اقتصاد۲۴- هدی کاشانیان: محمدعلی کشاورز یکی از برجستهترین بازیگران سینما، تئاتر و تلویزیون بود. او بهعنوان یکی از پنج چهره ماندگار بازیگری ایران، تأثیر عمیقی بر عرصه هنرهای نمایشی گذاشت. کشاورز با اجرای هنرمندانه در آثار برجسته، شهرت فراوانی پیدا کرد.
محمدعلی کشاورز متولد ۲۶ فروردین ۱۳۰۹ در شهر اصفهان، محله سیچان (سیچون) متولد شد. او بازیگر سینما، تئاتر، تلویزیون و دارای نشان درجه یک فرهنگ و هنر بود. خاندان کشاورز اصالتاً از ارامنه گرجستان بودند که در زمان شاهعباس به ایران آمده و مسلمان شدند. نام خانوادگی قبلی محمدعلی کشاورز، اصلانی بود. محمدعلی کشاورز فارغالتحصیل هنرستان هنرپیشگی تهران و دانشکده هنرهای دراماتیک و از فارغ التحصیلان رشته نقشه برداری نیز بود و مجریگری برخی برنامههای مربوط به نقشهبرداری در صدا و سیما به عهدهی ایشان بود.
محمدعلی کشاورز یک بار ازدواج کرد که در سال ۱۳۵۲ این ازدواج به جدایی انجامید و پس از آن دیگر ازدواج نکرد. نتیجه این ازدواج دختر او به نام نلی است که در بلژیک زندگی و نقاشی تدریس میکند. کشاورز بعد از گرفتن دیپلم از اصفهان به تهران آمد و بعد از کنکور به هنرستان هنرپیشگی رفت تا دوره سه ساله را بگذراند و بعد از آن هم در یک دوره آموزشی در اداره هنرهای دراماتیک شرکت کرد.
او در خاطرات همان دوران به علی نصیریان اشاره کرده و میگوید که به همراه نصیریان، شنگله، کرامت، والی و خسروی در این کلاسها حضور داشته است. او از سال ۱۳۲۷ با نمایش «هیاهوی بسیار برای هیچ» فعالیت بازیگریش را آغاز کرد و در سال ۴۳ با فیلم «شب قوزی» وارد سینما شد.
محمدعلی کشاورز نه تنها در کنار بازیگران بزرگ سینمای ایران بازی کرد بلکه در کارنامه هنری او همکاری با کارگردان مطرحی همچون ابراهیم گلستان در «خشت و آینه»، ناصر تقوایی در «صادقکرده» و «داییجان ناپلئون»، بهرام بیضایی در «رگبار»، داریوش مهرجویی در «آقای هالو»، علی حاتمی در «مادر»، «کمال الملک»، «هزار دستان»، عباس کیارستمی در «زیر درختان زیتون» و.. دیده میشود.
کشاورز که در حدود ۵۰ فیلم سینمایی، بیش از ۳۰ سریال تلویزیونی و چندین تئاتر و تلهتئاتر بازی کرد، نقشهای ماندگاری را هم در تلویزیون بر جای گذاشت که از آن جمله میتوان از مجموعههای تلویزیونی «داییجان ناپلئون»، «آتش بدون دود»، «هزاردستان»، «سربداران»، «افسانه سلطان و شبان»، «پدرسالار» و «گرگها» یاد کرد. هنوز هم در میان نسلی که در آن سالها به تماشای جعبه جادو مینشستند، شخصیتهایی مانند شعبان استخوانی، خواجه قشیری، خوابگزار اعظم و اسدالله خان که کشاورز به آنها جان داد، زنده مانده است.
کشاورز در مرور خاطراتش از همکاری با آنتونی کوئین در فیلم «کاروانها» گفته است: «کار من بیشتر با آنتونی کوئین بود. او نقاش خیلی خوبی بود و شطرنج را هم فوقالعاده بازی میکرد. موزیک را خیلی خوب میدانست و بسیار خوب میخواند و در مجموع آدم باشعور و باسوادی بود. گفتگوهایی که با هم میکردیم برایم جالب بود که میگفت آرزو دارم یک بار روی صحنه تئاتر بروم و وقتی فهمید من هنرپیشه تئاتر هستم گلایه کرد که چرا زودتر نگفتهام.»
او با وجود آنکه دارای نشان درجه یک فرهنگ و هنر نیز بود، تنها برای بازی در فیلم «مادر» ساخته علی حاتمی نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد شد که سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد آن سال به خسرو شکیبایی برای فیلم «هامون» رسید.
استاد کشاورز در تاریخ ۲۶ اردیبهشت ماه بر اثر نارسایی کلیه در یکی از بیمارستانهای تهران بستری شدند و سپس در ۲۵ خرداد ۱۳۹۹ بعلت کهولت سن دار فانی را وداع گفت.
سینما:
• به من نگاه کن ۱۳۸۱
• انتظار ۱۳۷۹
• تهران روزگار نو ۱۳۷۸
• کمیته مجازات ۱۳۷۷
• لژیون ۱۳۷۷
• روزی که خواستگار آمد ۱۳۷۵
• دام ۱۳۷۴
• سلام به انتظار ۱۳۷۴
• غزال ۱۳۷۴
• روز واقعه ۱۳۷۳
• نگاهی دیگر ۱۳۷۳
• زیر درختان زیتون ۱۳۷۲
• چهارشنبه عزیز ۱۳۷۱
• خسوف ۱۳۷۱
• یک مرد، یک خرس ۱۳۷۱
• آقای بخشدار ۱۳۷۱
• دلشدگان ۱۳۷۰
• ناصرالدین شاه آکتور سینما ۱۳۷۰
• جستجو در جزیره ۱۳۶۹
• پول خارجی ۱۳۶۸
• جستجوگر ۱۳۶۸
• گل سرخ ۱۳۶۸
• مادر ۱۳۶۸
• جعفرخان از فرنگ برگشته ۱۳۶۶
• جمیل ۱۳۶۶
• ستاره دنبالهدار ۱۳۶۴
• کفشهای میرزا نوروز ۱۳۶۴
• مردی که موش شد ۱۳۶۴
• طائل ۱۳۶۳
• کمالالملک ۱۳۶۲
• برزخیها ۱۳۶۱
• دست شیطان ۱۳۶۰
• گرداب ۱۳۶۰
• کاروانها ۱۳۵۷
• این گروه محکومین ۱۳۵۶
• شام آخر ۱۳۵۵
• شطرنج باد ۱۳۵۵
• وقتی که آسمان بشکافد ۱۳۵۵
• خورشید در مرداب ۱۳۵۲
• قصه ماهان ۱۳۵۲
• رگبار ۱۳۵۱
• صادق کرده ۱۳۵۱
• آقای هالو ۱۳۴۹
• خشت و آینه ۱۳۴۴
• زمزمه محبت ۱۳۴۴
• شب قوزی ۱۳۴۳
تلویزیون:
• چهل سرباز ۱۳۸۶-۱۳۸۲
• راه شب ۱۳۸۵
• رسم شیدایی ۱۳۸۳
• بوی غریب پاییز ۱۳۸۳
• خانهای در تاریکی ۱۳۸۳
• این سه نفر ۳۳۸۲
• مزرعه آفتابگردان ۱۳۸۲-۱۳۸۱
• روشنتر از خاموشی ۱۳۸۱-۱۳۷۸
• حجربن عدی ۱۳۸۱-۱۳۸۰
• سیب ترش ۱۳۸۱-۱۳۸۰
• فرستاده ۱۳۸۱
• خورشید شب ۱۳۸۰-۱۳۷۵
• جوانی ۱۳۸۰
• قصههای رودخانه ۱۳۷۹-۱۳۷۸
• ایستگاه ۱۳۷۸
• بگذار آفتاب برآید ۱۳۷۸-۱۳۷۷
• سالهای خاکستری ۱۳۷۸
• قصهها ۱۳۷۵-۱۳۷۷
• کهنه سوار ۱۳۷۶
• شب و مه ۱۳۷۵
• خانه به خانه ۱۳۷۵
• وکلای جوان ۱۳۷۵-۱۳۷۴
• تازیانه بر باد ۱۳۷۴
• پدرسالار ۱۳۷۲-۱۳۷۳
• گزارش، نقطه صفر ۱۳۷۱
• گرگها ۱۳۶۶
• هزاردستان ۱۳۵۸-۱۳۶۶
• سربداران ۱۳۶۳
• آلاخون والاخون ۱۳۵۴-۱۳۵۵
• دایی جان ناپلئون ۱۳۵۴
• افسانه سلطان و شبان ۱۳۶۰-۱۳۶۳
• آتش بدون دود ۱۳۵۳-۱۳۵۴
• خانه قمرخانم ۱۳۴۷
تله تئاتر:
• دست بالای دست ۱۳۶۴
• مهتابی برای محرومین ۱۳۵۶
• گربه سیاه ۱۳۵۳
• دوزخ ۱۳۵۲
• بختک ۱۳۵۱
• در جزیرهای غریب ۱۳۴۲
• تابستان طولانی ۱۳۴۰
• مزرعههای سبز ۱۳۴۰
• شام خصوصی ۱۳۳۹
• ویلای یوکا ۱۳۳۹
• خانه اجارهای ۱۳۳۹
• خودکش ۱۳۳۹
• غروب روزهای آخر پاییز ۱۳۷۴