بازگشت مازوت؛ واوکاوی آن چه رئیس مجلس و وزرای نفت و نیرو درباره خاموشی‌ها گفتند

اقتصاد۲۴-صحن علنی مجلس در روزی که گذشت، میزبان دو وزیر نفت و نیرو بود. با توجه به اینکه کشور در حال حاضر با مشکل قطعی برق روبه‌روست و چندی پیش اعلام شد که مازوت‌سوزی به خاطر تاثیرات مخرب زیست‌محیطی کاهش پیدا می‌کند، مسئله تامین سوخت نیروگاه‌ها و انرژی برق واحد‌های مسکونی و صنعتی مورد توجه قرار گرفته است.

براساس آنچه دیروز در صحن مجلس مطرح شد، مشکلی در تامین سوخت نیروگاه‌ها وجود ندارد، ذخیره‌سازی انجام شده و خاموشی اعمال نخواهد شد. ۳۰ آبان، شورایعالی امنیت ملی مصوبه‌ای داشت که براساس آن قرار شد این میزان از صفر به ۲۵ میلیون لیتر برسد تا خاموشی‌ها برطرف شود. بر اساس آمار ارائه‌شده از سوی وزیر نفت در مجلس، پیش از این روزانه تا سقف ۴۰ میلیون لیتر مازوت مصرف می‌شد که با دستور آن کارگروه، سوزاندن این سوخت در نیروگاه‌ها به صفر رسید.

بحث جلوگیری از مازوت‌سوزی، با تصویب کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا از ابتدا مربوط به سه نیروگاه در نزدیکی کلانشهر‌ها بود؛ نیروگاه‌های شازند اراک، کرج و اصفهان. سه شهری که با موضوع آلودگی هوا دست به گریبان هستند و بخشی از این وضعیت به دلیل آلایندگی ناشی از سوزاندن مازوت و مضرات آن با توجه به وجود گوگرد است.

پزشکیان: اجازه فک پلمب نمی‌دهم

براساس آنچه یک منبع آگاه به هم‌میهن اطلاع داد، مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور در جریان سفر به سیستان و بلوچستان و در پاسخ به سوال کارشناسان مطرح کرد که اجازه مازوت‌سوزی و فک پلمب مخازن و مشعل‌های نیروگاه‌های مازوت‌سوز را نمی‌دهد.

قالیباف: تامین انرژی پایدار وظیفه دولت است

محمدباقرقالیباف، رئیس مجلس در جلسه دیروز سه‌شنبه - ۶ آذرماه - صحن علنی مجلس شورای اسلامی پس از ارائه گزارش کمیسیون انرژی مجلس در خصوص قطعی برق در فصل سرد و تأمین سوخت نیروگاه‌های حرارتی کشور و سخنان وزرای نفت و نیرو در این زمینه افزود: در این زمینه باید مجلس و دولت به همراه نخبگان کشور توجه کرده و برای این موضوع چاره‌اندیشی دقیقی انجام دهند. البته دو وزارتخانه نفت و نیرو وظیفه دارند دو کار انجام دهند که نخست تامین انرژی پایدار در کشور است تا مردم بتوانند از این انرژی استفاده کنند.

به گزارش ایرنا، رئیس مجلس شورای اسلامی افزود: دوم اینکه امروز موضوع انرژی در بخش نفت و گاز و فرآورده‌های آن، مهمترین ثروت و پیشران کشور محسوب می‌شوند. البته ما در این بخش تولیدی انجام نمی‌دهیم. بلکه این انرژی نعمت خداوند است که به کشور عطا کرده و باید از این نعمت به بهترین شکل ممکن استفاده کنیم. به عبارتی وظیفه دوم این دو وزارتخانه این است که از این نعمت برای رشد اقتصادی، افزایش ارزش افزوده و رشد GDP کشور (تولید ناخالص داخلی) استفاده کنند.

وی با بیان اینکه در تابستان ۱۴۰۳ بیش از ۱۵ هزار مگاوات ناترازی در مصرف انرژی وجود داشت، تصریح کرد: طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، در تابستان امسال صنایع کشور به میزان ۵/۱ درصد افت در تولید و رشد اقتصادی داشتند که به معنای خسارت به تولید‌کننده و خسارت به دولت است که دولت نمی‌تواند مالیات بگیرد و در حقیقت هم تولید‌کننده و هم دولت زمین خوردند.

قالیباف با بیان اینکه در حوزه گاز در زمستان سال ۱۴۰۲ به میزان ۲۵۰ میلیون مترمکعب ناترازی انرژی وجود داشت، یادآور شد: البته برای این موضوع صنعت تعطیل شد و افت فشار وجود داشت که خسارت داخلی محسوب می‌شود.

وی با اشاره به زمانی که وقتی دشمنان‌مان، کشور را تهدید می‌کردند ما می‌گفتیم نفت خود را به روی شما می‌بندیم و این اهرم تهدید کشوربود، تصریح کرد:، اما امروز کدام نفت را می‌بندیم و چه اهرمی داریم؟ حتی اگر تحریم هم نباشیم تکلیف ما در این حوزه روشن است و باید این موضوع جزو سیاستگذاری‌های کشور باشد و مجلس و دولت‌ها نسبت به آن مسئول هستند.

قالیباف با اشاره به وجود چالش بزرگ کشور در عرصه انرژی عنوان کرد: همانگونه که بودجه را بودجه مردمی می‌دانیم و معتقدیم بودجه دولتی نیست باید بدانیم سایر مسائل کشور نیز اول مسئله مردم، دولت و مجلس است. اما حل این مشکل باید با عزم و اراده مجلس و دولت و همراهی مردم باشد.

بیشتر بخوانید:دستور قطع مازوت سوزی نیروگاه شازند صادر شد

رئیس قوه مقننه با بیان اینکه اگر دولتمردان پای کار باشند، مردم حتماً پای کار خواهند بود و همکاری می‌کنند، گفت: مردم سختی‌های کوتاه‌مدت را به این امید که سه سال بعد مشکل آنها به طور قطع حل می‌شود، تحمل می‌کنند. البته باید حدود ۳۰ درصد مشکل در سال اول حل شود که در غیر این صورت اعتماد نخواهند کرد.

وزیر نیرو: رشد مصرف برق ۲۳ برابر شده است

عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو در نشست علنی مجلس و در روند بررسی گزارش کمیسیون انرژی در خصوص قطعی برق در فصل سرد و تأمین سوخت نیروگاه‌های حرارتی کشور گفت: روند تولید مصرف برق در ایران با دنیا تفاوت‌های اساسی دارد و به‌رغم اینکه از سال ۵۷ تاکنون رشد جمعیت جهان مشابه کشور ما بوده است، اما رشد مصرف برق در جهان ۴/۳ و در ایران رشد تولید مصرف برق ۲۳ برابر شده است. همچنین میانگین رشد مصرف پیک سالانه که طی ده سال گذشته حدود ۷/۴ درصد بود در سال جاری با افزایش۶۵۰۰ مگاوات به ۷/۸ درصد یعنی حدود دو برابر رسیده است.

وی تصریح کرد: روند افزایش ظرفیت نیروگاه‌ها در دهه گذشته به‌ویژه در سال‌های اخیر متناسب با رشد مصرف نبوده است؛ به‌طوری که در پیک مصرف سال جاری این کمبود تا مرز ۲۰ هزار مگاوات ناترازی هم رسیده است.

علی‌آبادی گفت: «خوشبختانه با همکاری ارزنده که توسط وزارت نفت به عمل آمد، گاز تحویلی به نیروگاه‌ها افزایش یافته و همچنین با تحویل سوخت مناسب گازوئیل به نیروگاه‌ها ضمن برطرف شدن محدودیت‌های تامین برق، ذخیره‌سازی گازوئیل در نیروگاه‌ها نیز در حال افزایش است و ان‌شاءالله با رعایت مصوبه اخیر شورای امنیت ملی این رفع محدودیت ادامه خواهد داشت. مصرف مازوت در نیروگاه‌ها نیز با بهینه‌سازی سوخت آنها از ترکیب گاز و مازوت کپسول خوب در دستور کار قرار گرفته است که به این ترتیب می‌توان از ظرفیت نیروگاه‌های مازوت نیز حداکثر استفاده را کرد بدون اینکه نگرانی برای شهروندان عزیز وجود داشته باشد.»

وزیر نفت: ذخایر مازوت افزایش یافته است

محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت درباره وضعیت ذخایر نفت کوره (مازوت) اظهار داشت: «خوشبختانه سطح ذخایر نفت کوره در وضعیت مناسبی قرار گرفته است و در این رابطه چه در جهت تامین و چه در جهت تحویل به نیروگاه‌ها هیچ مشکلی وجود ندارد. درباره نفت گاز نیز بر حسب تجارب قبلی در سنوات گذشته در نیروگاه‌ها در چنین روز‌هایی ذخایر باید بیش از ۳ میلیارد لیتر باشد تا شرایط پایدار و مطمئنی را در دوران سرد سال از نظر مصرف نیروگاهی داشته باشیم.»

وی با بیان اینکه از ابتدای سال ۱۴۰۳ سطح این ذخایر در وضعیت مطلوبی نبوده و حدود ۲۹۰ میلیون لیتر بوده که عددی بسیار پایین برای ورود به سال ۱۴۰۳ بوده است، تصریح کرد: این عدد حدود ۸۲۰ میلیون لیتر نسبت به زمان مشابه در سال گذشته کمتر بوده و فاصله زیادی تا ۳ میلیارد لیتر مورد نیاز برای شرایط پایدار نیروگاهی است.

پاک‌نژاد اظهار کرد: با توجه به سطح پایین ذخایر نفت گاز نیروگاهی، دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در اوایل مردادماه یعنی یک ماه قبل از استقرار دولت چهاردهم طی ابلاغیه‌ای نیروگاه‌ها را به مصرف نفت کوره (مازوت) به میزان ۴۰ میلیون لیتر در روز از ۱۰ مرداد مکلف کرده است و این شرایط کماکان بر اساس ابلاغیه این دبیرخانه ادامه دارد.

وی اضافه کرد: مفهوم این ابلاغیه به این معنا است که حتی در تابستان هم که شرایط تحویل گاز به گونه‌ای بوده که شرایط نسبتاً مناسبی داشته، ولی بازهم باید نیروگاه‌ها از نفت کوره تا سقف ۴۰ میلیون لیتر در روز استفاده می‌کردند. هدف این ابلاغیه تنظیم سبد سوخت نیروگاهی در راستای افزایش سطح ذخایر نفت و گاز و رساندن آن به حدی مطلوب و پایدار پیش از شروع فصل سرد سال جاری بوده است.

پاک‌نژاد با بیان اینکه از روز ۱۰ مرداد تاکنون نیروگاه‌ها به صورت متوسط ۲۲ میلیون لیتر نفت گاز مصرف کردند که این موضوع متناسباً باعث کاهش ذخایر نفت گاز نیروگاهی شده است، عنوان کرد: با وجود سطح پایین ذخایر نفت گاز حدود ۱۳۰ میلیون لیتر گازوئیل پالایشگاه آبادان طی ماه‌های تیر و مرداد صادر شده که این صادرات به نوعی است که ما امروز برای جبران آن باید عدد بیشتری را به عنوان قیمت واردات بپردازیم.

وزیر نفت تاکید کرد: در نظر گرفتن همه موارد در ۳۱ مردادماه سال جاری موجودی نفت و گاز نیروگاهی چیزی حدود یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون لیتر بوده است که در مقایسه با ۳ میلیارد لیتری که شرایط پایدار ذخایر نفت گاز اصل و همچنین نسبت به سال گذشته، ۴۳ درصد کمتر بوده است.

محمد درویش: سازمان محیط زیست سکوت خود را بشکند

محمد درویش، کارشناس محیط‌زیست، اظهارات وزیر نیرو مبنی بر در دستور کار قرار گرفتن مازوت‌سوزی ضمن بهینه‌سازی آن به هم‌میهن می‌گوید: «مازوت یکی از خطرناک‌ترین سوخت‌های فسیلی در جهان است و میزان انتشار ذرات ترکیبی سولفور و دی‌اکسیدکربن و ذرات کوچکتر از ۱۰ میکرون آن بسیار زیاد است. این موضوع نه‌تنها بر انسان که بر گیاهان، فتوسنتز، محصولات گیاهی و کشاورزی و همچنین بر حیوانات و دام‌ها تاثیرگذار است. این موضوع به صورت غیرمستقیم بر انسان هم تاثیرگذار بوده و همچنین باعث تشدید مشکلات ریوی و سرطان می‌شود.

هزینه درمان این بیماری‌ها سرسام‌آور خواهد بود. مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرده است که هر ساله برای درمان بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا مجبور هستیم که ۱۲/۵ میلیارد دلار هزینه کنیم. این درحالیست که علاوه بر درمان بیماری‌ها ۵۰ هزار نفر از هموطنان‌مان را در اثر آلودگی هوا از دست داده‌ایم و افراد زیادی هم به دلیل اثرات ناشی از آلودگی هوا روز‌های زیادی از زندگی خود را باید تحت درمان باشند. این مسئله همچنین باعث تشدید افسردگی شده و کودکان هم دچار کندذهنی می‌شوند. آثار زیانبار استفاده از این سوخت ممکن است تا چند نسل ادامه یابد.» 

بیشتر بخوانید:واگذاری نفت خام به نیروهای مسلح در بودجه ۱۴۰۴؛ نفت ملی که نظامی شد!/ قمار دولت چهاردهم با آینده اقتصادی ایران

او ادامه می‌دهد: «از طرف دیگر با سوزاندن مازوت چند روزی تعداد ساعات خاموشی کاهش می‌یابد. نارضایتی آنی و لحظه‌ای مردم کاهش می‌یابد و دولت‌ها اندکی نفس می‌کشند. به همین دلیل است که دولت‌ها ترجیح می‌دادند که مازوت سوزانده و حل مشکل را به دولت بعدی واگذار کنند. امیدوار بودیم دولت مسعود پزشکیان زیربار این فشار‌ها تا نشود و به رفتار خردمندانه خود ادامه دهد، اما آنطور که در این خبر از قول وزیر نیرو آمده است دولت کم آورده و همانطور که آقای پزشکیان تحت تاثیر کیهان به کاپ ۲۹ در باکو نرفت و از مواضع خود عقب‌نشینی کرد، امروز هم عقب‌نشینی کرد. آقای پزشکیان باید آگاه باشد که سرمایه اجتماعی خود را از دست می‌دهد. به این ترتیب مردم به این جمع‌بندی می‌رسند که میان اصولگرا و اصلاح‌طلب تفاوتی وجود ندارد.» 

درویش درباره امکان بهینه‌سازی مازوت اظهار می‌کند: «من با وجود اطلاعات فنی‌ای که دارم به این ماجرا اشراف ندارم. اما به نظرم می‌رسد این موضوع بهانه است. اگر قرار است با بهینه‌سازی چنین اتفاقی رخ ندهد چرا در سال‌های گذشته انجام نشده است. مگر می‌شود طی دو هفته روش بهینه‌سازی مازوت را کشف کنید. سازمان محیط زیست باید سکوت خود را شکسته و درباره این ادعای وزیر نیرو صراحتاً اعلام موضع کند.»

این کارشناس محیط زیست درباره اینکه آیا در کشور‌های پیشرفته هم از سوخت مازوت استفاده می‌شود؟ عنوان کرد: «مازوت سوخت گران‌قیمتی است که در صنعت پتروشیمی از آن مشتقات گران‌قیمتی تولید می‌شود. ما تکنولوژی آن را نداریم و به بدترین روش از آن استفاده کرده و آن را می‌سوزانیم.»

حمیدرضا صالحی:کمبود برق تابستان آینده به ۲۴ هزار مگاوات می‌رسد

حمیدرضا صالحی، نایب‌رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی درباره ریشه مشکلات فعلی کشور در حوزه برق، به خبرنگار هم‌میهن گفت: «دولت خاتمی در سال ۸۴ قرارداد‌های قابلی در حوزه برق تحویل دولت بعدی داد. درحالی‌که ۳۹ هزار مگاوات نیروگاه نصب‌شده داشتیم. ۴۵ درصد نیروگاه‌های فعلی همان قرارداد‌های جدید بود. ولی از دولت نهم به بعد ما دیگر شاهد سرمایه‌گذاری نبودیم. دولت دهم، تنها ۵۸ درصد پروژه‌ها را از لحاظ فاینانس و اجرایی آماده کرده بود. از ۱۳۸۴ و برنامه چهارم توسعه، درآمد‌ها کاهش پیدا کرد و دیگر شاهد ورود سرمایه به این حوزه نبودیم. نیروگاه‌های جدید ساخته نشد، اما در بخش مصرف، با سرعت رشد داشتیم. پروژه‌های بهسازی نیز انجام نشد. چون سیستم بهسازی ما ناکارآمد بود. بخش خصوصی نیز نتوانست وارد این حوزه شود و سرمایه لازم را ایجاد کند.»

او ادامه داد: «دولت الان وسط شرایط اقتصادی امروز، صاحبان نیروگاه و مصرف‌کننده نشسته و به قیمت‌گذاری دستوری می‌پردازد. با این شرایط ما نمی‌توانیم امیدوار باشیم که شرایط بهبود پیدا کند و مسئله کمبود در آینده حل شود. این مسئله تنها در صورتی حل خواهد شد که دولت رویه خود را تغییر دهد.»

صالحی افزود: «نفت کوره یا مازوت، سومین سوخت نیروگاهی است. سوخت‌های اول و دوم گاز و نفت گاز (گازوئیل) هستند و اگر دچار کمبود شوند، مازوت استفاده می‌شود. در بخش گاز، اصل مصرف برای بخش خانگی است. این باعث می‌شود که گاز کافی به نیروگاه‌ها نرسد. در این شرایط برای جلوگیری از خاموشی به سراغ سوخت جایگزین می‌روند. به همین دلیل است که در فصل سرما، نفت‌گاز و سپس مازوت در مقادیر کمتری مورد استفاده قرار می‌گیرند.»

عضو اتاق بازرگانی خاطرنشان کرد: «اگر این روند ادامه پیدا کند و روند گذشته عوض نشود، کمبود ادامه پیدا خواهد کرد. روند گذشته باید تغییر کند و بخش خصوصی محور قرار بگیرد. ورود بخش خصوصی نیازی به پول دولت یا سرمایه‌گذاری خارجی نیز ندارد. این مسئله را می‌توان ظرف سه سال حل کرد. اما نشانه‌ای نیست که دولت می‌خواهد این دست‌فرمان را عوض کند. اینکه خود، تولیدکننده برق باشند و خودشان بنشینند بین مصرف‌کننده و تولیدکننده، انتظار هم این باشد که مشکلات را حل کنند، بیشتر باعث ایجاد حس ناامیدی و بی‌اعتمادی مردم می‌شود که همان مشکل بزرگ‌تر است. در صورتی که تغییر مسیر صورت نگیرد، سال آینده باز مشکلات بیشتری خواهیم داشت. امسال ۱۹ هزار مگاوات کمبود برق داشتیم و سال آینده به ۲۴ هزار مگاوات خواهد رسید.»