پ ک ک از چه طریقی درآمد کسب می‌کند؛ از قاچاق مواد مخدر تا انسان/ نگاهی به درون سازوکار، افراد و سازمان‌های پشت تامین مالی پ ک ک

اقتصاد ۲۴- نوژن اعتضادالسلطنه- "استنلی میلگرام" روانشناس اجتماعی مشهور آمریکایی که آزمایش معروف برای سنجش میزان اطاعت اشخاص از اقتدار را با بررسی بر رفتار "آیشمن" و آلمانی‌های دیگر مسبب هولوکاست را انجام داد درباره نقش "بقا در رفتار انسان" گفته بود: "رفتار مانند سایر ویژگی‌های انسان در طول نسل‌های متوالی بر اساس الزامات بقا شکل گرفته است. رفتار‌هایی که شانس بقا را افزایش نمی‌دادند، به طور متوالی از ارگانیسم بیرون رانده می‌شدند، زیرا منجر به انفارض نهایی گروه‌هایی می‌شدند که آن رفتار‌ها را نشان می‌دادند".

تاریخ بیش از چهار دهه‌ای شکل گیری و فعالیت حزب کارگران کردستان (پ ک ک) نمادی از این گفته میلگرام است: "تلاش برای بقا". در این راستا تامین مالی آن گروه و تغییر رفتار از جلب حمایت از دولت‌های خارجی تا فعالیت‌های غیر قانونی و نیمه قانونی نشان دهنده تغییر رفتار دائمی پ ک ک در تلاش برای بقا و ادامه حیات بوده است.

تقریباً تمام گروه‌های شبه نظامی و مسلح غیر دولتی برای ادامه حملات خود و دستیابی به اهداف دیگر برای بقای خود تلاش می‌کنند و به منابع مالی نیاز دارند که عمدتا از طریق شیوه‌های غیرقانونی یا از طریق فعالیت‌های مجرمانه (برای مثال، در مورد سازمان‌های چپ افراطی، چون بریگارد سرخ در ایتالیا یا بادر – ماینهوف در آلمان یا سازمان چریک‌های فدائی خلق در ایران پیش از انقلاب از طریق باج گیری و سرقت از بانک) تامین می‌شود. این موضوع ارتباط چندانی با ایدئولوژی گروه‌های شبه نظامی ندارد و در مورد اکثر آن گروه‌ها صدق می‌کند.

پ ک ک (حزب کارگران کردستان) و حزب اتحاد دموکراتیک کردستان سوریه (PYD) و شاخه نظامی آن یعنی یگان‌های مدافع خلق (YPG) که دارای همسویی ایدئولوژیک با پ ک ک است نیز از این قاعده مستثنی نیستند. آنان از فعالیت‌های مجرمانه سازمان یافته فراملی از جمله مهاجرت غیر قانونی، قاچاق مواد مخدر، استفاده از خشونت و قاچاق کالا‌های دیگر به عنوان منابع درآمدزایی استفاده کرده‌اند. در حال حاضر، پ ک ک برای ادامه بقای خود دست به چنین روش‌هایی البته عمدتا قاچاق مواد مخدر در گستره‌ای جغرافیایی وسیعی از افغانستان تا غرب اروپا می‌زند. البته در اسناد رسمی پ ک ک وجود منابع مالی غیر قانونی که تداوم آن گروه را تضمین می‌کند تکذیب شده است. ارزش فعالیت‌های قاچاق این گروه به اروپا ۱.۵ میلیارد دلار تخمین زده شده است.

از مرز‌های ایران تا همکاری در قفقاز؛ فعالیت‌های مجرمانه پ ک ک چه گستره جغرافیایی را در بر می‌گیرد؟

پ ک ک بیش از چهار دهه است که در ترکیه، عراق، سوریه، ایران و تا حدودی در اروپا برنامه استراتژیک خود را که مبتنی بر دولت سازی از طریق تجزیه خاک کشور‌های ترکیه، عراق، سوریه و ایران می‌باشد دنبال کرده است. علیرغم آن که ده‌ها گروه سیاسی کُرد در پایان دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ به تدریج از رویکرد مسلحانه دور شدند پ ک ک ظرفیت شبکه سیاسی، مسلحانه و غیرقانونی خود را در اواخر دهه ۱۹۷۰ تقویت کرد.

حملات خونین این گروه از سال ۱۹۸۴ میلادی آغاز شد. در دهه ۱۹۹۰ حملات مسلحانه آن گروه شدت گرفت و به اوج خود رسید. در همین حال، ترکیه عملیات ضد تروریستی را علیه این گروه نه تنها در مرز‌های خود، بلکه در کشور‌های همسایه خود آغاز کرد. علیرغم بازداشت "عبدالله اوجالان" رهبر پ ک ک در سال ۱۹۹۹ همراه با آتش بس یکجانبه بعدی پ ک ک، آن گروه به ارتکاب حملات و فعالیت‌های تبهکارانه ادامه داده است.

حدود ۴۰ هزار شهروند ترکیه از جمله غیر نظامیان بر اثر عملیات آن گروه قربانی شده‌اند. از آنجایی که دولت ترکیه ، پ ک ک را به‌عنوان یک سازمان تروریستی معرفی کرده، این گروه از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا در سال‌های ۱۹۹۷ و ۲۰۰۲ میلادی در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار گرفت. پ ک ک از زمان شکل گیری به قاچاق مواد مخدر متوسل شده تا با استفاده از برخی از مسیر‌های جغرافیایی حیاتی مانند آفریقا، بالکان و قفقاز به اروپا، بودجه خود را تامین کند.

پ ک ک نمی‌خواهد فعالیت‌های مرتبط با قاچاق مواد مخدر از سوی این گروه برای عموم مردم و حامیانش شناخته شود. از این رو، روش‌های مختلفی را به کار می‌گیرد. برای مثال، پ ک ک در حین انتقال هروئین از ایران - ترکیه به اروپا، گروه‌های محلی مانند آلبانیایی‌ها و بلغاری‌ها را در مسیر خود به کار می‌گیرد. آژانس اتحادیه اروپا برای همکاری در اجرای قانون (یوروپل) در گزارش سال ۲۰۱۶ خود در تجزیه و تحلیل عمیق بازار‌های مواد مخدر اروپا اعلام کرد: "در میان گروه‌های مرتبط با جرایم سازمان یافته ترکیه به عنوان واردکنندگان اصلی و تسهیل کننده توزیع هروئین در مناطق کلیدی اروپا، آلبانیایی‌ها و ترک زبانان نقش فرعی دارند و نقش اصلی با پ ک ک است".

پروژه گزارش‌دهی جرایم سازمان یافته و فساد در گزارش سال ۲۰۰۸ خود از گزارش سالانه وزارت کشور جمهوری ترکیه در مبارزه با قاچاق و جرایم سازمان‌یافته نقل قول می‌کند که در آن بیان شده علیرغم آن که پ ک ک گهگاه خود قاچاق مواد مخدر را انجام می‌دهد، اما معمولاً ترجیح داده برای قاچاقچیان واقعی خراج وضع کرده و خود در پشت صحنه در جایی کم خطر‌تر عمل کند.

گزارش اندیشکده "بنیاد مطالعات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی" (SETA) در ترکیه درباره نوع قاچاق مواد مخدر توسط پ ک ک در سال ۲۰۱۹ مدعی شده است: "هم ترکیه و هم برخی از پایگاه‌های عمده فعالیت پ ک ک در میان مراکز عمده تولید مواد مخدر نیستند. از این رو، زمانی که پ ک ک در حال قاچاق هروئین است، باید با سازمان‌های متعددی همکاری کند. اولین و مهم‌ترین این سازمان‌ها، گروه‌های بلوچی و پشتون هستند که هروئین تولید شده در افغانستان را به ایران قاچاق می‌کنند و آن را به گروه‌های مختلفی که فعالیت می‌کنند تحویل می‌دهند. این گروه‌های کُرد در امتداد مرز ترکیه در عراق و ایران حضور دارند که معمولاً هروئین قاچاق شده را از طریق مرز ترکیه حمل می‌کنند. با این وجود، به گفته قاچاقچیان مواد مخدر که در سال ۲۰۱۳ بازداشت شدند هیچ کس بدون کسب مجوز از سوی پ ک ک در هیچ نقطه‌ای از مرز ترکیه توانایی عبور ندارد. قاچاقچیان یا موظف به پرداخت مقدار مشخصی باج به پ ک ک برای قاچاق هروئین هستند یا باید بخشی از آن سازمان باشند".

دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد (UNODC) در گزارشی اشاره کرده که قاچاقچیان برای عبور از مرز باید به پ ک ک پول پرداخت کنند. آن نهاد هم چنین اشاره کرده که پ ک ک با گروه‌های تبهکار ایرانی و گرجی نیز در قفقاز و اروپا همکاری می‌کند. یک افسر رابط فرانسوی اشاره کرده که بسیاری از پناهجویانی که در دهه ۱۹۹۰ از ترکیه به اروپا رسیده بودند با پ ک ک ارتباط برقرار کردند و فعالیت‌های آن گروه را در فرانسه تقویت کردند. سناریوی روی آوردن پناهجویان و مهاجران به سمت جرایم سازمان یافته پ ک ک در اروپا معمولا در کشور‌های اروپایی دیده می‌شود که آلمان، بریتانیا و فرانسه نمونه‌های بارز آن هستند.

طبق گزارش منابع سرویس‌های امنیتی بریتانیا، پ ک ک مسئول ۴۰ درصد هروئین فروخته شده در اتحادیه اروپا در پایان دهه ۱۹۹۰ میلادی بوده است. افسر رابط فرانسوی گفته بود که پلیس فرانسه پ ک ک را زیر نظر دارد، زیرا حدود ۶۰ درصد از قاچاق هروئین در تمام اروپا را انجام داده یا از آن سود کسب می‌کند. تجارت مواد مخدر در طول دهه ۱۹۹۰ بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ میلیون دلار بود. با این حال، در سال‌های اخیر، این اعداد تا ۱.۵ میلیارد دلار در سال افزایش یافته است.

فقر و نابرابری؛ موتور محرکه پ ک ک برای جذب عضو 

یافتن نیرو برای جذب کردن از سوی پ ک ک معمولا کاری دشواری نبوده است. اکثر اعضای آن گروه را جوانان فقیر جنوب شرقی ترکیه تشکیل می‌دهند. مطالعه‌ای که توسط "مرکز تحقیقات بین‌المللی تروریسم و جرایم فراملی" در مورد علت پیوستن جوانان به پ ک ک انجام شده بود نشان می‌داد "از هر پنج عضو پ ک ک چهار نفر پیش از پیوستن به آن گروه بیکار بوده‌اند". علاوه بر این، سه شهر با بالاترین نرخ بیکاری ترکیه در سال ۲۰۱۵ میلادی همگی در جنوب شرق آن کشور در مناطق کردنشین واقع شده بودند. تعداد زیادی از جوانان کُرد که به درآمد نیاز دارند، اما از فرصت شغلی برخوردار نیستند گزینه‌های مناسبی برای جذب نیرو توسط پ ک ک بوده‌اند. بر اساس داده‌های سال ۲۰۱۵ موسسه آمار ترکیه، حدود یک سوم افرادی که در ترکیه زیر خط فقر زندگی می‌کنند در استان‌های جنوب شرقی آن کشور زندگی می‌کنند.

ارتباط طایفه بایباشین و "پابلو اسکوبار اروپا" با قاچاق مواد مخدر توسط پ ک ک

با به دست آوردن پول پ ک ک از طریق انجام، سازماندهی، یا اخذ خراج از اقدامات مرتبط با قاچاق، آن سازمان به دلیل ارتباطش با جرایم سازمان یافته و قاچاق مواد مخدر در اروپا مورد توجه قرار گرفته است. یک نمونه از پرونده‌های مرتبط با قاچاق مواد مخدر پ ک ک پرونده "حسین بایباشین" با فعالیت در بریتانیا، هلند و ترکیه بوده است. طایفه بایباشین از جنوب شرقی ترکیه هستند و در تجارت هروئین با پ ک ک همکاری می‌کردند.

حسین بایباشین رهبر وقت طایفه در نهایت با تبدیل شدن به یک خبرچین برای سازمان درآمد‌ها و گمرکات سلطنتی بریتانیا به آن کشور نقل مکان کرد. "عبدالله" برادر او مدت کوتاهی پس از درخواست پناهندگی در بریتانیا، کل فعالیت تبهکارانه طایفه را به بریتانیا منتقل کرد و کنترل حدود ۹۰ درصد تجارت هروئین در داخل آن کشور را در دست گرفت. تا دهه ۲۰۰۰، فعالیت‌های آن دو برادر منجر به قتل حداقل ۲۵ عضو باند‌های رقیب شد. روزنامه "گاردین" درباره آنان می‌نویسد: "فعالیت‌های شان باعث تیراندازی در یک خیابان شلوغ در مرکز خرید در شمال لندن شد. این طایفه و رهبران آن با پ ک ک ارتباط نزدیکی داشتند". حسین بایباشین به اتهامات مختلف در هلند بازداشت شد و در سال ۲۰۰۲ در یک مرکز بازداشت امنیتی به حبس ابد محکوم شد. برادرش عبدالله نیز که پس از بازداشت حسین رهبری طایفه را برعهده گرفت مجرم شناخته شده و زندانی شد.

 

حسین بایباشین ملقب به پابلو اسکوبار اروپا  

درگیری‌های خونین میان باند‌های تبهکار در اروپا و ارتباط آن با پ ک ک

در شنبه دلپذیر یک روز بهاری در بارسلون در سال ۲۰۲۴ میلادی داخل یک رستوران چهار مرد برای صرف ناهار نشسته بودند. با یکی از آن مردان تماس تلفنی برقرار شد و او از رستوران بیرون رفت. او سپس به ضرب چهار گلوله کشته شد. تحقیقات پلیس نشان که نام مقتول که "ایلمتین آیتکین" ملقب به "تکین کارتال" بوده در حال صرف ناهار با عبدالله بایباشین بوده است. عبدالله بایباشین ۶۴ ساله، کردتبار و اهل ترکیه که از دهه ۱۹۸۰ پس از اصابت گلوله به دلیل تیراندازی از سوی باند رقیب از ویلچر استفاده می‌کند در کنار حسین برادرش بنیانگذاران باند "بمباجیلار" در منطقه هاکنی در لندن بودند.

حسین بایباشین معروف به "پابلو اسکوبار اروپا" همان گونه که پیش‌تر اشاره شد به جرم قاچاق مواد مخدر در هلند در حال گذراندن حبس ابد است. او در سال ۲۰۰۶ در دادگاهی در بریتانیا به خاطر توطئه برای تهیه هروئین مجرم شناخته شد. در آن زمان گفته می‌شود که باند تحت رهبری او مسئول قاچاق ۹۰ درصد هروئین بریتانیا بوده است. با این وجود، حسین بایباشین در سال ۲۰۱۰ از اتهام قاچاق مواد مخدر تبرئه شد و به ترکیه بازگشت. او چند ماه بعد دوباره بازداشت شده و به خاطر یک محموله مواد مخدر به ۴۰ سال زندان محکوم شد. او در سال ۲۰۱۷ پس از لغو محکومیت هایش توسط دادگاه عالی آزاد شد.

حسین بایباشین در ۱۴ سالگی با ماری جوانا آشنا شد و اولین بار در استانبول در سال ۱۹۷۶ در حالی که ۲۰ ساله بود به دلیل حمل حشیش بازداشت شد. در سالیان بعد، او به همراه اعضای خانواده اش دلال هروئین شد. حسین بایباشین در سال ۱۹۹۴ به بریتانیا نقل مکان کرد جایی که پیش از او برادرش عبدالله در آنجا مستقر بود. ثروت حسین بایباشین دست کم ۲۰ میلیارد پوند تخمین زده شده است. حسین بایباشین در مارس ۱۹۹۸ در جریان عملیات مشترک اطلاعاتی بین چندین کشور به همراه "غیاث الدین" برادر زاده اش در هلند در جریان عملیات مشترک با اسم رمز "لاله سیاه" بازداشت شد. شخصیت بایباشین به قدری جنجالی بود که در سریال ترکی "آشیانه گرگ‌ها" در سال ۲۰۰۳ به او اشاره شده بود. "رابین پلامر" دادستان بریانیایی درباره او در زمان بازداشت گفته بودند:" ما هشت ماه او را تماشا کردیم، مثل تماشای فیلم پدرخوانده بود. هر روز یک نفر جدید می‌آمد و اولین کاری که انجام می‌داد این بود که دست حسین بایباشین را می‌بوسید".

حسین بایباشین نزدیک به هزار تابلوی رنگ روغن را در زندان کشید او گفته بود که این نقاشی‌ها را فروخت و عواید حاصل از آن را به کودکان یتیم در دیاربکر اهدا کرد. همین احساسات ملی گرایانه کردی او را به سوی حمایت مالی از پ ک ک سوق داده بود. نام او زمانی در ترکیه بر سر زبان‌ها افتاد که در نوامبر ۱۹۹۵ یک کشتی تجاری ترکیه که از کراچی پاکستان باز می‌گشت توسط خدمه خود که آب‌های بین المللی دریای مدیترانه پس از محاصره شدن غرق شد. گفته شده که آن کشتی مظنون به حمل حدود ۶۹۰۰ پوند مواد مخدر بوده که به دلیل غرق شدن هرگز کشف و ضبط نشد. تحقیقات بعدی نشان داد کشتی ظاهرا حامل محموله مواد مخدر متعلق به حسین بایباشین بوده بود و دلیل غرق شدن آن دستور مستقیم بایباشین به ناخدا از طریق تلفن ماهواره‌ای بود، زیرا نمی‌خواست مواد مخدر به دست پلیس بیفتد.

 

عبدالله بایباشین  

سه هفته بعد از تیراندازی در بارسلون، در تاریخ ۲۹ مه، سه مرد بیرون از رستوران دیگری این بار در خیابان کینگزلند در محله هاکنی در شمال شرقی لندن نشسته بودند. ساعت نه و نیم شب یک موتورسیکلت مقابل رستوران توقف کرده و پنج گلوله به سمت آن مردان شلیک کرد که همگی بر اثر آن مجروح شدند، اما جان سالم به در بردند. یکی از گلوله‌ها به دختر نه ساله‌ای اصابت کرد که با خانواده اش منتظر بستنی بود.

تیراندازی‌های عمومی ادامه یافت. شش هفته بعد، یک کافه شلوغ در کیشیناو پایتخت مولداوی هدف حمله مسلحانه قرار گرفت و در جریان آن مردی بر اثر شلیک هفت گلوله به سر و پشت اش کشته شد. کارآگاهان در شمال شرقی لندن متوجه ارتباط تیراندازی‌ها با رقابت چندین دهه‌ای بین دو باند رقیب ترک کردتبار "بمباجیلار" در هاکنی و "تُرک‌های تاتنهام" شدند. آنان برای اعمال کنترل بر تجارت هروئین در بریتانیا وارد نزاعی خونین با یکدیگر شده بودند.

تحقیقات نشان داد که بمباجیلار که تحت رهبری عبدالله بایباشین بود علیه سایر باند‌های کرد و مانند "پسران تاتنهام" (تاتنهام بویز) و ترک‌های تاتنهام وارد نزاع شده بود که مشخص شد آنان نیز ارتباط نزدیکی با پ ک ک داشتند و پول‌هایی را به آن سازمان تزریق کرده بودند. در یک گزارش اطلاعاتی بریتانیا باند مواد مخدر بدنام "تاتنهام بویز" مستقر در لندن را با پ ک ک مرتبط دانسته باندی که دارای ۴۰۰ عضو است و مسئول توزیع مواد مخدر درجه A (شامل هروئین و مورفین) و درجه B (شامل کوکائین، اکستازی، آمفتامین‌ها و متامفتامین ها) در شمال و مرکز لندن است. در همان گزارش اشاره شده که سه نفر از فروشندگان مواد مخدر مقیم مولداوی بخشی از پ ک ک بودند.

 

بیشتر بخوانید:  ملاقات حزب کرد‌ها با عبدالله اوجلان

این درگیری‌ها پس از آن در گرفت که طالبان در آوریل ۲۰۲۲ کشت خشخاش در افغانستان را ممنوع اعلام کرد. در نتیجه با کاهش ماده خام تولید هروئین باند‌های رقیب توزیع مواد مخدر در اروپا بر سر دسترسی به هروئین کاهش یافته وارد نزاع با یکدیگر شدند. یک بازپرس پلیس اسپانیا که به مدت دو دهه در مبارزه با قاچاق هروئین تخصص داشته، آنچه را که در حال وقوع است به عنوان "جنگ بین قبایل" توصیف کرد و به شرط ناشناس ماندن به روزنامه بریتانیایی "گاردین" گفته بود که باند‌های ترک "ارباب هروئین در اروپا" هستند.

 

مراد کارایلان  

اعلام ارتباط رهبران پ ک ک با قاچاق مواد مخدر از سوی آمریکا

میزان نزدیکی پ ک ک به قاچاق مواد مخدر را می‌توان در تصمیم وزارت امور خارجه و وزارت خزانه داری ایالات متحده برای مسدود کردن حساب‌های "مراد کارایلان"، "رضا آلتون" و "زبیر آیدار" رهبران ارشد پ ک ک در اروپا مشاهده کرد. دولت آمریکا آن سه نفر را به عنوان "قاچاقچیان مواد مخدر" معرفی کرد. سپس دارایی‌های آنان را در ۱۴ اکتبر ۲۰۰۹ مسدود کرد. این اقدام با استقبال زیادی از سوی دولت ترکیه مواجه شد. براساس بیانیه مطبوعاتی وزارت خزانه داری ایالات متحده شبکه رهبران پ ک ک در جنوب شرقی ترکیه و شمال غربی عراق فعال بود و توسط برخی از جامعه کرد‌های اروپا حمایت می‌شد. در آن بیانیه آمده است:"آن شبکه بیش از دو دهه در قاچاق مواد مخدر مشارکت داشته‌اند. تقریبا ۳۰۰ نفر از اعضای آن شبکه در اروپا به اتهام قاچاق مواد مخدر دستگیر شدند. این سازمان در مرز‌های مناطق تحت کنترل خود واحد‌هایی برای جمع آوری پول از قاچاقچیان مواد مخدر داشته و گزارش شده که تعدادی از قاچاقچیان مواد مخدر تُرک به آن سازمان پول داده‌اند". 

راه جدید پ ک ک برای کشت و توزیع مواد مخدر: سوریه

با آغاز اعتراضات در سوریه علیه حکومت اسد در سال ۲۰۱۱ میلادی حزب اتحاد دموکراتیک کردستان سوریه (PYD) و شاخه نظامی آن "یگان‌های مدافع خلق" (YPG) که دولت ترکیه آن‌ها را شاخه پ ک ک در سوریه قلمداد می‌کند فعالیت خود را افزایش دادند و پس از عقب نشینی تدریجی نیرو‌های ارتش سوریه بر مناطق عین العرب (کوبانی)، قامشلی و عفرین مسلط شدند. حزب اتحاد دموکراتیک کردستان سوریه و یگان‌های مدافع خلق تا پیش از حمله داعش علیه عین العرب در سال ۲۰۱۴ میلادی به عنوان بازیگری مهم در منطقه سوریه قلمداد نمی‌شدند. با این وجود، آنان در سال ۲۰۱۹ میلادی با جلب حمایت از سوی ائتلاف بین المللی تحت رهبری آمریکا توانستند بر یک سوم خاک سوریه مسلط شوند.

حزب اتحاد دموکراتیک کردستان سوریه و یگان‌های مدافع خلق در آغاز سال ۲۰۱۸ کنترل خود بر منطقه عفرین را در نتیجه عملیات نظامی نیرو‌های مسلح ترکیه و گروه معارض سوری تحت حمایت ترکیه موسوم به ارتش ملی سوریه از دست دادند و کنترل مناطق منبج، طبقه و تل رفعت در غرب فرات و در شرق فرات از عین العرب تا باغوز و مرز سوریه را در اختیار داشتند. حزب اتحاد دموکراتیک کردستان سوریه و یگان‌های مدافع خلق طی درگیری عین العرب کنترل بسیاری از مناطق در شرق فرات و منبج را در دست گرفتند. آن منطقه در شمال سوریه در نزدیکی مرز ترکیه جایی است که به دلیل واقع شدن رودخانه فرات برای کشاورزی مناسب است.

همچنین، مهم‌ترین میادین نفت و گاز طبیعی سوریه در ضلع شرقی دیرالزور قرار دارد. در نتیجه، آن جریان مسلح کرد سوری از ظرفیت بالقوه کسب درآمد سالانه ۱.۳ میلیارد دلاری از نفت سوریه برخوردار است. هم چنین، حزب اتحاد دموکراتیک کردستان سوریه تقریبا ۵۷ درصد از زمین‌های کشاورزی سوریه را کنترل می‌کند. پیش از سال ۲۰۱۱، حدود ۲ میلیارد دلار از صادرات ۱۲ میلیارد دلاری دولت سوریه را بخش کشاورزی شامل می‌شد. امروزه حاصلخیزترین منابع آب و زمین تحت کنترل آن جریان مسلح است. تنها بهره برداری از بخشی از کشاورزی آن منطقه بیش از یک میلیارد دلار درآمد برای آن جریان ایجاد می‌کند. بخشی از بخش کشاورزی توسط آن جریان برای کشت مواد مخدر (خشخاش، شاهدانه یا ماری جوانا) مورد استفاده قرار گرفته است.

 

اندیشکده "بنیاد مطالعات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی" (ستا) در گزارشی اشاره کرده که مشخص است حزب اتحاد دموکراتیک کردستان سوریه در مواضع خود در قامشلی، المالکیه، رأس العین، رقه، حسکه، عین العرب و تل ابیض کشت انجام داده است. جدای از آن، مواد مخدر توسط افرادی که به آن جریان مسلح کمک می‌کنند زیر کشت می‌روند. زمین‌هایی که بر اساس گزارش منابع مطلع در منطقه، کشت مواد مخدر در منطقه رودخانه جلاب در شرق تل ابیض و رودخانه خابور در منطقه حسکه صورت می‌گیرد. گزارش شده است که در هر دو طرف این رودخانه‌ها مواد مخدر زیر کشت رفته است. منابع محلی می‌گویند که مواد مخدر در وسط زمین‌های زیر کشت ذرت در اطراف تل ابیض کاشته شده‌اند. مناسب‌ترین منطقه برای کشت بر اساس اقلیم، آبیاری و خاک مساعد، دو ساحل رودخانه جلاب است.

در گزارش آن اندیشکده اشاره می‌شود که بدین ترتیب کاشت مواد مخدر از سوی نیرو‌های مسلح کردی در سوریه این گونه از چشم رسانه‌ها و جامعه پنهان باقی می‌ماند. مواد مخدر تولید شده در منطقه تل ابیض به مراکز رقه و عین العرب انتقال داده می‌شوند. یکی از مراکز تولیدی شناخته شده مواد مخدر در جنوب روستای تل حمام واقع شده است. منابع منطقه‌ای از روستای ابوراسین در شمال غربی حسکه به عنوان روستای دارای شناخته شده‌ترین زمین‌های زیر کشت با مواد مخدر یاد کرده‌اند.

در بخش دیگری از گزارش آن اندیشکده آمده است: "حزب اتحاد دموکراتیک کردستان سوریه کارکنان کاملا یکپارچه‌ای را برای محافظت و مخفی کردن منطقه کشت مواد مخدر اختصاص داده است. آن سازمان این فعالیت‌ها را تحت عنوان وزارت کشاورزی که تحت پوشش اداره خودمختار شمال و شرق سوریه ایجاد کرده انجام می‌دهد. محموله‌های مواد مخدر توسط آن جریان به لبنان و هم چنین از طریق روستای الوک در شرق راس العین به ترکیه وارد می‌شود. یکی از چهره‌های مهم در تجارت مواد مخدر آن منطقه "انور علوش" است.

علوش هم چنین از دوستان نزدیک "عبدالله اوجالان" رهبر پ ک ک و "صالح مسلم" رئیس مشترک سابق حزب اتحاد دموکراتیک کردستان سوریه است. اوجالان در سوریه در خانه علوش در عین العرب اقامت داشته است. علوش که گفته بود در خانه صالح مسلم در اسپانیا می‌ماند، به دلیل تجارت هروئین در آن کشور بازداشت شد. علوش با شاخه سیاسی پ ک ک که در اروپا و آمریکا فعالیت می‌کند رابطه نزدیکی دارد. "زوزان علوش" دختر انور علوش که در حال حاضر با شاخه سیاسی حزب اتحاد دموکراتیک کردستان سوریه همکاری می‌کند موسس و مدیر سازمان توسعه زنان آن حزب است. زوزان علوش پیش‌تر به عنوان مجری و روزنامه نگار برای رسانه‌های پ ک ک کار می‌کرد.

 

زوزان علوش  

حمایت کشور‌های عربی خلیج فارس از نیرو‌های مسلح کُرد در سوریه

بر اساس گزارش‌های مختلف عربستان سعودی و امارات متحده عربی، دو کشور ثروتمند خلیج فارس که مورد حمایت آمریکا و اسرائیل هستند، از یگان‌های مدافع خلق و پ ک ک از نظر نظامی و مالی حمایت کرده‌اند. طبق گزارش ها، در سال ۲۰۲۰، حمایت مالی از آن گروه از سوی امارات و عربستان سعودی به سطح ۱۵۰ میلیون دلار رسیده است. "ثامر السبهان" یکی از مقام‌های ارشد وزارت خارجه عربستان سعودی در سال ۲۰۱۹ به همراه مقام‌های آمریکایی از استان دیرالزور بازدید بعمل آورد و با اعضای ارشد یگان‌های مدافع خلق در آنجا دیدار داشت. "مظلوم کوبانی" فرمانده نیرو‌های دموکراتیک سوریه نیز در اواخر ماه نوامبر آن سال به امارات متحده عربی سفر کرد تا حمایت مالی از آن کشور دریافت کند.

 

پ ک ک چگونه در طول بیش از سه دهه توانسته خود را تامین مالی کند؟ 

سرویس‌های امنیتی اشاره کرده‌اند که قاچاق مواد مخدر توسط پ ک ک در اروپا در کشور‌های آلمان، فرانسه، دانمارک، رومانی، سوئیس، بلژیک و هلند صورت گرفته و آن سازمان را به گروهی واقعا ثروتمند تبدیل کرده است. درآمد سالانه پ ک ک از قاچاق مواد مخدر، اخاذی، انتقال مهاجران و قاچاق اسلحه در دهه ۱۹۹۰ به ده میلیون دلار رسیده بود. در گزارش‌های مطبوعات و رسانه‌های ترکیه این موضوع مطرح شده که پ ک ک حداقل ۶۰ تن هروئین در سال تولید می‌کند و درآمد تخمینی ۴۰ تا ۵۵ میلیون دلار در سال از درآمد‌های قاچاق مواد مخدر دارد. درآمد حاصل از به اصطلاح خراج یا مالیات یا در واقع، باج گیری از سایر قاچاقچیانی که از مناطق تحت کنترل پ ک ک عبور می‌کنند ناشناخته است.

مرکز رصد مواد مخدر و اعتیاد ترکیه در سال ۲۰۱۵ تخمین زده بود که درآمد سالانه پ ک ک از تجارت مواد مخدر بین یک تا سه میلیارد دلار است. اگرچه بخش عمده هروئین قاچاق شده به مقصد بازار اروپا می‌رسد، اما مقداری از آن نیز به ایالات متحده قاچاق می‌شود. گفته شده که تنها در سال ۲۰۰۸ درآمد پ ک ک از قاچاق مواد مخدر به بیش از ۵۰۰ میلیون یورو رسیده است. بنابر تحلیل "سونر چاپتای" تحلیلگر شناخته شده ترک مقیم آمریکا این رقم بسیار بیش از ۵۰۰ میلیون یورو می‌باشد. او مدعی شده که تقریبا ۲.۵ میلیارد دلار از قاچاق مواد مخدر عاید پ ک ک شده است. بر اساس گزارش سرویس اطلاعات جنایی ملی بریتانیا، پ ک ک در سال ۱۹۹۳، ۴۴ درصد از بودجه خود را از طریق تجارت غیرقانونی مواد مخدر به دست آورد. ژنرال "ارگین سایگون" معاون اسبق رئیس ستاد کل ارتش ترکیه، در سال ۲۰۱۶ تخمین زده بود که ۵۰ تا ۶۰ درصد از درآمد سالانه پ ک ک از قاچاق مواد مخدر به دست می‌آید. هفته نامه بریتانیایی "اسپکتیتر" در این باره نوشته بود:"پ ک ک از طریق اخاذی و فروش هروئین، جنگ خود علیه ترکیه را تأمین مالی کرده است".

بازار جهانی مواد مخدر تقریباً ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیارد دلار ارزش دارد در نتیجه می‌توان متوجه شد که این مقدار نه تنها برای حفظ سازمان‌های تروریستی بلکه برای حفظ موجودیت تک تک کشور‌ها مبلغی کافی است. پولی که در بازار مواد مخدر در گردش است تقریباً معادل هزینه دفاعی سالانه ایالات متحده است. از سال ۱۹۸۵، بیش از ۳۰۰ عضو پ ک ک به دلیل جرایم مرتبط با مواد مخدر بازداشت شده‌اند و بیش از نیمی از این بازداشت‌ها در آلمان رخ داده است. ارزیابی‌ها نشان می‌دهند که پ ک ک در برهه‌های زمانی خاصی ۸۰ درصد بازار مواد مخدر اروپا را در کنترل خود داشته که یکی از بخش‌های اصلی بازار بزرگ جهانی مواد مخدر را تشکیل می‌دهد.

 

سازوکار فعالیت مرتبط با مواد مخدر توسط پ ک ک 

روزنامه انگلیسی زبان "ترکیش سان" در گزارشی در سال ۲۰۱۶ میلادی درباره نقش پ ک ک در قاچاق مواد مخدر به سازوکار این فعالیت پرداخته و می‌نویسد: " تحقیقات انجام شده توسط نهاد‌های امنیتی نشان داده که پ ک ک در تمام سطوح تجارت غیرقانونی مواد مخدر دخیل بوده است. این تجارت مواد مخدر شامل کشت و تولید خشخاش، انیدرید استیک (ماده اسیدی مورد نیاز برای تبدیل تریاک به هروئین)، مواد مخدر مصنوعی، پایه مرفین، تریاک، حشیش و هروئین و انتقال آن از تولید به منطقه مصرف بوده است. تجارت مواد مخدر نیازمند یک ساختار چند لایه و مستقر است. چند لایه بودن این ساختار بدان معناست که سازمان‌های تروریستی باید بر موانعی مانند روش‌های کشت، تولید، قاچاق و بازاریابی غلبه کنند. "گرچن پیترز" نویسنده کتاب "بذر خشونت" که به تفصیل به بررسی رابطه تروریسم و قاچاق مواد مخدر در افغانستان پرداخته استدلال می‌کند که پ ک ک فعالیت در زمینه قاچاق مواد مخدر را با خراج گیری از قاچاقچیانی که از مناطق تحت کنترل ان گروه عبور می‌کردند آغاز کرد. "پیترز" اشاره می‌کند که نقش پ ک ک در قاچاق مواد مخدر در طول زمان عمیق‌تر شده است.

به ادعای رسانه‌های ترکیه "عبدالله اوجالان" رهبر پ ک ک در جریان بازجویی در سال ۱۹۹۹ اعتراف کرده بود که همه تاجران مواد مخدر در مناطق جنوب شرقی ترکیه به پ ک ک پول پرداخت می‌کردند. هم چنین، آن رسانه‌ها افزوده بودند که اوجالان گفته بود "عثمان اوجالان (با اسم رمز فرهاد) فرد مسئول در پ ک ک برای اخذ خراج از تمام قاچاقچیان در آن منطقه بوده است". رسانه‌های ترکیه اشاره کرده بودند که در نتیجه، پ ک ک اطلاعات عمیقی از اعضا و فعالیت‌های شبکه‌های مواد مخدر دارد.

"ترکیش سان" در ادامه می‌نویسد:"ورود پ ک ک به تجارت مواد مخدر عمدتا محدود به اخذ خراج و اخاذی از قاچاقچیان مواد مخدر از مرز ایران به سرزمین‌های ترکیه بود. شناخت خوب پ ک ک از مناطق مرزی سوریه، عراق و ایران این فرصت را برای آن گروه فراهم کرد تا از مسیر‌های عبور قاچاق مواد مخدر محافظت کند. این نقش نگهبانی، پ ک ک را به یکی از مهم‌ترین شرکای گروه‌های تبهکار تبدیل کرد. شبکه‌های مواد مخدر کُردی که براساس بیشینه سازی سود از طریق قاچاق مواد مخدر فعالیت می‌کنند روابط دوجانبه‌ای با پ ک ک برقرار کردند. اهداف پ ک ک با آن شبکه قاچاق به طور خاص در دوره پس از جنگ سرد تلاقی پیدا کرد چرا که پ ک ک در نتیجه کاهش کمک‌های مالی حامیان مارکسیست بین المللی خود دچار بحران بودجه شده بود.

درآمد حاصل از خراج گیری پ ک ک فقط شامل مرز ترکیه و ایران نمی‌شود. آن گروه درآمد‌های خراج گیری یا به بیان بهتر اخاذی خود را در کشور‌های غرب اروپا از طریق فروشندگان خیابانی باند‌های تبهکار کُردی افزایش داد. نشریه آلمانی فوکوس در تاریخ ۷ سپتامبر ۱۹۹۹ گزارش داده بود که نیرو‌های پلیس هامبورگ و هانوفر عملیاتی را علیه شبکه‌های توزیع هروئین مرتبط با پ ک ک سازماندهی کرده بودند. پلیس آلمان گزارش داده بود که پ ک ک یک میلیون مارک از از توزیع هروئین به دست آورده است.

نقش پ ک ک در تجارت حشیش 

 پ ک ک در تجارت و کشت حشیش در جنوب شرقی ترکیه فعال بوده. دیاربکر، باتمان و حکاری مراکز مهم پ ک ک برای کشت حشیش بودند. براساس برآورد نهاد‌های امنیتی و اطلاعاتی، پ ک ک سالانه نزدیک به ۴۰۰ میلیون دلار از کشت حشیش درآمد کسب می‌کند. نیرو‌های پلیس ترکیه در سال ۲۰۱۲ میلادی یک تن روغن حشیش و سه میلیون شاهدانه ضبط و کشف کردند. به منظور ایمن سازی روند تولید و کشت، پ ک ک از واحد‌های مسلح خود برای ایجاد امنیت برای باز کردن مناطق امن به منظور کشت حشیش استفاده می‌کند. برای مثال، گزارش‌ها نشان می‌دهند که ناحیه لیس در دیاربکر به عنوان مرکز کشت حشیش پ ک ک و باارزش‌ترین مکان برای آن گروه به دلیل وجود خلاء امنیتی تبدیل شد که نیرو‌های پ ک ک برای تولید و انتقال آزادانه شاهدانه از آنجا استفاده کردند. پ ک ک تمام ریسک مرتبط با کشت حشیش را می‌پذیرد، زیرا مقادیر زیادی پول برای بودجه سالانه آن گروه به همراه دارد.

بیشتر بخوانید:  برندگان و بازندگان اقتصادی تحولات سوریه کدام کشور‌ها هستند؟/ اقتصاد سوریه به کدام سو خواهد رفت؛ اقتصاد بازار آزاد یا اقتصاد مختلط؟

ورود پ ک ک به عرصه تجارت مواد مخدر مصنوعی

پ ک ک پس از دهه ۱۹۹۰ منابع درآمد خود را متنوع کرد. آن گروه علاوه بر مالیات بر قاچاقچیان مواد مخدر و کشت حشیش، از درآمد بیش تری از طریق تولید مواد مخدر مصنوعی برخوردار شد. در تحقیقات پلیس ملی ترکیه در مورد قاچاق و کشت مواد مخدر توسط پ ک ک مواردی وجود داشت که در آن از کوکائین، آمفتامین‌ها و مواد شیمیایی برای تولید مواد مخدر استفاده شده بود. نیرو‌های امنیتی در سال ۱۹۹۷ حدود ۱۰۰۰۰ کیلوگرم حشیش ۳۵۰۰ کیلوگرم هروئین و مقادیر زیادی مواد مخدر مصنوعی مانند کاپتاگون و اکستازی کشف کردند. بر اساس گزارش اداره مبارزه با قاچاق و جرایم سازمان یافته ترکیه، کشف و ضبط مواد مخدر مصنوعی پس از سال ۲۰۰۰ در مقیاس جهانی در مقایسه با دهه ۱۹۹۰ میلادی رشدی شش برابری داشت. تقاضای جهانی برای مواد مخدر مصنوعی به شرایط آب و هوایی و محیطی خاصی وابسته نیست و صرفا شرایط آزمایشگاهی واقع در هر مکانی برای تولید ماده مخدر مصنوعی کافی می‌باشد.

"سامی عبدالرحمن" از حزب دمکرات کردستان عراق سال‌ها پیش گفته بود که اوجالان از روز تاسیس پ ک ک در قاچاق مواد مخدر دست داشته است. پ ک ک در سال ۱۹۸۲ تولید کنف و خشخاش در اردوگاه‌های لبنانی (بعلبک و حرمون یا جبل الشیخ) که تحت کنترل سوریه بود را آغاز کرد. بنادر بیروت، صیدا، صور و طرابلس گذرگاه‌های اصلی این معاملات مواد مخدر بودند و مواد از آنجا به بنادر قبرس یونانی نشین، یونان و ایتالیا ارسال می‌شدند. دولت ترکیه معتقد است که سوریه، قبرس و یونان به منظور حمایت از پ ک ک علیه آنکارا تجارت مواد مخدر توسط پ ک ک در کشور‌ها و بنادرشان را نادیده گرفته و یا حتی از آن حمایت کردند.

گزارش‌ها نشان می‌دهند که پ ک ک در آغاز دهه ۱۹۸۰، در خط افغانستان – پاکستان - ایران فعال شد و سپس از ترکیه عبور کرد و به اروپا رسید. آن سه کشور معمولا به عنوان "هلال طلایی" برای قاچاق مواد مخدر شناخته می‌شدند. علاوه بر هلال طلایی، کشور‌های لائوس، تایلند و میانمار "مثلث طلایی" محسوب می‌شوند و آن سه کشور نیز به عنوان مراکز تولید مواد مخدر در قاره اسیا شناخت می‌شوند. به عبارت دیگر، ترکیه از نظر استراتژیک بین مزارع سرسبز خشخاش آسیای مرکزی، شرق آسیا و بازار وسیع اروپا واقع شده است. بنابراین، ترکیه یکی از مسیر‌های اصلی بازار مواد مخدر اروپا بوده است.

با گسترش فعالیت‌های پ ک ک آن گروه ارائه خدمات برای حفظ امنیت قاچاقچیان عادی را آغاز کرد و در ازای آن از قاچاقچیان اسلحه، مواد مخدر و سایر کالا‌های با ارزش در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ میلادی را به عنوان خراج دریافت می‌کرد. گزارش‌ها نشان می‌دهند که پ ک ک ۳۰ تا ۴۰ درصد از قاچاق هروئین از افغانستان، ایران و لبنان را که از ترکیه در مسیر اروپا می‌گذرد تحت کنترل داشته است.

پ ک ک از اواخر دهه ۱۹۸۰ میلادی متوجه شد که درآمد واقعی در تجارت فرآوری مواد مخدر است چرا که پس از فرآوری مواد مخدر قیمت ان به طور تصاعدی افزایش می‌یابد. در آن زمان بود که آن گروه ساخت آزمایشگاه‌های فرآوری مواد مخدر را ابتدا در شرق و جنوب شرقی آناتولی و سپس در مناطق مختلف ترکیه و برخی از کشور‌های شرق اروپا آغاز کرد. علاوه بر این، با افزایش بی ثباتی در افغانستان و عراق، مسیر ایران – عراق –ترکیه – غرب اروپا برای قاچاق مواد مخدر محبوبیت بیش تری پیدا کرد. هم چنین، گزارش‌هایی وجود داشته‌اند مبنی بر آن که پ ک ک قاچاق مواد مخدر از ایران از طریق عراق و ترکیه و به اروپا را تسهیل کرده است.

با توجه به روابط پ ک ک با گروه‌های تبهکار کُردی، پ ک ک دو راه را برای بهره برداری از تجارت مواد مخدر دنبال کرد. نخستین راه ایجاد ساختاری بازرسی گمرگی یا به اصطلاح "سگ نگهبان" در مرز ترکیه و ایران بود که بیش‌تر برای قاچاق هروئین مورد استفاده قرار می‌گیرد. راه دوم آن بود که پ ک ک به گروه‌های تبهکار کرد در ازای دریافت به اصطلاح "مالیات میهنی" کمک کرد تا زنده بمانند. پ ک ک نه تنها نقش مهمی در حمل و نقل مواد مخدر در مسیر شرق به غرب، بلکه در مسیر غرب به شرق برای حمل و نقل کالا‌های شیمیایی مورد استفاده برای فرآوری مواد مخدر خام در شرق ایفا کرده است. براساس گزارش‌ها در سال ۲۰۱۳ میلادی آژانس‌های امنیتی ترکیه ۲۶ تن انیدرید استیک را از اعضای پ ک ک کشف و ضبط کردند. در برخی از گزارش‌های تحقیقی اشاره شده که که ۵۰ تا ۸۰ درصد از عرضه هروئین به اروپا توسط پ ک ک یا گروه‌های مرتبط با آن انجام می‌شود.

 

نقش دیاسپورای کُردی و قاچاق مواد مخدر پ ک ک

تاریخچه شبکه جرایم سازمان یافته توسط گروه‌های کرد مدت‌ها تحت تسلط روابط خویشاوندی بوده است. با این وجود، آنان زمانی به نظم سازمانی ساختار یافته نیاز داشتند اصل پیوند‌های خویشاوندی را کنار گذاشتند. انطباق نیرو‌های جدید با سازمان یک نیاز فوری بود. گزارش‌ها نشان می‌دهند که روابط بین پ ک ک، طوایف و عشیره‌ها قدیمی کرد و سازمان‌های تبهکار درهم آمیخته است و تمیز آن‌ها از یکدیگر دشوار است. تعدادی از این عشیره‌ها سابقه شورش علیه ترکیه را داشته‌اند.

روزنامه آلمانی " نویه زورشر زایتونگ" گزارش داده بود که پ ک ک سازماندهی تجارت مواد مخدر در هامبورگ، اسن، برمن، و فرانکفورت در آلمان را برعهده دارد. درصد کل تجارت مواد مخدر اروپایی منتسب به پ ک ک از ۴۰ درصد تا ۸۰ درصد متغیر است. روزنامه ایتالیایی "ایل جورناله" گزارش داده بود که "الساندرو پانسا" مدیر سرویس عملیات مرکزی نیروی پلیس ایتالیا گزارشی را با عنوان "راهنمای جدید مبارزه با پولشویی" در دسامبر ۱۹۹۸ به انجمن بانکداران ایتالیا ارائه کرد. او در گزارش خود اشاره کرده بود که پ ک ک گروه اصلی تجارت هروئین در ایتالیا است. در آن گزارش اشاره شده بود که هروئین آمده از آناتولی اکنون به محصول اصلی در بازار مواد مخدر تبدیل شده است. گزارش ایل جورناله در سال ۱۹۹۸ نشان می‌داد که پلیس مالی ایتالیا نیز اعلام کرده که پ ک ک به طور مستقیم در قاچاق بین المللی مواد مخدر نقش دارد. 

پ ک ک در سال‌های اولیه فعالیت‌های خود در اروپا درصدد بود تا بتواند نیرو‌های خود را در سراسر اروپا بسیج کند و با درخواست سرپناه برای پناهجویان کرد از مقام‌های آلمانی افراد تازه‌ای را جذب می‌کرد. بنابراین، تلاش پ ک ک برای مبارزه قومیتی باید بر اساس دیده شدن و جلب توجه رسانه‌ها و محافل سیاسی اروپایی به سوی آن گروه صورت می‌گرفت که خود نیازمند منابع مالی بود. پ ک ک با استفاده از فرصت تجارت و قاچاق مواد مخدر منابع مالی مورد نیاز را کسب کرد. پ ک ک از سه مسیر اصلی (دریای مدیترانه، بالکان و مسیر‌های شمال شرقی اروپا) به عنوان مقصد ترانزیتی برای قاچاق هروئین به غرب اروپا استفاده کرد.

گزارش‌ها نشان می‌دهند که پ ک ک از اواخر دهه ۱۹۸۰، خود به تولید هروئین روی آورد. برای این منظور، پ ک ک در آزمایشگاه‌های سیار نزدیک استانبول و بخش‌های جنوب شرقی آناتولی، کار تصفیه مورفین پایه به هروئین را انجام داد. پ ک ک هم چنین در دره بقاع در لبنان و در مناطق دورافتاده جنوب آناتولی و شمال عراق حشیش و عراق را زیر کشت برده است. بنابراین، قاچاق مواد مخدر، در کنار اخاذی، باج‌گیری، سرقت، قاچاق اسلحه و قاچاق غیرقانونی، بخش عمده‌ای از دستگاه مالی پ ک ک را تشکیل داده‌اند.

گزارش‌ها نشان داده‌اند که اعضای پ ک ک به طور فعال در تجارت مواد مخدر در بلغارستان شرکت داشته‌اند. طبق ارقام سازمان جهانی گمرک (WCO) کم‌تر از ۲۷ درصد از کل قاچاقچیان هروئین بازداشت شده در بلغارستان در فاصله سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸ میلادی کرد و ترک بوده‌اند. مسیر شمال شرقی پ ک ک یا مسیر مواد مخدر دریای سیاه شامل اوکراین، رومانی، لهستان و آلمان است. هم چنین، پ ک ک گاهی اوقات از اسلواکی و جمهوری چک به عنوان راهی برای رسیدن به آلمان نیز استفاده می‌کند. هم چنین، ادعا‌هایی مطرح شده در این باره که پ ک ک از قفقاز در قاچاق مواد مخدر خود نیز استفاده و در کشور‌های آن ناحیه هروئین تولید کرده و با گروه‌های شبه نظامی محلی همکاری نزدیک داشته است.

بر اساس گزارشی که توسط سرویس ملی اطلاعات جنایی بریتانیا در سال ۱۹۹۳ منتشر شد، پ ک ک حدود ۷۵ میلیون دلار از قاچاق مواد مخدر در اروپا به دست آورده است. بعدا در سال ۱۹۹۴، اعضای پ ک ک در حالی که قصد داشتند ۱.۵ تن حشیش را از یکی از کشور‌های همسایه ترکیه به آن کشور قاچاق کنند، توسط ماموران ترک بازداشت شدند. مقام‌های عالی رتبه آلمان نیز اعلام کردند که ۷۵ درصد هروئین ضبط شده در آن کشور در آن سال متعلق به شهروندان کرد ترکیه بوده است علاوه بر این، در آلمان ۷۰ درصد از کل فروش مواد مخدر در آن کشور توسط پ ک ک انجام شده است.

منابع دیگر به طور مشابه نشان می‌دهند که در سال ۱۹۹۴ پ ک ک ۶۰ تا ۷۰ درصد از بازار غیرقانونی مواد مخدر اروپا را در اختیار داشت. در سال ۱۹۹۴، در آلمان ۳۰ نفر از اعضای بازداشت شده پ ک ک با جرایم مواد مخدر مرتبط بودند. گزارشی منتشر شده در روزنامه "کلنیشه روندشاو" در فوریه ۱۹۹۵ میلادی نشان می‌داد که یک کارتل قاچاق مواد مخدر که در آمریکای جنوبی به نام "مدلین" فعالیت می‌کند با فروشندگان مواد مخدر پ ک ک که در اروپا کار می‌کنند ارتباط نزدیکی دارد. از طریق این ارتباط ۲۵ نفر از هواداران پ ک ک در کلن با ۱۴۳ کیلوگرم هروئین دستگیر شدند.

 

 دولت‌های خارجی در حمایت از پ ک ک چه نقشی داشتند؟

پ ک ک بیشترین آسیب را از کاهش حمایت دولتی از دوران جنگ سرد متحمل شد. با این وجود، پ ک ک از دیگر گروه‌های شبه نظامی مسلح غیر قانونی خوش شانس‌تر بود، زیرا چندین کشور ازجمله سوریه، عراق و یونان از آن گروه حمایت کردند. علت حمایت دولت‌های ذکر شده از پ ک ک اختلافات ارضی و ژئوپولیتیکی آنان با دولت ترکیه بوده است. علاوه بر این، پ ک ک از آشفتگی ناشی از حمله آمریکا به عراق سود برد و پناهگاه‌های امن خود را افزایش داد و اردوگاه‌های جدیدی در بخش شمالی آن کشور به ویژه در کوه‌های قندیل ایجاد کرد. به همین ترتیب، یونان با ارائه پشتیبانی لجستیکی و آموزشی برای اعضای خود به پ ک ک کمک کرد.

این واقعیت که "عبدالله اوجالان" رهبر پ ک ک در سفارت یونان در کنیا با داشتن پاسپورت قبرس یونانی نشین دستگیر شد نشان دهنده حمایت یونان و قبرس یونانی نشین از پ ک ک بوده است. در نتیجه، پ ک ک در یافتن پناهگاه و پشتیبانی امن در کشور‌های همسایه ترکیه مشکلی نداشته است. علاوه بر این، مطبوعات ترکیه مدعی شده بودند که اوجالان به بازجو‌های خود در ترکیه درباره ارتباط پ ک ک با یونان گفته بود:"یونان سال‌ها از جنبش پ ک ک حمایت کرده است. آنان حتی به ما اسلحه و موشک دادند". 

گزارش‌ها نشان می‌دهند سوریه تا سال ۱۹۹۸ یکی از حامیان دولتی پ ک ک بود. یکی از اردوگاه‌های آموزشی مهم پ ک ک موسوم به "آکادمی محزون کورکماز" در دره بقاع بین مرز‌های سوریه و لبنان قرار داشت. اوجالان تا سال ۱۹۹۸ در سوریه زندگی می‌کرد و بدون هیچ محدودیتی در آن کشور جابجا می‌شد. هم چنین، گزارش‌هایی وجود دارند که نشان می‌دهند ۹۰ درصد از کمک‌های مالی پ ک ک از سه کشور روسیه، یونان و سوریه بود.

حمایت سوریه از پ ک ک ناشی از اختلافات متعدد این کشور با ترکیه پیرامون منابع آبی و سیاست منطقه‌ای بود. دو عنصر اصلی دشمنی بین حکومت پیشین سوریه و ترکیه ادعا‌های سوریه در مورد ناحیه هاتای بود که در سال ۱۹۳۹ به ترکیه پیوست و دیگری اختلاف بر سر تقسیم آب رودخانه فرات که در آن مورد، ترکیه کشور بالادست است. هاتای و رود فرات همواره در طول تاریخ محل اختلاف بین آن دو کشور بوده‌اند. غیر از این اختلافات، دلیلی برای حمایت سوریه از پ ک ک وجود نداشت چرا که پ ک ک یک سازمان قوم گرا بود که هدف اش ایجاد یک دولت کردی در منطقه است و سوریه نیز دارای جمعیت کرد قابل توجهی بوده است. در نتیجه، انتظار نمی‌رفت دولت آن کشور از پ ک ک حمایت کند و طبیعتا باید پ ک ک را تهدیدی علیه تمامیت ارضی و جمعیتی خود قلمداد می‌کرد. با این وجود، به نظر می‌رسد که دولت سوریه ترکیه را تهدیدی جدی‌تر برای امنیت ملی خود می‌دانست.

کمک به پ ک ک با پیروی از منطق "دشمن دشمن من دوست من است" برای سوریه سودمندتر به نظر می‌رسید. تنش بین ترکیه و سوریه باعث شده بود که سوریه سیاست دقیق تری را در قبال پ ک ک دنبال کند. پس از آن که آنکارا بار‌ها به سوریه برای توقف کمک به پ ک ک هشدار داده بود، در نهایت ترکیه در سال ۱۹۹۸ ده هزار سرباز اضافی را در مرز سوریه مستقر کرد. بنابراین، سوریه به دلیل ترس از هزینه‌های سنگین ناشی از جنگ احتمالی با ترکیه از موضع خود عقب نشینی کرد و دو کشور در تاریخ ۲۰ اکتبر ۱۹۹۸ قرارداد آدانا را امضا کردند و دمشق حمایت لجستیکی خود از پ ک را متوقف کرد.

از دست دادن حمایت سوریه و زندانی شدن اوجالان مدت کوتاهی پس از آن بر پ ک ک تاثیر نامطلوبی گذاشت. در نتیجه، فعالیت‌های پ ک ک در فاصله سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۲ کاهش یافت. افزایش قدرت و مشارکت تجاری ترکیه در منطقه، همسایگانش را از کمک به پ ک ک منصرف کرد. برای مثال، عراق و روسیه مشاهده کردند که کمک آنان به پ ک ک بر حجم تجارت شان با ترکیه تاثیر منفی می‌گذارد علاوه بر این، گروهک پژاک (شاخه پ ک ک در ایران) در سال ۲۰۰۴ به عنوان تهدیدی برای ایران مطرح شد. بنابراین، آن کشور‌ها شروع به همکاری با ترکیه علیه پ ک ک کردند. علاوه بر این، ایران یک قرارداد امنیتی با ترکیه امضا کرده و پ ک ک را به‌عنوان یک سازمان تروریستی اعلام کرده است. در نتیجه، حمایت‌های دولت‌های خارجی از پ ک ک در فاصله سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۶ میلادی کاهش یافت. پ ک ک برای جبران این کمبود به فعالیت‌های غیر قانونی و نیمه قانونی روی آورد. از زمان کاهش حمایت‌های دولتی از آن گروه در اوایل دهه ۲۰۰۰ به این سو، قاچاق مواد مخدر به راه حلی پ ک ک برای از دست دادن منابع مالی آن گروه تبدیل شده است.

بیشتر بخوانید:  اردوغان: در تشکیل دولت به سوری‌ها کمک می‌کنیم

سه دلیل برای روی آوردن پ ک ک به قاچاق مواد مخدر 

قاچاق مواد مخدر به چند دلیل سودآورترین منبع مالی برای پ ک ک است. نخست آن که حمل و مخفی کردن مواد مخدر آسان است، زیرا می‌توان آن را به بسته‌های کوچک تقسیم کرد. برای ماموران مجری قانون در ترکیه یافتن مواد مخدر مخفی بدون وجود هیچ گونه اطلاعات از پیش گزارش شده کاری دشوار است. از آنجایی که روش‌ها و مکان‌های زیادی برای پنهان کردن مواد مخدر وجود دارد، گاهی اوقات حتی سگ‌های آموزش دیده نیز نمی‌توانند آن را پیدا کنند. دوم آن که قاچاق مواد مخدر در مدت زمان کوتاهی پول هنگفتی را به ارمغان می‌آورد، زیرا تولید مواد مخدر آسان است و تقاضای زیادی برای آن وجود دارد. سوم آن که قاچاق مواد مخدر مستلزم ارتباطات بین المللی است. بیش از ۸۰۰۰۰۰ مهاجر کُرد در اروپا و عمدتا در آلمان حضور دارند و برخی از این افراد به پ ک ک در توزیع و فروش مواد مخدر کمک می‌کنند. دادستانی کل آلمان اعلام کرده که ۸۰ درصد مواد مخدر ضبط شده در اروپا مرتبط با فعالیت‌های پ ک ک بوده است. این درصد نشان می‌دهد که پ ک ک تا چه حد در اروپا فعال است. در نهایت، پ ک ک از پول به دست آمده از تجارت مواد مخدر برای خرید اسلحه استفاده می‌کند.

 

قاچاق انسان منبع درآمدی برای پ ک ک 

موقعیت جغرافیایی مناطقی که پ ک ک در آنجا حضور دارد فرصت‌هایی را برای قاچاق انسان نیز برای آن گروه فراهم کرده است. پ ک ک برای انجام این فعالیت‌ها شبکه‌ای با دیگر گروه‌های تبهکار در کشور‌های دیگر مانند ایران، عراق، سوریه، افغانستان، بلغارستان، رومانی، آلبانی، مجارستان و ایتالیا ایجاد کرده است. پ ک ک پس از برقراری ارتباط نزدیک با سایر گروه‌های تبهکار در منطقه، توانسته است افراد را از خاورمیانه و آسیا به اروپا قاچاق کند. سه مسیر پرکاربرد پ ک ک برای قاچاق انسان وجود دارد: استانبول به میلان، استانبول به بوسنی به میلان و ترکیه به تونس و مالت و در نهایت به ایتالیا. فعالیت‌های قاچاق انسان توسط پ ک ک سه مزیت اصلی برای آن گروه به همراه داشته است: مقدار قابل توجهی پول، استخدام‌های افراد جدید در اروپا و افزایش قدرت در منطقه. بنابراین، قاچاق انسان نه تنها یک منبع مالی برای پ ک ک بوده بلکه راهی برای استخدام اعضای تازه و افزایش قدرت نیز بوده است.

قاچاق انسان (بعد از قاچاق مواد مخدر) پردرآمدترین منبع مالی پ ک ک بوده است. پ ک ک در اواسط دهه ۱۹۹۰ برای قاچاق هر فرد بین ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ یورو دریافت کرده است. هم چنین، پلیس ایتالیا در سال ۲۰۰۱ میلادی از ارتباط پ ک ک با قاچاق نه هزار تبعه کُرد از آناتولی به اروپا خبر داد. در مورد دیگری در سال ۲۰۰۵، پلیس رومانی وجود شاخه قاچاق انسان پ ک ک در آن کشور را فاش کرد. پلیس رومانی گذرنامه‌های جعلی و اسناد بانکی را در محل قاچاقچیان انسان کشف کرده بود. بعلاوه، قربانیان تایید کردند که قاچاقچیان از هر فرد ۶۰۰۰ تا ۷۰۰۰ یورو برای قاچاق به برلین، وین، پاریس یا لندن درخواست کرده بودند.

پ ک ک علاوه بر فعالیت‌های قاچاق، سایر قاچاقچیان انسان را نیز تهدید به همکاری با آن گروه کرده و آنان را وادار به پرداخت هزینه منظم می‌کند. با توجه به میزان افراد قاچاق شده و پول پرداختی می‌توان استدلال کرد که پ ک ک درآمد قابل توجهی از قاچاق انسان دارد. یکی دیگر از مزایای فعالیت‌های قاچاق انسان برای پ ک ک آن بوده که فرصت استخدام اعضای تازه را برای آن گروه فراهم کرده و به آن گروه کمک می‌کند تا نفوذ خود را در اروپا بهبود بخشد.

گزارش‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد پ ک ک با استفاده از زور مهاجرانی مانند کودکان، نوجوانان، دهقانان و کارگران را به خدمت می‌گیرد تا از آنان در فعالیت‌های قاچاق مواد مخدر استفاده کند. گزارش‌های منتشر شده در سال ۱۹۹۳ در آلمان نشان می‌دهند که کودکان ۱۰ و ۱۴ ساله کُرد وابسته به فعالیت‌های قاچاق مواد مخدر پ ک ک در اروپا حضور داشته‌اند. علاوه بر این، در سال ۱۹۹۳، یک کودک یازده ساله که در هامبورگ بازداشت شد اعتراف کرده بود که به آلمان قاچاق شده و توسط پ ک ک مجبور به فروش مواد مخدر شده است. از آنجایی که این کودکان برای برعهده گیری مسئولیت کیفری جرایم بسیار کم سن و سال هستند پ ک ک از آنان برای فعالیت‌های غیرقانونی استفاده می‌کند.

اخاذی در اروپا تحت عنوان صندوق‌های "مالیات انقلابی" و "کمک‌های داوطلبانه"

یکی دیگر از منابع مالی محبوب برای پ ک ک اخاذی در اروپا و خاورمیانه بوده است. پ ک ک سعی می‌کند درآمد خود از طریق اخاذی را نامیدن آن تحت عنوان "مالیات‌های انقلابی" یا "کمک‌های داوطلبانه" پنهان کند. پ پ ک افراد را از طریق آدم ربایی مجبور به پرداخت پول می‌کند و اگر آنان در برابر پول دادن مقاومت کنند اموال و تجارت شان را از بین می‌برد. برای مثال، در شمال لندن بسیاری از صاحبان رستوران‌ها به آن گروه باج می‌دهند تا از آسیب رساندن به رستوران‌ها جلوگیری کنند. پ ک ک از قاچاقچیان مواد مخدر نیز اخاذی می‌کند و آنان را مجبور ساخته تا به طور منظم برای فعالیت‌های شان به آن گروه مالیات بدهند. علاوه بر این، پ ک ک از مهاجرانی که در کشور‌های اروپایی تحت نظر آن گروه کار می‌کنند "حق و هزینه عضویت" دریافت می‌کند. از آنجایی که قربانیان از اقدامات و تهدید‌های بعدی پ ک ک می‌ترسند، تمایلی به شکایت حقوقی از فعالیت اخاذی ندارند.

به گفته آژانس‌های اطلاعاتی آلمان پ پ ک سالانه میلیون‌ها یورو از طریق کمک‌های حامیان خود تحت کارزار موسوم به "مبارزه برای آزادی" جمع آوری می‌کند. از حامیان آن سازمان انتظار می‌رود و مجبور می‌شوند دستمزد یک ماه خود را در قالب حق عضویت به سازمان اهدا کنند. 

گزارش‌ها نشان می‌دهند، پ ک ک تنها در سال ۱۹۹۳، ۲.۵ میلیون پوند از مهاجران و بازرگانان کُرد در بریتانیا اخاذی کرد. هم چنین، پلیس بلژیک متوجه شد که پ ک ک تقریباً ۳۰۰۰۰۰ فرانک در ماه در بلژیک اخاذی می‌کند. به طور مشابه، در رابطه با عملیات بلژیک، پلیس آلمان فاش کرد که پ ک ک تقریباً ۲۵۰ میلیون مارک آلمانی در ماه از فعالیت‌های اخاذی خود در آلمان به دست می‌آورد. رسانه های ترکیه مدعی شدند که"عبدالله اوجالان"  در جریان بازجویی در سال ۱۹۹۹ اعلام کرد که درآمد پ ک ک از فعالیت‌های اخاذی در کشور‌های اروپایی ۳۰ میلیون مارک آلمان بوده است. با این وجود، پس از تروریستی خواندن پ ک ک توسط اتحادیه اروپا و آمریکا فعالیت‌های اخاذی آن گروه در سالیان اخیر کاهش یافته است.

روی آوردن پ ک ک به پولشویی تحت پوشش فعالیت رسانه‌ای و امدادی 

با کاهش درآمد‌های پ ک ک از طریق فعالیت‌های غیر قانونی در اروپا آن گروه به فعالیت‌های نیمه قانونی و پوششی نیز روی آورد و تحت پوشش آن اقدامات به پولشویی و قاچاق پرداخت. اسکاتلند یارد (مرکز پلیس شهر لندن) و پلیس بلژیک فعالیت‌های پولشویی تحت مدیریت Med TV، یک شرکت پخش تلویزیونی وابسته به پ ک ک را کشف کرده بودند. پلیس پس از انجام عملیات، ۳۵۰ میلیون فرانک بلژیک از Med TV کشف و ضبط کرد. اگرچه این کشف باعث تعطیلی آن شبکه تلویزیونی در سال ۱۹۹۹ شد، با این وجود، پ ک ک یک سال بعد شرکت پخش دیگری به نام "مدیا تی وی" را تاسیس کرد.

هم چنین، بانک‌های بلژیک، قبرس و سوئیس حریمی خصوصی را برای بودجه پ ک ک و تراکنش‌های پولی آن گروه از طریق سیستم حواله انجام می‌دادند. از میان آن کشور‌ها قبرس به طور خاص به عنوان مرکز پولشویی پ ک ک شناخته می‌شود. علاوه بر آن، اینترپل در اواسط دهه ۱۹۹۰ مشارکت پ ک ک در ساخت تمبر‌ها و اسکناس‌های جعلی را شناسایی کرد. آن گروه هم چنین در قاچاق اسلحه و سیگار در منطقه نقش داشته است. هم چنین، گزارش‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهند پ ک ک سه هزار نمونه خون را از کُرد‌ها تحت سازمان به اصطلاح هلال احمر کردی جمع آوری کرده، اما به جای استفاده در اهداف خیریه آن مبالغ را صرف قاچاق کرده و در خارج از کشور فروخته است.

پ ک ک تجارت به اصطلاح قانونی را در قالب رسانه‌ها و سازمان‌های فرهنگی قانونی در اروپا انجام می‌دهد. برای مثال، پ ک ک از شبکه تلویزیونی "روژ تی وی" (Roj TV) برای پخش برنامه‌های ایدئولوژیک برای کرد‌ها استفاده می‌کرد و تاجران کرد با حمایت مالی خود از آن شبکه تلویزیونی حمایت می‌کردند. با این وجود، گزارش‌ها نشان می‌دهند حتی اگر "روژ تی وی" یک سازمان قانونی قلمداد شده باشد پ ک ک آن را با پول غیر قانونی به دست آمده از قاچاق مواد مخدر تاسیس کرده بود.

پ ک ک علاوه بر راه اندازی شبکه تلویزیونی چندین نشریه در اروپا و ترکیه در اختیار دارد. اعضای پ ک ک این نشریات را به ویژه به دیاسپورای کردی در اروپا می‌فروشند. قیمت این نشریات به سطح درآمد خریداران بستگی دارد. پ ک ک از افرادی که درآمد بیش تری دارند قیمت بالاتری برای فروش نشریه دریافت می‌کند. پ ک ک سازمان‌های تجاری و فرهنگی خود را در اروپا با حمایت اولیه کشور‌های اروپایی تاسیس کرد. این سازمان‌ها علاوه بر خدمت به عنوان پایگاه‌های مالی و سیاسی، ایدئولوژی پ ک ک را نیز تبلیغ کرده و فعالیت‌های غیرقانونی آن مانند پولشویی، مالیات‌های کاذب و کمک‌های مالی اجباری را پوشش می‌دهند. پ ک ک فعالیت‌های اجتماعی را از طریق اشخاص سازماندهی می‌کند و کرد‌های مهاجر به کشور‌های اروپایی را مجبور کرده در این فعالیت‌ها شرکت کنند و کمک مالی ارائه دهند.

 

دریافت پول در قالب اهدای مالی از دیاسپورای کُردی در اروپا 

پ ک ک خواستار ابراز وفاداری دیاسپورای کُردی در اروپا نسبت به آن گروه از طریق پشتیبانی مردمی و اهدای مالی بوده است مشابه کاری که ارتش جمهوری خواه ایرلند در قبال آمریکایی‌های ایرلندی تبار انجام می‌داد. به همین دلیل، پ ک ک سازمان‌های خیریه‌ای دارد که کمک‌های مالی را از مردم اروپا، به‌ویژه از کُرد‌های دیاسپورا جمع‌آوری می‌کنند. هلال احمر کردستان یا "هیوا سورا کردستان" (HSK) یکی از این موسسات خیریه است. با وجود آن که آن سازمان در آلمان فعالیت داشته است، وب سایتی در اختیار داشته که به آن موسسه اجازه داده کمک‌های مالی را در سراسر جهان جمع آوری کند. پ ک ک مدعی شده که "هیوا سورا کردستان" یک سازمان خیریه بوده که کمک‌های مالی را جمع آوری کرده و بین فقرای کرد توزیع کرده است. با این وجود، آن سازمان در واقع خیریه نبوده و پوششی برای جمع آوری کمک‌های مالی پ ک ک بوده است. تبلیغات آن سازمان در تلویزیونی "روژ تی وی" نشان دهنده ارتباط و همسویی آن با پ ک ک بوده است.

گروهی مارکسیستی که برای کسب درآمد از احساسات مذهبی نیز به نفع خود بهره برداری می‌کند

پ ک ک همچنین از مسئولیت‌ها و فعالیت‌های مذهبی کُرد‌ها برای افزایش حمایت مردمی و جذب نیرو به نفع خود استفاده می‌کند. از آنجایی که اکثر کرد‌ها مسلمان هستند و بخش به ویژه مذهبی آنان سالانه فطریه و زکات برای کمک به فقرا پرداخت می‌کنند پ ک ک برای جمع‌آوری این کمک‌های مذهبی، یک سازمان مذهبی به نام جنبش اسلامی کردستان یا Hereketa Islamiya Kurdistane (HIK) تاسیس کرد علیرغم آن که ایدئولوژی مارکسیستی - لنینیستی آن گروه با اعتقادات مذهبی در تضاد است. به همین دلیل افراد اندکی حتی در میان اعضای پ ک ک از ارتباط آن سازمان مذهبی با پ ک ک اطلاع داشته‌اند. در نتیجه، پ ک ک حتی از اعتقادات مذهبی مردم برای جمع آوری کمک مالی به نفع خود بهره برده است.

 

کلام پایانی 

مانند هر سازمان دیگری پ ک ک نیز باید به دنبال راه‌هایی برای بقا و ادامه فعالیت خود باشد. بنابراین، آن گروه سعی می‌کند منابع مالی پایدار، سودآور و ساده را برای حفظ موجودیت خود حفظ کند. با این وجود، به دلیل تغییر شرایط منطقه‌ای و جهانی، آن گروه مجبور شد منابع مالی خود را عمدتا از حمایت‌های دولتی به فعالیت‌های غیرقانونی تغییر دهد. از زمانی که دولت ترکیه توان قدرت و روابط تجاری خود را در منطقه افزایش داد و کشور‌های کمونیستی پس از جنگ سرد حمایت از گروه‌های شبه نظامی را متوقف کردند جریان حمایت مالی کافی از پ ک ک کاهش یافت. در نتیجه این کاهش حمایت‌های دولتی، پ ک ک شروع به فعالیت‌های غیرقانونی بیش تری از جمله قاچاق مواد مخدر، قاچاق انسان و اخاذی کرد. علاوه بر این تغییر، آن گروه فعالیت‌های نیمه قانونی و پوششی خود را برای جبران کاهش حمایت‌های دولتی برای بقای خود افزایش داد. بنابراین، پ ک ک راهی برای حمایت از خود از طریق منابع مالی مستقل، ساده و سودآور پیدا کرد. با این وجود، فعالیت‌های غیرقانونی فزاینده پ ک ک آن گروه را به یک سازمان تبهکار فراملی تبدیل کرده است. در نتیجه، فعالیت‌های آن گروه در خارج از کشور نیز شروع به ایجاد مزاحمت برای کشور‌های دیگر به جز ترکیه کرده است.

نگاهی به فعالیت‌های پ ک ک نشان داد که آن گروه یک سازمان چند سطحی است که درآمد آن نه تنها از تجارت مواد مخدر بلکه از طریق باج گیری، رشوه، دزدی و کمک‌های مالی دیاسپورای کرد به دست می‌آید. با این وجود، سهم اصلی درآمدی آن گروه از طریق تجارت مرتبط با قاچاق مواد مخدر است. شواهد نشان می‌دهند که پ ک ک یک سازمان فعال نه تنها در قاچاق مواد مخدر، بلکه در پردازش، حمل و نقل، تامین امنیت حمل و نقل، توزیع و بازاریابی است. با استناد به داده‌های اینترپل در سال ۱۹۹۲، تعداد سازمان‌های کرد مرتبط با تجارت مواد مخدر ۱۷۸ سازمان بوده و اکثر آن‌ها تحت کنترل پ ک ک بودند یا حداقل به پ ک ک ادای احترام می‌کردند.

منابع: 

How does the PKK-YPG raise funds in Syria? (۲۰۲۰) , TRT. 

Kanmaz, Mehmet A. (۲۰۱۴) , Counting Terrorist Financing: a Case Study of the Kurdistan Workers Part (PKK) , California: Naval Postgraduate School. 

Karaman, Haydar (۲۰۲۱) , The Nexus between Illicit Drug Trafficking and Terror: The PKK as an Example of Hybrid Transnational Threat, MANAS Journal of Social Studies. 

Laciner, Sedat (۲۰۱۶) , Financing the PKK Terrorism and Drug Trafficking, The Turkish Sun. 

Siddiqui, Fazzur Rahman (۲۰۲۴) , PKK's dark economy: How drug money fuels terror and politics, Daily Sabah. 

Sollenberger, Ben (۲۰۱۶) , The Economic Dimension of Peace in Turkey, The Washington Institute: Homepage.

Tetik, Umit (۲۰۱۹) , The PYD/PKK’S Drug Trafficking & Turkey’s War On Narco-Terrorism, SETA.

Townsend, Mark (۲۰۲۴) , Was the shooting of a nine-year-old girl in Hackney linked to a Europe-wide battle between rival drug gangs?, The Guardian.