سقوط دستمزد دلاری کارگران ایرانی از ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۳/ دستمزد کارگر عربستانی ۱۰ برابر و کارگران اماراتی و ترکیه‌ای، ۴ برابر دستمزد کارگر ایرانی +جدول

اقتصاد۲۴- میرا قربانی فر - «ارزش دستمزد کارگران به ۱۰۰ دلار در ماه کاهش یافته است!»
«به موجب مصوبه کمیسیون تلفیق بودجه سال ۱۴۰۴، حداقل مبلغ مندرج در حکم کارگزینی و قرارداد منعقده ماهانه حقوق‌بگیران کارمندان دولت به میزان ۱۳ میلیون تومان تعیین شد».

این دو خبر را کنار هم بخوانید و ببینید تا کمی بیشتر با وضعیت معیشت کارگران و کارمندان ایران در سال ۱۴۰۴ مواجه شوید.
در شرایطی که حالا دیگر وارد ماه نهم سال شده‌ایم و باید بحث‌ها پیرامون جلسات شورای عالی کار و نماینده کارگران و کارفرمایان آغاز شود، اما در همین حال شاهد هستیم که تقریبا هیچ خبری درباره وضعیت دستمزد کارگران منتشر نمی‌شود و در مقابل خبر‌هایی از کاهش شدید دستمزد کارگران ایرانی به دلار است که منتشر می‌شود.

در این بین، اما به گزارش اقتصاد ۲۴، روزنامه اعتماد نیز خبر از کاهش دستمزد کارگران ایرانی به ۱۰۰ دلار در ماه داد. در واقع رقم حداقل دستمزد حدود ۷.۲ میلیون تومانی در آغاز سال چیزی حدود ۱۱۳ دلار بود و حالا و در ماه‌های پایانی سال و با توجه به شوک‌های مداوم نرخ ارز در آبان ماه به ۱۰۳ دلار (با نرخ ۶۹۵۰۰ هزار تومان در آبان ماه) رسیده است.

سقوط ارزش دستمزد کارگران ایرانی

این بدان معناست که در همین زمان سپری شده از سال ۱۴۰۳، ارزش واقعی دستمزد کارگران ایرانی همزمان با شوک‌های ارزی و کاهش ارزش پول ملی چنان روند نزولی را طی کرده که دیگر مشخص نیست که همین حدود ۱۰۰ دلار ماهیانه نیز که به کارگران داده می‌شود در پایان سال چقدر ارزش داشته باشد؟

این شرایط در حالی است که حداقل دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۱ پس از یک افزایش ۵۷ درصدی نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۴ میلیون و ۱۸۰ هزار تومان تعیین شد تا ارزش واقعی دستمزد افزایش پیدا کند. 

اما به گزارش اقتصاد ۲۴ در نهایت نوسان نرخ دلار در پایان سال به نوعی این افزایش ۵۷ درصدی دستمزد را «پودر» کرد. در سال ۱۴۰۲ نیز مخالفت دولت با افزایش مشابه دستمزد موجب شد تا در نهایت ۲۰ درصد به رقم دستمزد اضافه شود. ۹ ماه ابتدایی ۱۴۰۲ نرخ دلار در یک کانال ثابت ماند؛ اما در سه ماه آخر سال بار دیگر نوسان به بازار ارز بازگشت و بار دیگر دستمزد واقعی کارگران به شدت سقوط کرد. نتیجه آن که، در دو سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲، ارزش واقعی دستمزد (رقم دلاری حداقل حقوق و دستمزد) به پایین‌ترین سطح خود در یک دهه اخیر رسید.

تفاوت ارزش دستمزد‌های دلاری از دهه ۹۰ تاکنون

این در حالی است که ارزش واقعی دستمزد در سال ۹۰ بالغ بر ۲۴۳ دلار بوده که در پایان سال ۱۴۰۲ به ۸۸ دلار سقوط کرد. با صعودی نسبی، این رقم به بالای صد دلار رسیده بود و اکنون با توجه به قیمت دلار در آبان ماه به رقم ۱۰۳ دلار رسیده است. 

تصور کنید حال در چنین شرایطی برخی نه تنها هزینه‌های زندگی و اجاره بها در ایران را با کشور‌های همسایه مقایسه می‌کنند که حتی در این مقایسه عجیب قیمت بنزین در کشور‌های همسایه ایران را معیار قرار می‌دهند بدون آن که متوجه حداقل دستمزد کارگران و کارمندان ایرانی به دلار باشند و اساسا در این مورد ناگهان مقایسه را فراموش می‌کنند.

کافی است برای درک وضعیت معیشت کارگران ایرانی به همین مساله توجه کنیم که میان ۱۵ کشور همسایه ایران، بالاترین قیمت بنزین در ارمنستان و ترکیه است که به ترتیب ۱.۳۹۷ و ۱.۲۲۴ دلار (بیش از ۲۹ برابر ایران) است؛ اما در این بین مساله این است که نرخ حداقل دستمزد در ارمنستان معادل ۱۹۲ و در ترکیه ۴۹۲ دلار است.

بیشتر بخوانید: افزایش حداقل ۴۰ درصدی نرخ سبد معیشت از برق تا تخم‌مرغ

یعنی در ترکیه دستکم نرخ دلاری دستمزد،  ۵ برابر ایران است و در ارمنستان با بحران‌های اقتصادی جدی نیز نرخ دستمزد حدود دو برابر ایران است. در این بین، اما عربستان سعودی با رقم دستمزد دلاری، ۱۰۶۵ دلار در ماه، بالاترین حداقل دستمزد را در میان کشور‌های منطقه دارد که حدود ۱۰ برابر ایران است. 

بر اساس آمار، قطر در صدر فهرست میانگین دستمزد کشور‌های عربی و در رتبه ششم جهان قرار گرفت. حداقل دستمزد در کشور قطر ۱۸۰۰ ریال قطر (۴۹۵ دلار) است.
امارات هم که یکی دیگر از کشور‌های پیشتاز خاورمیانه است حداقل ۱۵۰۰ درهم امارات یعنی حدود ۴۰۸ دلار را ثبت کرده است.

کویت که با ارزش‌ترین ارز دنیا را دارد حداقل دستمزد ۱۰۰ دینار کویت (۳۲۷ دلار) را ثبت کرد.
ترکیه هم در سال جاری با انواع و اقسام مشکلات اقتصادی و مالی دست و پنجه نرم می‌کند، حداقل دستمزد در آن ۸۰۰۰ لیر ترکیه (۴۲۵ دلار) اعلام شده است.

 در حقیقت به نظر می‌رسد تنها با یک مقایسه ساده میان حداقل دستمزد‌ها در این کشور‌ها و پایه حقوق موجود، بتوان تفاوت بسیار زیاد را در مساله مزد‌های ایرانیان درک کرد.

این البته در شرایطی است که ارزش مزد دلاری کارگران ایرانی در سال ۹۰ یعنی حدود ۱۳ سال پیش بیش از ۲۰۰ دلار بوده و در این سال‌ها و در شرایطی که ۴ ماه دیگر از سال ۱۴۰۳ باقی مانده این رقم به حدود ۱۰۰ دلار رسیده و ممکن است که روند نزولی آن نیز ادامه یابد و با این شرایط معیشت کارگران ایرانی هر روز بیشتر از قبل در تنگنا و محاصره قرار خواهد گرفت.