تاریخ انتشار: ۲۲:۳۹ - ۲۶ آذر ۱۴۰۳
اقتصاد۲۴ گزارش می‌دهد؛

شاپور اردشیر (شاپور اول) کیست؟/درباره دومین پادشاه ساسانی چه می‌دانیم؟

شاپور اول ساسانی، دومین پادشاه از سلسله ساسانی بود که در هنگام حیات پدرش اردشیر اول، به جانشینی او برگزیده شد. اردشیر به دلیل بیماری از سلطنت کناره گرفت و پسرش شاپور اول را جانشین خود کرد. او در زمان شاهنشاهی پدر، در مقام نائب‌السلطنه ایران، در نبرد‌های زیادی شرکت کرد و جایگاه والایی را نزد اردشیر اول پیدا کرد.

شاپور اردشیر (شاپور اول) که بود؟/درباره دومین پادشاه ساسانی چه می‌دانیم؟

اقتصاد۲۴- هدی کاشانیان: شاپور اردشیر، که معمولاً به نام شاپور اول ساسانی شناخته می‌شود، یکی از برجسته‌ترین شاهان سلسله ساسانی بود که از سال ۲۴۰ میلادی تا ۲۷۰ میلادی بر ایران حکومت کرد. او فرزند اردشیر بابکان، بنیان‌گذار سلسله ساسانی، بود و نقش مهمی در گسترش و تحکیم این امپراتوری ایفا کرد. شاپور اول به دلیل موفقیت‌های نظامی، اقدامات عمرانی و حمایت از فرهنگ و ادیان مختلف، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شاهان تاریخ ایران شناخته می‌شود.

زندگینامه شاپور اول

در منابع تاریخی، چنین آمده است که اردشیر اول ساسانی دستور داد همسرش را به قتل برسانند و وزیر او «تنسر» وقتی دانست همسر اردشیر حامله است، دستور داد او را به جایی دور دست ببرند و نگه دارند تا فرزند او متولد شود. تنسر، وزیری عاقل و سیاستمدار بود و می‌دانست که اردشیر یک روز پشیمان می‌شود و آنها را امان نمی‌دهد. شاپور تا سن ۱۵ سالگی بی‌خبر از پدرش زندگی کرد. در سن ۱۵ سالگی در مسابقه چوگانی که در قصر اردشیر، بین جوانان ترتیب داده شده بود، شرکت کرده و تمام هم‌سن و سال‌های خود را شکست داد. اردشیر در آن زمان آرزو کرد کاش چنین پسری داشت. تنسر موقعیت را مغتنم شمرد و به اردشیر مژده داد که او شاپور فرزند اردشیر است.

به سلطنت رسیدن شاپور اول

شاپور اول ساسانی، دومین پادشاه از سلسله ساسانی بود که در هنگام حیات پدرش اردشیر اول، به جانشینی او برگزیده شد. اردشیر به دلیل بیماری از سلطنت کناره گرفت و پسرش شاپور اول را جانشین خود کرد. او در زمان شاهنشاهی پدر، در مقام نائب‌السلطنه ایران، در نبرد‌های زیادی شرکت کرد و جایگاه والایی را نزد اردشیر اول پیدا کرد. شاپور اول ساسانی به دست پدرش اردشیر اول، تاج شاهی را بر سر گذاشت و زمام امور را در دست گرفت. او در زمان پادشاهی خود با دعوت مانی به دین جدید روبه‌رو شد. شاپور اول که در حکومت‌داری، از شیوه تسامح دینی استفاده می‌کرد، از مانی حمایت کرد و برای وحدت حکومت خود از آموزه‌های او بهره گرفت. شاپور اول توانایی اداره امور مذهبی کشور را نداشت و اداره این امور را به یک روحانی زرتشتی به نام «کرتیر» سپرد. کرتیر قوانین جدیدی برای دولت ساسانی به تصویب رساند و در دوره چندین پادشاه ساسانی آنها را به اجرا گذاشت.


بیشتر بخوانید: اورمزد شاپور (هرمز اول) کیست و درباره سومین پادشاه ساسانی چه می‌‎دانیم؟


شاپور ساسانی در دوره سلطنت خود بر ایران، سه بار با سپاه روم جنگید. او دو جنگ را با رومیان پشت سر گذاشت و در جنگ سوم، روم را به‌سختی شکست داد. از پیامد‌های جنگ ایران و روم، تصرف ارمنستان بود. به دست آوردن ارمنستان، شکست بزرگی را به روم تحمیل کرد. شاپور اول ساسانی، موفق به شکست والریانوس در سال ۲۵۴ میلادی شد. شاپور در دوره سلطنت خود، برای گسترش قلمرو ساسانیان، تلاش بسیار کرد. او چندین بار با رومیان وارد جنگ شد و هر بار توانست آنها را شکست دهد. 

شاپور اردشیر (شاپور اول) که بود؟/درباره دومین پادشاه ساسانی چه می‌دانیم؟

شاپور در جنگ با روم، ارمنستان را تصرف کرد. در دوره دوم جنگ‌های ایران و روم که از سال ۲۵۲ تا ۲۵۳ میلادی به طول انجامید، شکست سنگینی به امپراتوری روم وارد کرد و در جنگ بریلیسوس، ارتش روم را شکست داد. دور سوم جنگ‌های ایران و روم، ایرانیان انطاکیه را تصرف کردند. رومی‌ها از تصرفات ایرانیان خشمگین شدند و به مرز‌های ایران تاختند. در این لشکرکشی والریانوس نیز حضور داشت که شکست سختی خورد و اسیر سپاه ساسانیان و تسلیم شاپور اول ساسانی شد.

نقش برجسته شاپور اول

در طی پادشاهی شاپور اول ساسانی، سه پادشاه از روم به ایران حمله کردند و هر سه شکست خوردند. گوردیانوس در حمله به ایران کشته شد؛ فیلیپ عرب شاه دیگر روم، شکست خورد و به شاپور اول تسلیم شد و والرین نیز در سال ۲۶۰ میلادی با داشتن سپاهیان بسیار در جنگ با نیرو‌های نظامی شاپور شکست خورد و با تمامی سپاهیان خود اسیر شد. شاپور اول ساسانی دستور داد که سنگ‌تراشان نقش برجسته‌های مختلفی از او در سراسر امپراتوری حجاری کنند و شرح این پیروزی‌ها را حجاری کنند. سنگ‌نگاره‌ها بر سر شاه‌راه‌ها و گذرگاه‌های اصلی کنده شدند. در این آثار، رویداد‌های تاریخی عصر شاپور اول به وضوح قابل‌مشاهده است. او وقایع بزرگ تاریخ عصر خود را روی صخره‌ها حک کرد تا فتوحات او در یاد‌ها بمانند و آیندگان از آن استفاده کنند. نقش برجسته‌های شاپور اول، عبارت‌اند از پیروزی شاپور بر روم، دیهیم ستانی اهورامزدا، نقش برجسته پیروزی شاپور اول و رومی‌ها، نقش برجسته سوم شاپور اول و رومی‌ها و نقش برجسته شاپور اول و امپراطور‌های رومی.

مرگ شاپور اول

شاپور اول بر اثر بیماری در شهر بیشاپور درگذشت و احتمال داده می‌شود مرگ او در ۲۷ می‌مصادف با سی‌ویکمین دوره حکومت او باشد و پس از او پسرش هرمزد اردشیر جانشینی را از آن خود ساخت. در این خصوص کتب قبطی مانویان بیان می‌کند که او در اثر بیماری و در شهر بیشابور جان خود را از دست داده است.

میراث شاپور اول

شاپور اول امپراتوری پایدار و پررونقی را تا زمان مرگش حفظ کرد. دوران حکومت او توسط بیشتر نویسندگان باستان به‌عنوان نمونه‌ای از حکومت یک شاه نجیب و جنگاور بزرگ تحسین شده است. او در کنار شاپور دوم، قباد اول و خسرو انوشیروان به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین پادشاهان ساسانی شناخته می‌شود. یکی از بزرگ‌ترین آثار هنری دوره ساسانی، مجسمه شاپور اول است که ارتفاع آن ۶.۷ متر بوده و از یک ستون استالاگمیت در غاری که به غار شاپور معروف است در استان فارس تراشیده شده است. افسانه‌ها می‌گویند که این غار همچنین مقبره شاپور اول را در خود دارد، اما این موضوع هرگز تأیید نشده است.

این مجسمه با دقت و ظرافتی چشمگیر تراشیده شده و احتمالاً در زمان‌های باستان با جواهرات نیز تزئین شده بود؛ این شاهکار هنری به‌قدری با دقت ساخته شده که حتی در وضعیت کنونی‌اش نیز تصویر شاه بزرگ را همچنان به شکل تأثیرگذاری به نمایش می‌گذارد و نمایی از عظمت باستانی ایران و نمادی همیشگی برای امیدواری به آیندۀ این سرزمین باشکوه است.

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.
خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

زمان‌های طلایی برای خوردن ماست

عکس/ عسل بدیعی همسر فریبرز عرب نیا در ۲۱ سالگی در اولین فیلمش

سه عادت ساده برای حفظ آرامش در جمع

عکس/ چهره دیده نشده از فتحعلی اویسی ۴۴ سال پیش در سومین فیلمش

ورزش‌هایی که خواب شب را راحت‌تر می‌کنند

عکس/ چهره جذاب بازیگر سریال پایتخت در شیراز با پوشش متفاوت

تلویزیون‌های اسنوا و دوو در بحران وابستگی به قطعات چینی/ قرار بود تولیدمان ملی باشد اما مونتاژکار چینی‌ها شدیم!

عکس/ چهره خاص و زیبای بازیگر شمعدونی با استایل باربی

پیش بینی قیمت طلا و سکه امروز ۲۱ مرداد ۱۴۰۴/ افزایش نوسانات قیمت طلا

پیش بینی قیمت دلار امروز ۲۱ مرداد ۱۴۰۴/ افزایش تقاضا در بازار دلار

لاریجانی: ایران و منطقه در مقابله با رفتارهای تروریستی متحدند

عکس/ احتمال قطعی آب تهران در هفته‌های آینده

عکس/ رونالدو بلاخره به جورجینا پیشنهاد ازدواج داد

ترامپ: از پوتین خواهم خواست تا به جنگ پایان دهد

رئیس جمهور لبنان: طرح انحصار سلاح برگشت‌ناپذیر است

عکس/ واکنش بیرانوند به قهرمانی تراکتور در سوپرجام

عکس/ پوستر تراکتور پس از قهرمانی در سوپرجام

فیلم/ لحظه بالا بردن کاپ قهرمانی سوپرجام به دست شجاع خلیل‌زاده

عکس/ واکنش خداداد عزیزی به قهرمانی تراکتور در سوپرجام

شناسایی پیکر یکی از شهدای جنگ ۱۲ روزه اسرائیل علیه ایران

سیدمحمود علوی در بیمارستان بستری شد

پرداخت یارانه به برخی دهک‌ها اشتباه بود

تراکتور فاتح سوپرجام شد

عکس/ تصویر بازیگر زن ایرانی به‌جای قاتل زنجیره‌ای در دنیا پخش شد

معاون گروسی پس از گفت‌وگو با مقام‌های کشورمان، تهران را ترک کرد

اینفوگرافی/ تحولات مهم در ایران و منطقه از فروردین ۱۴۰۳ تاکنون

توزیع برنج‌های احتکاری با نرخ مصوب

عکس/ تفسیر عجیب فواد ایزدی از اظهارات پزشکیان درباره مذاکره و جنگ

همسر تاجزاده : قوه قضاییه به این مسئله ورود کند

روایت دختر سرلشکر باقری از نحوه شهادت خواهرش در حمله اسرائیل

فیلم/ درخواست مدیر مسئول روزنامه ستاره صبح از پزشکیان برای برداشتن حصر

فیلم/ روایت فرزند شهید طهرانچی: روز قبل از شهادت گفتم که آخر هفته سفر نمی‌روی که بابا گفت نه، قرمز قرمزه

فیلم/ ۷ میلیون افغان در چه زمانی وارد ایران شدند؟

فیلم/ جروبحث ساپینتو با عوامل برگزاری بازی سوپرجام

فیلم/ حضور محسن یگانه در کنسرت مرحوم مرتضی پاشایی، ۱۱ سال پیش

فیلم/ تعداد کارت سوخت هر خانوار محدود می‌شود؟

برد پرسپولیس در آخرین دیدار تدارکاتی پیش‌فصل

برخورد قانونی با سایت متخلف فروش بلیت پرواز

واکنش عراقچی به احتمال سپرده شدن پرونده مذاکرات به دبیر شورای عالی امنیت ملی

فیلم/ حرف‌های مبینا نعمت‌زاده در راه کربلا: نذر کرده بودم برای مسابقات، این حرکتم کاملا دلیست

فیلم/ ترامپ: جمعه به روسیه می‌روم

فیلم/ دیدار علی لاریجانی با رئیس‌جمهور عراق در بغداد

ترکیب رسمی تراکتور برابر استقلال

تصمیم جنجالی سازمان لیگ درباره ریکاردو آلوز و تراکتور

شهادت ۶۹ نفر در ۲۴ ساعت گذشته در غزه

عکس/ تصاویری از کلاس‌های هنری ۹۰ سال پیش تهران

فیلم/ فحاشی و کری‌خوانی هواداران استقلال و تراکتور در ورزشگاه نقش جهان

اینفوگرافی/ افزایش ۹۰ برابری قیمت دلار در ۱۴ سال

رشد نگران‌کننده فقر میان مستأجران

فیلم/ بوسه سینا مهراد بر دستان آزیتا حاجیان در اکران مردمی سریال از یاد رفته