتشر شده و نمی‌شود. میزان حاشیه سود شرکتها، ملاکی برای تصمیم گیران نبوده و به این نتیجه می‌رسیم که اقتصادان‌ها نمی‌توانند مشکلات ما را حل کنند بلکه باید حل مشکلات به آن‌ها سپرده شود که دید چند وجهی دارند.

بیشتر بخوانید: کدام صندوق‌های سرمایه گذاری بورس بیشترین بازدهی را داشتند؟ + اینفوگرافی

کاهش ۳ درصدی حاشیه سود شرکت‌ها در تابستان

وی با بیان اینکه حاشیه سود تولید با گزارش‌های جدیدی که پس از قطعی برق صنایع و شرکت‌ها در تابستان ایجاد شد، از ۱۱ درصد به ۸ درصد نزدیک شده است، ادامه داد: این درحالی است که نرخ سود بانکی حدود ۳۰ درصد و تسهیلات بانکی، حدود ۳۶ درصد است. این وضعیت، برعکس کل دنیا است که حاشیه سود تولید، حدود ۲ تا ۳ برابر نرخ سود بانکی است، اما در کشور ما، حاشیه سود تولید به یک، سوم نرخ سود بانکی رسیده است. با این حال، متاسفانه این واقعیت، اصلا در ادبیات اقتصادی و صنعتی ما ملاک تصمیم گیری‌ها قرار نمی‌گیرد.

شاهد چالش‌های ناشی از تضاد منافع در بخش‌های مختلف سازمان بورس هستیم

این کارشناس مسائل اقتصادی با بیان اینکه سازمان بورس در حوزه رایزنی و کمک به تصمیمات اقتصاد کلان توانست در موضوعاتی مانند نرخ خوراک، عوارض صادراتی، نرخ بهره و خصوصا اصلاح بند س تبصره ۶، ایفای نقش کند، در عین حال خاطرنشان کرد: سازمان بورس با وجود این اقدامات، نتوانست ساختارش را به صورت هوشمند تغییر دهد و بخش لابی، رایزنی، قانونی و چالشی را در خود ایجاد کند. حتی ما ندیدیم معاونت امور مجلس یا معاون امور دولت و صنعت ایجاد شود. در واقع سازمان بورس نتوانست ساختارهایش را به پویایی برساند. از سوی دیگر، شاهد چالش‌های ناشی از تضاد منافع در بخش‌های مختلف هم هستیم.