ماجرای ردیابی حسن نصرالله با واکسن کرونا

اقتصاد۲۴-یکشنبه ۶ آبان دکتر عبدالحسین شاهوردی متخصص جنین‌شناسی و درمان ناباوری و رئیس پژوهشگاه رویان در برنامه «سلام صبح بخیر شبکه ۳ سیما» شرکت کرد. دختر جوان مجری برنامه از وی پرسید: «گفته می‌شود اسرائیل از طریق واکسن‌های کرونا که قبلا زده شده، می‌تواند متوجه شود افراد کجا حضور دارند و یک جور‌هایی آدم‌ها را کدگذاری کرده است و این مساله بعد از به شهادت رسیدن سید عزیرمان «سید حسن نصرالله» بسیار مطرح شده است، چقدر این موضوع صحت دارد؟»

دکتر شاهوردی نیز در پاسخی عجیب به مجری تلویزیون گفت: «این ادعا می‌تواند درست باشد، چون امروز در بحث بیوتکنولوژی و دستکاری سلولی می‌تواند خیلی اتفاقاتی که زمانی غیرممکن بود، ممکن شود.»

بیان این جمله به‌سرعت موج بزرگی در رسانه‌ها ایجاد کرد و از یک طرف کام گروه‌های ضد واکسن را شیرین کرد و از طرف دیگر سوژه جذابی برای رسانه‌های فارسی زبان خارج از کشور به وجود آورد که بدون هیچ کار اضافه‌ای فقط با تکرار این بیان دکتر شاهوردی وضعیت علمی ایران را زیر سؤال بردند.

جمله من یک «اما» هم داشت که...

رئیس پژوهشگاه رویان در واکنش به حواشی و جنجال‌ها پیرامون صحبت‌های وی گفت: برنامه‌ای که من در آن شرکت کردم یک برنامه علمی درباره سلول‌های بنیادی بود، مسائل مختلفی از جمله ژن درمانی در این برنامه مطرح شد که امروز درمان‌های جدیدی را در دنیا راه انداخته است، اما یکباره در آخر مصاحبه مجری برنامه بحثی را مطرح کرد و من هم در جواب گفتم این ادعا می‌تواند درست باشد. این جمله من یک «اما» هم داشت که دیگر نگذاشتند بگویم، اما باید بگویم این بحث‌ها باعث می‌شود جلوی رشد دانش گرفته شود.

وی افزود: بعد از صحبت‌هایم در این برنامه، ۲،۳ گروه موضع گرفتند؛ یک گروه ضد انقلاب بودند که در ایران اینترنشنال کلی بد و بیراه گفتند. اما واقعا اکنون با علم امروز چنین امری امکان‌پذیر نیست که با استفاده از واکسن کرونا بتوانند افراد را رصد کنند. هر چند در تولید واکسن ـ از جمله واکسن کرونا ـ تکنولوژی‌های جدیدی مثل فناوری mRNA رشد کرده و علوم جدید شکل گرفته است، اما امروز هم با این علوم جدید در دنیا امکان تولید چنین واکسنی که بتوان از طریق آن انسان‌ها را رصد کرد، وجود ندارد.

این متخصص جنین‌شناسی اظهار کرد: به طور مثال واکسن یک نشانگری (مارکری) داشته باشد که از طریق هوا بتوان انسان‌ها را رصد یا شناسایی کرد. امروز نیز امکان تولید واکسن با چنین مشخصه‌ای در دنیا وجود ندارد. کسی از آینده خبر ندارد، اما امروز چنین فناوری در دنیا وجود ندارد.

بیشتر بخوانید:فیلم/اولین تصاویر از محل خاکسپاری سیدحسن نصرالله

در دام سؤال مجری افتادم

دکتر شاهوردی گفت: در هر صورت تخصص من جنین‌شناسی است و از حرف‌های من سوءاستفاده شد. از حرف‌های من گروه‌های مختلفی سوءاستفاده کردند در مقابل گروهی از متخصصان و افراد علمی، گروهی هم افراد غیر علمی و مقابل آن‌ها بودند که از حرف‌های من سوءاستفاده کردند.

رئیس پژوهشگاه رویان افزود: متاسفانه من در دام سوال مجری افتادم. سوال اصلا درست نبود. واقعا صحبت من تایید سوال مجری نبود و همان‌طور که در مثل می‌گویند، خیاط هم در کوزه افتاد. بالاخره برنامه زنده بود، وقت نبود. در برنامه‌های زنده تلویزیونی این نوع اتفاقات می‌افتد. به هر حال این سوژه داغ روز سبب خیر شد که من از این به بعد در مصاحبه‌ها بیشتر احتیاط و دقت کنم. من کار می‌کنم و مسئول هستم، اما یاد گرفتم که از این بعد بیشتر احتیاط کنم.

در واقع جواب من به آن سوال منفی است

وی ادامه داد: تاکید می‌کنم واقعا پاسخی که من دادم، مبنای آن تایید سوال نبود. چون این حرف امروز هیچ مبنای علمی ندارد. بحث من این بود این ادعا‌ها مثل فیلم‌های تخیلی است. با علم امروز کسی می‌تواند فرد دیگری را رصد کند که جسم جامدی را با یک اندازه مشخص بتواند وارد بدن فرد دیگر کند و آن را در جای خاصی از بدن فرد قرار دهد. مثلا امروز با یک کپسول که وارد معده یک بیمار می‌کنند، می‌توانند تمام دستگاه گوارشی فرد را تصویربرداری کنند. لازمه آن این است که یک فرستنده و یک گیرنده باشد و بتواند با سیستم بیرون ارتباط پیدا کند. اما با علم امروز امکانپذیر نیست که بتوان با یک واکسن مایع، کسی را رصد کرد.

دکتر شاهوردی گفت: بدیهی است چنین حرف‌هایی اشتباه است. کسی از آینده خبر ندارد، اما با دانش امروز اصلا این بحث مبنا ندارد که با استفاده از واکسن بتوان کسی را شناسایی کرد. در واقع جواب من به آن سوال منفی است، اما در آن برنامه زنده جوری القا شد که گویی من تایید کردم، در حالی که اصلا قصد من تایید سوال مجری نبود. ولی قبول دارم که از مجری رو دست خوردم و واقعا منظور من تایید سوال مجری نبود.