سرگیجه بورس در جهت‌یابی

دماسنج اصلی بازار سهام در حالی هفته را با رشد ۵/ ۲ درصدی به پایان رساند که بعد از یک دوره رونق چشمگیر و کسب بازدهی بیش از ۴۰ درصدی مدتی است که سمت‌وسوی نامشخصی را در پی گرفته و در روندی پرتلاطم شاهد تکرار روزهای مثبت و منفی است. موضوعی که نشان می‌دهد معامله‌گران به‌نوعی دچار سردرگمی شده‌اند.

اقتصاد۲۴- ریشه این سرگیجه به تقابل دیدگاه‌ها بازمی‌گردد که معمولا به نقاط عطفی در بازار تبدیل می‌شوند. یک طرف با استناد به گزارش‌های عملکرد شرکت‌ها اعتقاد دارد بازار هنوز به نقطه اشباع نرسیده و قرار است مسیر صعودی خود را ادامه دهد؛ در حالی که دیدگاه دوم با اشاره به متغیرهای کلان، قائل به اتمام ظرفیت رشد بازار سهام بوده و افزایش بیشتر قیمت‌ها را توجیه‌پذیر نمی‌داند. برآیند این نظرات ناهمسو دو پیام مهم برای فعالان بورسی دربردارد؛ اول آنکه در بازه فعلی جریان ورود نقدینگی، ارزش معاملات بورس تهران بیش از پیش اهمیت دارد و باید مورد رصد دقیق معامله‌گران قرار گیرد. دومین نکته آن است که این تقابل دیدگاه‌ها فرصت را برای بازنگری در سبد سهام سرمایه‌‌گذارانی که تداوم رشد بازار را ناگزیر می‌دانند، فراهم آورده است.

شاخص سهام پس از ثبت دوره‌ای پررونق و ثبت بازدهی فراتر از ۴۰ درصد، معاملات این هفته را پرنوسان به پایان رساند و رفتاری نامشخص در پیش گرفت. موضوعی که از سردرگمی بورس‌بازان حکایت می‌کند. در ادامه این روند سینوسی، روز گذشته دماسنج اصلی بورس اوراق بهادار تهران با رشد ۱۵۸۶ واحدی به مرز کانال تاریخی ۲۵۳ هزار واحدی نزدیک شد. ریشه سرگیجه بازار سهام را اما می‌توان در تقابل دیدگاه‌ها جست‌وجو کرد. دیدگاه دو دسته از بورس‌بازان که گروهی با توجه به عوامل بنیادی اعتقاد به تداوم رشد بازار سهام با توجه به ظرفیت‌های موجود دارند و طیفی دیگر که معتقدند رشد شاخص سهام بیش از این توجیه‌پذیر نیست. شرایطی که هوشیاری بیشتر معامله‌گران در انتخاب سهام و رصد جریان ورود نقدینگی به بازار را می‌طلبد.

معاملات روز گذشته بازار سهام باعث شد نماگر اصلی دو بار وارد کانال مقاومتی ۲۵۳ هزار واحدی شود. در هر دو مرتبه با افزایش فشار فروش ناشی از ریسک‌گریزی برخی از سهامداران این کانال واگذار شد و در انتهای بازار، در حالی که رشد بیش از ۶/ ۰ درصدی را تجربه کرده بود روی عدد ۲۵۲ هزار و ۸۶۵ واحد متوقف شد. با توجه به معاملات هفته‌های اخیر به نظر می‌رسد اجماعی که سهامداران طی یک سال اخیر بر وضعیت رشد یا نزول سهام داشته‌اند از بین رفته است. به همین دلیل شاهد دو دسته شدن معامله‌گران و در پی آن رفتار سینوسی نماگر اصلی بازار سهام هستیم. دسته اول معامله‌گرانی هستند که به استناد گزارش‌های فصلی و عملکرد ماهانه شرکت‌ها اعتقاد به رشد بیشتر بازار دارند. اما در سمت مقابل بورس‌بازانی قرار گرفته‌اند که اعتقاد دارند بورس تهران به نهایت رشد خود رسیده و نیاز به اصلاح دارد.

دسته دوم که برخی از سهامداران حقوقی هم در این دسته‌ جای گرفته‌اند با توجه به عوامل تکنیکال و بنیادی متعددی بر این اعتقاد خود اصرار می‌ورزند. برخی معامله‌گران با توجه به برخی متغیرها تاکید بر حبابی شدن قیمت‌ سهام در بورس تهران دارند، به نسبت‌های کلان مانند نسبت ارزش بازار به نقدینگی یا ارزش بازار به تولید ناخالص داخلی متوسل می‌شوند. از دیگر دلایلی که این دسته برای غیرواقعی بودن قیمت‌ها در بورس تهران عنوان می‌کنند اما رشد بالاتر شاخص کل نسبت به نرخ دلار است.

لزوم هوشیاری سهامداران

طی ۱۰ روز معاملاتی اخیر، شاخص کل ۴ روز معاملاتی خود را در مدار منفی پشت سر گذاشت؛ این در حالی است که در فصل بهار تنها ۱۷ روز بازار سهام با افت ارزش مواجه شده بود. بر این اساس به نظر می‌رسد در حال حاضر رفتار بازار سهام نوسانی و پر افت و خیز شده است، اما رفته رفته مشخص خواهد شد که تفکر کدام دسته از معامله‌گران به بازار چیره شده و مسیر بعدی دماسنج اصلی بورس به کدام سو است. در چنین شرایط پیچیده‌ای لازم است بازیگران بورس تهران هوشیارتر عمل کرده و به بررسی مجدد سبد سهام خود بپردازند.

در این میان از جمله نکاتی که معامله‌گران بازار باید به آن توجه کنند، جریان نقدینگی در بورس اوراق بهادار است. طی معاملات هفته جاری برای دو مرتبه رکورد کمترین ارزش معاملات خرد بازار سهام (با حذف معاملات بلوک و اوراق) از ۱۷ فروردین سال جاری شکسته شد. روز گذشته ارزش معاملات خرد بورس تهران به ۵۹۷ میلیارد تومان رسید که در مقایسه با میانگین روزانه دادوستد سهام در ثلث اول معاملات سال جاری با کاهش ۴۴ درصدی مواجه شده است. به این ترتیب در صورتی که نقدینگی جدید به بازار سهام وارد نشود، به نظر می‌رسد ورود بورس به رکود و افت سطح عمومی قیمت‌های سهام امری محتمل است. البته دلیلی که برخی از تحلیلگران بورسی برای افت ارزش معاملات عنوان می‌کنند، انتظار سهامداران برای انتشار گزارش عملکرد ماهانه شرکت‌ها برای تعیین تکلیف مسیر بعدی بورس تهران است. اما در همین راستا باید توجه داشت که این انتظار برای مشخص شدن روند بازار سهام خود می‌تواند زمینه‌ساز شروع رکود و افت قیمتی در بورس تهران باشد.

زیر و بم بازار سهام

طی معاملات روز گذشته بورس تهران بار دیگر گروه شیمیایی در صدر فهرست برترین گروه‌های صنعت قرار گرفت. به موجب انتشار گزارش‌های عملکرد سه ماهه پتروشیمی‌ها که در فصل بهار سودآوری مناسب و فراتر از انتظاری را تجربه کرده بودند، اقبال سهامداران به این دسته از نمادها بیش از پیش شده است. یکی از دلایلی که موجب کسب سودهای بالا در این شرکت‌ها شده کاهش نرخ دلاری خوراک پتروشیمی‌هاست. صنایع پتروشیمی خلیج فارس که پس از تقسیم سود «فولاد» بار دیگر لقب باارزش‌ترین شرکت بورسی را از آن خود کرده است، دیروز با رشد ۳/ ۱ درصدی قیمت، توانست اثر مثبت ۱۹۴ واحدی بر دماسنج اصلی بازار سهام بگذارد و در صدر فهرست اثرگذارترین نمادها بر شاخص کل قرار بگیرد.

روز گذشته پالایشی‌ها برای ششمین روز کاری متوالی با افزایش متوسط قیمت‌ها همراه شدند. بررسی صورت مالی سه ماهه این شرکت‌ها، حکایت از سودآوری فراتر از انتظار دارد. در معاملات روز گذشته قیمت سهام پالایشی به‌طور متوسط ۲ درصد افزایش یافت که در بین صنایع پرمعامله‌تر (محصولات شیمیایی، فلزات اساسی، خودرو و سرمایه‌گذاری‌ها) رکورددار بود. در این گروه «شتران»، «شبندر» و «شبریز» در لیست اثرگذارترین نمادها بر شاخص کل قرار داشتند.

دیگر گروهی که در معاملات روز گذشته بازار سهام باعث جلب توجه‌ها شد، گروه خودرو و ساخت قطعات بود. خودرویی‌ها که در پی عملکردهای ضعیف در فصل بهار با زیان‌های سنگین مواجه شده بودند، دو روز متوالی در مدار منفی معاملات قرار داشتند. اما در معاملات روز گذشته ورق به نفع خودرویی‌ها برگشت و شاهد رشد ۸۵/ ۱ درصدی شاخص صنعت خودرو بودیم. افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارایی‌ها موضوعی است که بار دیگر موجبات افزایش توجه معامله‌گران به نمادهای زیرمجموعه این گروه را فراهم آورده است. در مجمع ۳۱ تیر ایران‌خودرو به تلاش برای خروج بزرگترین خودروساز کشور از ماده ۱۴۱ قانون تجارت اشاره شده بود. نکته جالب توجه در صحبت‌های مدیران ایران‌خودرو، افزایش سرمایه در گام نخست از تجدید ارزیابی سرمایه‌گذاری‌ها بود. موضوعی که علاوه بر افزایش تقاضا در نماد مذکور، هم‌گروهی‌های این شرکت را نیز مورد اقبال بورس‌بازان قرار داد.

منبع: دنیای اقتصاد