گمانه‌زنی‌ها درباره حمله احتمالی اسرائیل به ایران

اقتصاد۲۴-با توجه به اتفاقات منطقه‌ای و بحران جنگ در خاورمیانه، دیدار‌های سران کشور‌های مختلف، با تعابیر متعددی همراه می‌شود به ویژه با توجه به این که طی ۲ هفته اخیر عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران نیز در سفر به کشور‌های عمدتا عرب منطقه، سعی در به کارگیری دیپلماسی منطقه‌ای در جهت کاهش تنش‌ها و رایزنی‌هایی در این زمینه داشت. با توجه به این شرایط پرسش‌هایی مطرح است از جمله این که از سفر پزشکیان به روسیه و ادامه سفر‌های عراقچی در کازان، از این سفر‌ها چه انتظاری داریم و آیا این سفر‌ها در پیشگیری از بحران منطقه‌ای موثرند؟ محسن جلیلوند تحلیلگر ارشد مسائل بین الملل و استاد روابط بین الملل در گفتگو با فرارو به این پرسش‌ها پاسخ داده است:

شرایط پیچیده چین و روسیه در قبال جنگ منطقه‌ای

محسن جلیلوند گفت: «طبیعیست که ایران با روسیه و چین هماهنگی‌هایی دارد، اما باید از این زاویه نیز به ماجرا نگاه کنیم که این کشورها، چه واکنشی از خود نشان خواهند داد. چین که تا کنون موضع گیری خاصی در قبال مسائل منطقه نداشته است. برای مثال اسرائیل را به شکل جدی محکوم نکرده یا در میانه درگیری‌ها در راستای حمایت از ایران ظاهر نشده است. حقیقت این است که چینی‌ها همیشه وسط باز هستند. آخرین اظهارنظر چین هم صحبت از میانجیگری بوده است. اما تا این لحظه، هیچ یک از صحبت‌های چینی ها، بوی حمایت از ایران را نمی‌داده. درباره چین و روسیه دو اصل اساسی هم وجود دارد.

اگر درگیری‌های خاورمیانه شدت بگیرد، فشار از روی روسیه برداشته می‌شود و توجهات معطوف اهالی خاورمیانه می‌شود. همچنین چین، می‌تواند روی تایوان متمرکزتر شود. اما این همه ماجرا نیست. یک مرز افتراقی بین چین و روسیه در قبال مسائل خاورمیانه وجود دارد. چین ۵۰ درصد نفت موردنیاز خود را از کشور‌های حاشیه خلیج فارس تامین می‌کند و اگر اتفاقی رخ دهد که قیمت نفت به شکل ناگهانی افزایش پیدا کند، اتفاق خوشایندی برای چین نخواهد بود.»

وی افزود: «چینی‌ها مایلند موضوع را به هر شکلی که شده مدیریت کنند. یعنی اجازه ندهند سطح تنش به حدی بالا برود که این اتفاق رخ دهد که واردات نفتشان از منطقه مختلف شود. روسیه هم روابطی با کشور‌های حاشیه خلیج فارس دارد، اما وضعیت برای چین حساس‌تر است. شاید یکی از مهمترین نقاط حساسیت روسیه، مسئله نیرو‌هایی باشد که در سوریه دارد. روسیه هنوز هم برخی پایگاه‌های نظامی را در سوریه دارد و اگر جنگی فراگیر رخ دهد، طبیعتا روسیه هم متاثر از شرایط خواهد بود و در صورتی که پروژه از قدرت کنار رفتن بشار اسد کلید بخورد، شرایط روسیه پیچیده می‌شود.»

احتمال حمله سنگین اسرائیل پیش از انتخابات آمریکا ضعیف است

این تحلیلگر ارشد سیاسی گفت: «جنگ حاصل محاسبات نیست، بلکه حاصل سوء محاسبات است. کافیست که یک سوء محاسبه از سوی کشور‌های منطقه رخ دهد تا بدترین سناریو‌ها و گمانه زنی ها، جامعه واقعیت بپوشند. این فرضیه که گفته می‌شود ایالات متحده، اسرائیل را راضی کرده تا قبل از انتخابات کاری انجام ندهد را نمی‌توانیم قطعی بدانیم، اما طبیعیست که ایالات متحده بیمناک است کنش و واکنش بین ایران و اسرائیل بالا بگیرد و در نتیجه قیمت نفت تغییر پیدا کند و به محض این اتفاق بنزین نیز در آمریکا افزایش قیمت را تجربه کند. یک مثل قدیمی در آمریکا می‌گوید اگر بنزین از گالنی ۴ دلار، گران‌تر شود، دولت سقوط می‌کند. اکنون آمریکا در مرز این قیمت قرار دارد. اگر جنگ سنگینی در خاورمیانه رخ دهد، اقتصاد آمریکا به شدت متضرر خواهد شد. پیش بینی کارشناسان آمریکایی عمدتا به این سمت است که اسرائیل تا زمان انتخابات آمریکا، حمله نخواهد کرد.»

بیشتر بخوانید: فیلم/حسین الله کرم: آماده لشکر کشی به اسرائیل هستیم

وی افزود: «برخی کارشناسان اما، معتقدند به محض برگزاری انتخابات و حتی شب برگزاری انتخابات، اسرائیل علیه ایران، حمله خواهد کرد. با توجه به این که بایدن اعلام کرده از چگونگی و زمان حمله مطلع است، شاید هماهنگی‌هایی مثل قبل اتفاق بیفتد تا موضوع تا حدی مدیریت شود که به مرحله خطرناکی نرسد. اغلب کشور‌های منطقه از بروز درگیری، متاثر خواهند شد. برخی از کشورها، بیشتر و برخی کمتر. آقای عراقچی در سفر‌های منطقه‌ای خود به دنبال رایزنی با همین کشور‌ها است. اگر کشوری مثل اردن آسمان خود را در اختیار هواپیما‌های اسرائیلی بگذارد، اردن نیز از جنگ متضرر می‌شود.

همچنین کشور‌هایی که در منطقه حافظ پایگاه‌های نظامی آمریکا هستند، در صورت همکاری با سیستم پشتیبانی ایالات متحده، متضرر خواهند شد. با این وجود که تصور نمی‌کنم این کشور‌ها تمایلی داشته باشند در درگیری‌های منطقه‌ای ورود کنند، کشور‌هایی از جمله اردن، مصر، امارات و بحرین، با اسرائیل و آمریکا پیمان صلح دارند. در جریان سفر آقای عراقچی به اردن دیدیم که پادشاه اردن بدون لباس رسمی به استقبال آقای عراقچی رفت که البته این ایراد از پادشاه اردن است نه آقای عراقچی. اما همین رفتار پادشاه اردن حاوی پیام است. درواقع برخی کشور‌های منطقه از جمله اردن نسبت به ایران برخی موضع گیری‌ها را دارند که امیدوارم با سفر‌های آقای عراقچی تغییراتی در شرایط رخ دهد.»