تاریخ انتشار: ۲۲:۳۹ - ۲۶ آذر ۱۴۰۳
اقتصاد۲۴ گزارش می‌دهد؛

شاپور اردشیر (شاپور اول) کیست؟/درباره دومین پادشاه ساسانی چه می‌دانیم؟

شاپور اول ساسانی، دومین پادشاه از سلسله ساسانی بود که در هنگام حیات پدرش اردشیر اول، به جانشینی او برگزیده شد. اردشیر به دلیل بیماری از سلطنت کناره گرفت و پسرش شاپور اول را جانشین خود کرد. او در زمان شاهنشاهی پدر، در مقام نائب‌السلطنه ایران، در نبرد‌های زیادی شرکت کرد و جایگاه والایی را نزد اردشیر اول پیدا کرد.

شاپور اردشیر (شاپور اول) که بود؟/درباره دومین پادشاه ساسانی چه می‌دانیم؟

اقتصاد۲۴- هدی کاشانیان: شاپور اردشیر، که معمولاً به نام شاپور اول ساسانی شناخته می‌شود، یکی از برجسته‌ترین شاهان سلسله ساسانی بود که از سال ۲۴۰ میلادی تا ۲۷۰ میلادی بر ایران حکومت کرد. او فرزند اردشیر بابکان، بنیان‌گذار سلسله ساسانی، بود و نقش مهمی در گسترش و تحکیم این امپراتوری ایفا کرد. شاپور اول به دلیل موفقیت‌های نظامی، اقدامات عمرانی و حمایت از فرهنگ و ادیان مختلف، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شاهان تاریخ ایران شناخته می‌شود.

زندگینامه شاپور اول

در منابع تاریخی، چنین آمده است که اردشیر اول ساسانی دستور داد همسرش را به قتل برسانند و وزیر او «تنسر» وقتی دانست همسر اردشیر حامله است، دستور داد او را به جایی دور دست ببرند و نگه دارند تا فرزند او متولد شود. تنسر، وزیری عاقل و سیاستمدار بود و می‌دانست که اردشیر یک روز پشیمان می‌شود و آنها را امان نمی‌دهد. شاپور تا سن ۱۵ سالگی بی‌خبر از پدرش زندگی کرد. در سن ۱۵ سالگی در مسابقه چوگانی که در قصر اردشیر، بین جوانان ترتیب داده شده بود، شرکت کرده و تمام هم‌سن و سال‌های خود را شکست داد. اردشیر در آن زمان آرزو کرد کاش چنین پسری داشت. تنسر موقعیت را مغتنم شمرد و به اردشیر مژده داد که او شاپور فرزند اردشیر است.

به سلطنت رسیدن شاپور اول

شاپور اول ساسانی، دومین پادشاه از سلسله ساسانی بود که در هنگام حیات پدرش اردشیر اول، به جانشینی او برگزیده شد. اردشیر به دلیل بیماری از سلطنت کناره گرفت و پسرش شاپور اول را جانشین خود کرد. او در زمان شاهنشاهی پدر، در مقام نائب‌السلطنه ایران، در نبرد‌های زیادی شرکت کرد و جایگاه والایی را نزد اردشیر اول پیدا کرد. شاپور اول ساسانی به دست پدرش اردشیر اول، تاج شاهی را بر سر گذاشت و زمام امور را در دست گرفت. او در زمان پادشاهی خود با دعوت مانی به دین جدید روبه‌رو شد. شاپور اول که در حکومت‌داری، از شیوه تسامح دینی استفاده می‌کرد، از مانی حمایت کرد و برای وحدت حکومت خود از آموزه‌های او بهره گرفت. شاپور اول توانایی اداره امور مذهبی کشور را نداشت و اداره این امور را به یک روحانی زرتشتی به نام «کرتیر» سپرد. کرتیر قوانین جدیدی برای دولت ساسانی به تصویب رساند و در دوره چندین پادشاه ساسانی آنها را به اجرا گذاشت.


بیشتر بخوانید: اورمزد شاپور (هرمز اول) کیست و درباره سومین پادشاه ساسانی چه می‌‎دانیم؟


شاپور ساسانی در دوره سلطنت خود بر ایران، سه بار با سپاه روم جنگید. او دو جنگ را با رومیان پشت سر گذاشت و در جنگ سوم، روم را به‌سختی شکست داد. از پیامد‌های جنگ ایران و روم، تصرف ارمنستان بود. به دست آوردن ارمنستان، شکست بزرگی را به روم تحمیل کرد. شاپور اول ساسانی، موفق به شکست والریانوس در سال ۲۵۴ میلادی شد. شاپور در دوره سلطنت خود، برای گسترش قلمرو ساسانیان، تلاش بسیار کرد. او چندین بار با رومیان وارد جنگ شد و هر بار توانست آنها را شکست دهد. 

شاپور اردشیر (شاپور اول) که بود؟/درباره دومین پادشاه ساسانی چه می‌دانیم؟

شاپور در جنگ با روم، ارمنستان را تصرف کرد. در دوره دوم جنگ‌های ایران و روم که از سال ۲۵۲ تا ۲۵۳ میلادی به طول انجامید، شکست سنگینی به امپراتوری روم وارد کرد و در جنگ بریلیسوس، ارتش روم را شکست داد. دور سوم جنگ‌های ایران و روم، ایرانیان انطاکیه را تصرف کردند. رومی‌ها از تصرفات ایرانیان خشمگین شدند و به مرز‌های ایران تاختند. در این لشکرکشی والریانوس نیز حضور داشت که شکست سختی خورد و اسیر سپاه ساسانیان و تسلیم شاپور اول ساسانی شد.

نقش برجسته شاپور اول

در طی پادشاهی شاپور اول ساسانی، سه پادشاه از روم به ایران حمله کردند و هر سه شکست خوردند. گوردیانوس در حمله به ایران کشته شد؛ فیلیپ عرب شاه دیگر روم، شکست خورد و به شاپور اول تسلیم شد و والرین نیز در سال ۲۶۰ میلادی با داشتن سپاهیان بسیار در جنگ با نیرو‌های نظامی شاپور شکست خورد و با تمامی سپاهیان خود اسیر شد. شاپور اول ساسانی دستور داد که سنگ‌تراشان نقش برجسته‌های مختلفی از او در سراسر امپراتوری حجاری کنند و شرح این پیروزی‌ها را حجاری کنند. سنگ‌نگاره‌ها بر سر شاه‌راه‌ها و گذرگاه‌های اصلی کنده شدند. در این آثار، رویداد‌های تاریخی عصر شاپور اول به وضوح قابل‌مشاهده است. او وقایع بزرگ تاریخ عصر خود را روی صخره‌ها حک کرد تا فتوحات او در یاد‌ها بمانند و آیندگان از آن استفاده کنند. نقش برجسته‌های شاپور اول، عبارت‌اند از پیروزی شاپور بر روم، دیهیم ستانی اهورامزدا، نقش برجسته پیروزی شاپور اول و رومی‌ها، نقش برجسته سوم شاپور اول و رومی‌ها و نقش برجسته شاپور اول و امپراطور‌های رومی.

مرگ شاپور اول

شاپور اول بر اثر بیماری در شهر بیشاپور درگذشت و احتمال داده می‌شود مرگ او در ۲۷ می‌مصادف با سی‌ویکمین دوره حکومت او باشد و پس از او پسرش هرمزد اردشیر جانشینی را از آن خود ساخت. در این خصوص کتب قبطی مانویان بیان می‌کند که او در اثر بیماری و در شهر بیشابور جان خود را از دست داده است.

میراث شاپور اول

شاپور اول امپراتوری پایدار و پررونقی را تا زمان مرگش حفظ کرد. دوران حکومت او توسط بیشتر نویسندگان باستان به‌عنوان نمونه‌ای از حکومت یک شاه نجیب و جنگاور بزرگ تحسین شده است. او در کنار شاپور دوم، قباد اول و خسرو انوشیروان به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین پادشاهان ساسانی شناخته می‌شود. یکی از بزرگ‌ترین آثار هنری دوره ساسانی، مجسمه شاپور اول است که ارتفاع آن ۶.۷ متر بوده و از یک ستون استالاگمیت در غاری که به غار شاپور معروف است در استان فارس تراشیده شده است. افسانه‌ها می‌گویند که این غار همچنین مقبره شاپور اول را در خود دارد، اما این موضوع هرگز تأیید نشده است.

این مجسمه با دقت و ظرافتی چشمگیر تراشیده شده و احتمالاً در زمان‌های باستان با جواهرات نیز تزئین شده بود؛ این شاهکار هنری به‌قدری با دقت ساخته شده که حتی در وضعیت کنونی‌اش نیز تصویر شاه بزرگ را همچنان به شکل تأثیرگذاری به نمایش می‌گذارد و نمایی از عظمت باستانی ایران و نمادی همیشگی برای امیدواری به آیندۀ این سرزمین باشکوه است.

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.
خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

گرانی به شیرینی یلدایی رسید/ رئیس اتحادیه: بازار کم رونق است/ کیک و شیرینی‌های لاکچری با قیمت‌های نجومی در بازار

ابوبکر بغدادی کیست؟ / از خلافت خودخوانده تا مرگ در مخفی‌گاه

قیمت خانه در منطقه ۲۰ تهران

هشدار محسن برهانی به مدافعان قانون حجاب

فیلم/ ترامپ: چرا باید به شما بگویم که به ایران‌ حمله میکنم یا نه؟

عکس/ تغییر چهره جمشید هاشم پور و فرامرز قریبیان در ۸۰ و ۸۳ سالگی

شاپور اردشیر (شاپور اول) کیست؟/درباره دومین پادشاه ساسانی چه می‌دانیم؟

عکس/ سفر به تهران قدیم؛ عکس‌های دیدنی از نارمک ۷۰ سال پیش

فیلم/ مبینا نعمت‌زاده قید رشته پزشکی را زد

ترامپ: ترکیه طرف پیروز در تحولات سوریه است

بهترین دروازه‌بان جهان در سال ۲۰۲۴ انتخاب شد

اینفوگرافی/ هزینه شب‌نشینی شب یلدا ۱۴۰۳ چقدر می‌شود؟

محمد سرافراز کیست؟/ از ریاست صداوسیما تا مدیریت «العالم» و «پرس تی‌وی»

فیلم/ عذرخواهی استاندار تهران از مردم

تحلیلی بر نخستین بیانیه بشار اسد

فیلم/ توضیحات سپاه درباره اشیا نورانی در آسمان فردیس کرج

موسیمانه: یادم نبود که برای تمدید قرارداد با من صحبت شده

فیلم/ طراحی لباس حجاب اتاق عمل، کار ستاد امربه معروف بود؟

پیش بینی قیمت دلار فردا ۲۷ آذر ۱۴۰۳/ هجوم تقاضای جدید برای دلار

جدول لیگ برتر بعد از پایان بازی‌های امروز

فیلم/ خلاصه بازی استقلال ۰ - ۰ گل‌گهر

توقف آبی‌پوشان در شهرقدس

فیلم/ اردوگاه جبالیا در شمال غزه با خاک یکسان شد

فیلم/ مصاحبه کم‌تر دیده‌شده با توماس ادیسون درباره تئوری انیشتین

فیلم/ جزییات غیرحضوری شدن آموزش و تعطیلی ادارات استان تهران از زبان معاون استاندار

پس انداز برای بازنشستگی چه اهمیتی دارد؟

گاریدو: مستحق باخت به سپاهان نبودیم

انجام قرعه‌کشی خودروهای وارداتی‌

جاده چالوس مسدود شد

فیلم/ توضیح فرشید سمیعی درباره روند تمدید قرارداد موسیمانه

پیش بینی قیمت سکه و طلا فردا ۲۷ آ‌ذر ۱۴۰۳/ صعود کانالی سکه‌؛ طلا در مرز حساس

فیلم/ دلیل حمایت‌نکردن رییس اسبق شبکه سه از عادل فردوسی‌پور

کارشناسی داوری اخراج گولسیانی مقابل سپاهان

تکلیف تعطیلی مدارس تهران مشخص شد

فیلم/ خلاصه بازی سپاهان ۲ - ۱ پرسپولیس

شکست تلخ پرسپولیس برابر سپاهان

عکس/ روشنک گرامی در ۴۱ سالگی

دیدار رهبر انقلاب با هزاران نفر از بانوان سراسر کشور

ترکیب استقلال در دیدار با گل‌گهر

پیش‌بینی بورس فردا سه‌شنبه ۲۷ آذر ماه ۱۴۰۳

فیلم/ عراقچی دمای خانه را ۵ درجه کاهش داد

اینفوگرافی/ ۶ واقعیت علمی در مورد پوکی استخوان

عکس/ لاغری شوکه کننده شیلا خداداد همه را خیره کرد

اجرای طرح زوج و فرد از درب منزل تا پایان هفته

همه چیز درباره شب یلدا در ایران

اولین بیانیه بشار اسد پس از سقوط

فیلم/ لحظه دیدنی گل اول سپاهان به پرسپولیس

مدارس و ادارات این استان‌ها فردا تعطیل شد

شگرد جدید گرانفروشی مرغ لو رفت

سالیانه ۲۹ میلیارد دلار هدر رفت سرمایه انرژی داریم