خفگی در تهران؛ ۶ شهر آلوده ایران کدام‌اند؟

اقتصاد۲۴-آلودگی هوا تهران را به تعطیلی کشاند. امروز (چهارشنبه ۲۱ آذرماه ۱۴۰۳) علاوه بر مدارس، ادارات و دانشگاه‎های استان تهران نیز تعطیل هستند. طبق مصوبه کارگروه کاهش آلودگی هوای تهران و تصمیم استانداری فردا (پنجشنبه ۲۲ آذرماه) تعطیل است.

مدارس استان البرز هم به دلیل آلودگی شدید هوا در تعطیلی به سر می‎برند. سازمان هواشناسی ایران برای هشت کلان‌شهر ایران هشدار نارنجی آلودگی هوا منتشر کرده که این وضع ناشی از افزایش غلظت آلاینده‎ها و پایداری هواست. هم‌زمان با این وضع نابسامان کیفیت هوا در تعدادی از شهر‌های ایران، صدیقه ترابی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست شش شهر آلوده ایران را معرفی و مهم‌ترین منابع آلاینده هر یک از این شهر‌ها را اعلام کرد.

آلوده ‎ترین‎های ایران

معاون سازمان محیط زیست با اشاره به بررسی روز‌های آلوده در همه کلان‌شهر‌های ایران طی سه سال گذشته اعلام کرد که سازمان حفاظت محیط زیست شهر‌های آلوده ایران را به ترتیب از بیشترین به کمترین احصا کرده است. او می‎گوید: در سه سال گذشته کل روز‌هایی که دچار آلودگی هوا بودند و شاخص آلودگی بالای ۱۰۰ ppm بود، بررسی و در نتیجه شهر‌های آلوده را رده‌بندی کردیم. اهواز، اصفهان، تهران، مشهد، البرز و اراک به ترتیب آلوده‎ترین کلان‌شهر‌های ایران هستند».

اهواز آلوده ‎ترین شهر ایران

این مقام مسئول در سازمان محیط زیست با اشاره به اینکه در سه سال گذشته حدود ۵۵ درصد از کل روز‌های اهواز آلوده بوده است، می‎گوید: «رتبه اول آلودگی هوا برای اهواز است که با دو دسته متفاوت از آلاینده‎های طبیعی مثل گرد و غبار و آلاینده‌های ناشی از فعالیت انسانی مثل صنایع و نیروگاه و... درگیر است. اهواز با آلودگی ناشی از سوزاندن فلرها، مازوت و آلودگی‎های نفتی و سوزاندن پسماند‌ها مواجه است به همین دلیل اهواز بدترین وضعیت را از نظر آلودگی هوا دارد. پیچیدگی اهواز بیشتر از بقیه شهرهاست و قرار شده که در چهارمین جلسه کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا به طور خاص به این شهر بپردازیم».

بنا به گفته ترابی آلودگی شهر‌های اصفهان، تهران، مشهد، البرز و اراک ناشی از منابع فعالیت‌های انسانی است که تعدادی از این منابع ساکن هستند مثل فعالیت صنایع، نیروگاه‎ها و پتروشیمی‎ها و منابع متحرک مثل خودرو‌ها و ناوگان حمل‌ونقل که باعث آلودگی می‎شوند.

خودرو‌های فرسوده مهم‌ترین عامل آلودگی تهران و مشهد

معاون سازمان محیط زیست با تأکید بر اینکه بیشترین سهم آلودگی تهران و مشهد مربوط به منابع متحرک یعنی خودرو‌ها و ناوگان حمل‌ونقل است، می‌گوید: «در کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا مصوب شده که در تهران و مشهد بر اسقاط خودرو‌های فرسوده و توسعه حمل‌ونقل عمومی تمرکز کنیم».

بیشتر بخوانید:بانک‌های تهران فردا و پس فردا تعطیل شدند

در نیمه اول سال ۱۴۰۳ در ایران حدود ۱۴۳ هزار دستگاه خودروی فرسوده از رده خارج و اسقاط شده است، در حالی که طبق قانون باید ۵۰۰ هزار دستگاه تا آخر امسال اسقاط شود. طبق پیش‌بینی‎ها در بهترین حالت احتمالا تا آخر سال تا ۳۰۰ هزار دستگاه اسقاط شود. سازمان محیط زیست مصوب کرده که بیشتر این خودرو‌های اسقاطی باید در تهران و مشهد باشد. چون بر اساس سیاهه انتشار آلودگی هوا و بررسی‌ها، آلودگی این دو شهر ناشی از منابع متحرک آلودگی و به طور خاص خودرو‌های فرسوده است.

گوگرد مهم‌ترین آلاینده اراک

بر اساس بررسی‌های سازمان حفاظت محیط زیست، آلودگی هوا در سه شهر اصفهان، البرز و اراک بیشتر ناشی از منابع ثابت است. البته سهم منابع متحرک در این شهر‌ها هم ناچیز نیست، اما سازمان محیط زیست بنا دارد تمرکز را روی منابع عمده آلاینده یعنی منابع ثابت بگذارد. ترابی معاون سازمان محیط زیست می‎گوید: «وقتی در شهر اراک تحلیل روز‌های آلوده را در نیمه دوم سال گذشته انجام دادیم، متوجه شدیم که so ۲ (گوگرد دی‌اکسید) به‌عنوان آلاینده ناشی از سوزاندن مازوت، باعث آلودگی می‎شود. در نتیجه اگر مازوت‌سوزی در نیروگاه اراک را متوقف کنیم، انتظار داریم وضعیت مطلوبی را در این شهر داشته باشیم».

۷۰ درصد صنایع اصفهان در ۵۰ کیلومتری شهر مستقر شده‌اند

ترابی همچنین با اشاره به سهم نیروگاه شهید منتظری اصفهان در آلودگی این شهر به معضل نزدیکی صنایع این شهر به مراکز جمعیتی پرداخته و توضیح می‎دهد که «۷۰ درصد صنایعی که در استان اصفهان فعال هستند، در شعاع ۵۰ کیلومتری این شهر مستقرند که حدود هشت درصد وسعت استان را شامل می‎شود. پس یک اتفاق عجیب و غریب از نظر توزیع و همگنی پراکندگی صنایع و فعالیت‎های صنعتی و منابع ساکن آلایندگی در این محدوده ۵۰ کیلومتری وجود دارد».

ذوب‌آهن آلوده‎ کننده‎ اصلی اصفهان

او با اشاره به اینکه علاوه بر مطالعه منشأیابی آلودگی هوا در اصفهان، با استفاده از آخرین تصاویر ماهواره‎ای منابع آلودگی این شهر استخراج و مشخص شده است، تأکید دارد که «ذوب‌آهن منبع مهم و اصلی آلوده‎کننده‎ هوای اصفهان است که در محدوده شعاع ۵۰ کیلومتری شهر استقرار یافته‎اند که تأثیر منفی این صنعت روی جمعیت سه میلیون و ۶۰۰ هزار نفری این محدوده غیر قابل انکار است».

اولتیماتوم محیط زیست

معاون سازمان محیط زیست ضمن اشاره به برگزاری جلساتی با حضور نمایندگان ذوب‌آهن و فولاد مبارکه اصفهان از مهلت شش‌ماهه به این دو صنعت خبر داده، می‎گوید: «از خود این صنایع خواستیم که راهکار‌های رفع آلایندگی را ارائه کنند. متأسفانه ذوب‌آهن اصفهان در ۲۰ سال گذشته بار‌ها راهکار و برنامه زمان‎بندی برای اجرای آن داده، اما هر دفعه مهلت خریده و زمان اجرای راهکار‌ها و برنامه‎های کاهش آلایندگی را تمدید کرده و هرگز به تعهداتش عمل نکرده است. در کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا مصوب کردیم که اگر تا شش ماه آینده این صنایع بر اساس اولویت‎هایی که خودشان اعلام کرده‎اند، برای رفع آلودگی هوا اقدام نکنند، سازمان حفاظت محیط زیست رأسا برای توقف فعالیت این صنایع بزرگ وارد عمل خواهد شد».

چند روز است که تعدادی از کلان‌شهر‌های ایران از جمله تهران و البرز با آلودگی هوا مواجه‌اند. مدارس طی سه روز گذشته غیرحضوری یا تعطیل شده است. طبق پیش‎بینی سازمان هواشناسی تهران حداقل تا آخر هفته جاری آلوده است. این سازمان ضمن هشدار نارنجی اعلام کرده است که هوای هشت کلان‌شهر ایران طی روز‌های چهارشنبه و پنجشنبه ۲۱ و ۲۲ آذرماه ۱۴۰۳ به دلیل افزایش غلظت آلاینده‎های جوی و پایداری هوا، آلوده است. علاوه بر تهران و کرج، شهر‌های ارومیه، قزوین، تبریز، اصفهان، اراک و قم هم روز‌های آلوده‌ای‎ را سپری می‎کنند.