پیروزی ترامپ و معمای سیاست تنش‌زدایی پزشکیان/ آینده معادلات خاورمیانه در سایه بازگشت دونالد

اقتصاد۲۴- عرب نیوز با انتشار یادداشتی مدعی شد، انتخابات ریاست جمهوری آمریکا اهمیت بسیار زیادی دارد، به ویژه برای دولت ایران، که بخشی از تصمیم‌های استراتژیک و سیاست‌های خارجی این بازیگر در برابر اقدامات تحریک آمیز این بازیگر تعریف می‌شود. به ادعای این نشریه، نتیجه انتخابات پیش رو می‌تواند شبکه پیچیده تحریم‌های بین‌المللی، محدودیت‌های اقتصادی و پویایی‌های ژئوپلیتیکی را که ایران را احاطه کرده، سفت یا شل کند و باید دید حال که دونالد ترامپ توانست کاخ سفید را فتح کند، کدام روند اتفاق خواهد افتاد.

انتخابات آمریکا و فرایند تنش‌زدایی در ایران

به ادعای عرب نیوز، کارزار ریاست جمهوری برای تهران، صرفا یک انتخابات در خارج از کشور نیست، بلکه لحظه‌ای تعیین کننده است که تا حدودی می‌تواند آینده اقتصادی، امنیتی و نفوذ منطقه‌ای این کشور را تحت تاثیر قرار دهد. هر تغییر در واشنگتن به طور بالقوه توانایی ایران برای مانور در صحنه جهانی را بازتعریف خواهد کرد و این انتخابات به خوبی می‌تواند مسیر فصل مهم بعدی در روابط ایالات متحده و ایران را مشخص کند، به خصوص که تنش‌ها بین تهران و اسرائیل به نقطه بحرانی رسیده است. از همین رو می‌توان گفت پیروزی ترامپ نقطه‌ای تعیین کننده برای خاورمیانه خواهد بود.

بیشتر بخوانید: بازگشت به کاخ سفید؛ چگونگی قدرت گرفتن دوباره دونالد ترامپ در آمریکای ۲۰۲۴/ ماجرای ترامپ و آینده ایران

عرب نیوز در ادامه ادعا کرد، از لحاظ تاریخی، ایران توجه ویژه‌ای به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا داشته است. در طول بیش از چهار دهه، ایران شاهد سیاست‌های هشت رئیس‌جمهور آمریکا بوده که هر کدام از تاکتیک‌های متفاوتی پیروی کردند. برخی به اهرم فشار متوسل شدند، برخی از گزینه رویارویی گفتند و برخی دیگر رایزنی‌ها را در اولویت قرار دادند. در دوران ریاست جیمی کارتر به واسطه حمله به سفارت آمریکا و بحران گروگان‌ها، پل‌های دیپلماتیک میان دو کشور فرو ریخته شد، در دوران ریاست باراک اولاما تلاش‌ها برای رایزنی دیپلماتیک جهت تحقق توافق هسته‌ای از سرگرفته شد.

چرا بازگشت ترامپ آتش را شعله‌ورتر می‌کند؟

دونالد ترامپ، نامزد جمهوری خواهان، برای بازگشت به کمپین «فشار حداکثری» که در اولین دوره ریاست جمهوری‌اش تعریف شد، روز شماری می‌کند. این استراتژی شامل اعمال تحریم‌های سخت بر بخش حیاتی انرژی ایران بود که هدف آن تحت تاثیر قرار دادن اقتصاد این کشور و فشار بر مسائلی مانند توسعه برنامه هسته‌ای و نفوذ منطقه‌ای تهران است. سیاست ترامپ همچنین کشور‌ها و شرکت‌هایی را هدف قرار داد که تحریم‌های اعمال‌شده توسط آمریکا علیه ایران را نقض کردند. او به دنبال آن بود تا تهران را در عرصه جهانی منزوی شود. طبیعتا اگر این فرایند تکرار شود، اقتصاد ایران در موضع ضعف قرار گرفته و همین گزاره پیامد‌هایی منفی را به دنبال خواهد داشت.

همچنین مهم است که به این نکته اشاره کنیم که زمان برگزاری انتخابات ایالات متحده بسیار مهم بود و در لحظه‌ای رخ داد که تنش‌ها بین ایران و اسرائیل به اوج رسیده است. بنابراین، پیامد‌های این انتخابات از این منظر با اهمیت‌تر است، زیرا سیاست‌های ترامپ می‌تواند به این وضعیت انفجاری دامن بزند یا زمینه را برای کاهش تنش‌ها هموار سازد. بازگشت به موضع تهاجمی‌تر ترامپ ممکن است درگیری را تشدید کند، در حالی که رویکرد دیپلماتیک‌تر می‌تواند فرصت‌هایی برای کاهش تنش ایجاد کند.

بیشتر بخوانید: شرایط متفاوت امروز با سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱؛ رویکرد ایران به انتخاب ترامپ چه خواهد بود؟

به ادعای عرب نیوز، دولت بایدن رویکرد سنجیده‌تری در رابطه با مناقشه ایران و اسرائیل اتخاذ کرد و سعی داشت از تشدید بیشتر تنش‌ها جلوگیری کند. به عنوان مثال، کاخ سفید خواستار احتیاط در مورد اقدامات نظامی اسرائیل، به ویژه در رابطه با سایت‌های هسته‌ای ایران شده است. به نظر می‌رسد دولت کنونی بر دیپلماسی به عنوان ابزاری کلیدی برای حل این مسائل، برخلاف لفاظی‌های جنگ طلبانه دوران ترامپ، تمرکز کرده است. با این حال، در صورت بازگشت ترامپ به قدرت، احتمال پیروی از موضع تندرو بیشتر است. او اخیراً از حملات ادعایی اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران حمایت کرد و نشان داد که دولت دوم ترامپ احتمالاً فشار بر تهران را افزایش می‌دهد و منطقه را به درگیری آشکار نزدیک‌تر می‌کند.

شایان ذکر است که دولت ایران تاکنون چهار سال پیامد‌های سیاست «فشار حداکثری» دولت ترامپ را تحمل کرده است. صادرات نفت ایران که زمانی منبع اصلی درآمد بود، به پایین‌ترین حد خود رسید. تحریم‌ها اقتصاد را تحت تاثیر قرار داد و تورم را افزایش داد. علاوه بر این گزاره‌هایی، چون ترور شهید سردار قاسم سلیمانی، نه تنها به تنش‌ها دامن زد بلکه زمینه را برای رویارویی دو بازیگر هموار ساخت. ترور شهید سلیمانی یادآور ماهیت غیرقابل پیش بینی سیاست خارجی ترامپ بود. با انتخاب مجدد ترامپ، شبح چنین رویارویی‌های بیشتری به چشم می‌خورد.