لیزینگ نقش موثری در تامین مالی صنایع کوچک دارد/ ضرورت فعال‌تر شدن انجمن‌های تخصصی در صنعت لیزینگ

اقتصاد۲۴- دکتر محمدجعفر چراغی، استاد دانشگاه و مدیرعامل واسپاری ملت اظهار داشت: با توجه به شرایط تورمی که در کشور و با توجه به سیاست‌های انقباضی پولی که در کشور وجود دارد بانک‌ها محدودیت‌هایی در ارائه وام دارند، قیمت و بهای تمام شده پول هم در نظام بانکی بسیار بالا است. این مسائل پرداخت تسهیلات چه به مشتریان حقیقی و چه به مشتریان حقوقی را سخت کرده است. راه دیگر تامین مالی برای متقاضیان حقیقی و حقوقی مراجعه به بازار آزاد پول است. نرخ موثر تامین مالی در بازار آزاد پول هم بسیار بالا است و در برخی مواقع به چند برابر نظام بانکی می‌رسد. این هم از لحاظ فقهی و شرعی، دارای ایراد است و هم قیمت تمام شده پول برای مشتری و هزینه‌های تامین مالی را بالا می‌برد و مشکلات زیادی ایجاد می‌کند و خیلی از طرح‌های کسب و کار را فاقد توجیه اقتصادی نموده و با توقف فعالیت یا تعطیلی بنگاه‌های خرد، منجر به کاهش تولید و رکود تورمی می‌شود.

این استاد دانشگاه با اشاره به ظرفیت صنعت لیزینگ گفت: ما گزینه‌ای به نام صنعت لیزینگ داریم که یک گزینه شناخته شده بوده و بعد از وام‌های مستقیم بانکی، رتبه دوم تامین مالی را در دنیا به خود اختصاص داده است و در تمام دنیا، مخصوصا کشور‌های اسلامی از این ابزار تامین مالی قانونی و شرعی و حلال استفاده می‌کنند که در قالب دو عقد فروش اقساطی و اجاره به شرط تملیک صورت می‌گیرد. در قانون بانکداری بدون ربا و آیین‌نامه اجرایی فصل سوم این قانون هم این موضوع دیده شده است. نرخ موثر هزینه مالی تامین مالی در صنعت لیزینک طبعا اندکی از نظام بانکی بالاتر است، اما بسیار از بازار آزاد پول کمتر و بسیار شفاف‌تر و مبتنی بر معاملات واقعی است. شرایط وام‌دهی هم با اعتبارسنجی بسیار بهتری انجام می‌شود و به دو شکل فروش اقساطی و اجاره به شرط تملیک صورت می‌گیرد. از همه مهم‌تر این که خود اموال و دارایی موضوع قرارداد، تضمین بازگشت سرمایه لیزینگ‌ها است.

مدیرعامل واسپاری ملت تاکید کرد: در حال حاضر مشکلات بسیاری پیش پای صنعت لیزینگ وجود دارد. یکی از مشکلات این است که خود صنعت لیزینگ در سطح جامعه یک صنعت ناشناخته است. در کشور ما که یک کشور در حال توسعه است، مشکلات زیاد وجود دارد، مسائل اقتصادی زیادی داریم و تحریم‌ها هم مزید بر علت شده است. صنعت لیزنگ چه در سمت عرضه و تولید و چه در سمت تقاضا و مصرف می‌تواند به اقتصاد کشور یاری برساند. صنعت لیزینگ چه در کمک به تولید کنندگان برای خرید ماشین آلات و تجهیزات و چه در کمک به مصرف کننده برای خرید کالا، بخشی از بار دولت را به دوش می‌کشد و در حمایت از تولید داخل که همواره مورد تاکید مقام معظم رهبری می‌باشد نقش بالقوه‌ای ایفا می‌کند.

دکتر چراغی افزود: صنعت لیزینگ در زمینه‌های گوناگون می‌تواند یک تامین کننده مالی ِ معتبر و شرعی و مطمئن باشد. هم تولید در کشور را بالا ببرد و هم تقاضا و مصرف را ارتقا دهد که در نهایت به افزایش رشد اقتصادی می‌انجامد. الان یکی مشکلات نظام بانکی این است که وام‌ها بعضا در جا‌هایی غیر از موضوع وام هزینه و خرج می‌شود یکی از نکات مهم در صنعت لیزینگ این است که در صنعت لیزینگ ماهیت کار به گونه‌ای که تسهیلات پرداختی در محلی غیر موضوع تسهیلات، خرج و مصرف نمی‌شود. علاوه بر این بسیاری از محدویت‌هایی که بانک‌ها دارند را شرکت‌های لیزینگ ندارند. هم منعطف‌تر هستند و هم می‌توانند تامین مالی خُرد مردم برای خرید کالا‌ها را هم انجام بدهند، مثلا خرید لوازم خانگی، خودروی سواری، دفتر کار پزشکان، وکلا، دندانپزشکان، خرید ماشین‌های کار و...

این استاد دانشگاه با اشاره با اهمیت صنایع کوچک در روند صنعتی شدن کشورها، اظهار داشت: یکی از مهم‌ترین موضوعات در صنعت لیزینگ کمک به راه اندازی صنایع کوچک است. صنعت لیزینگ طبیعتا نمی‌تواند نقشی در تامین مالی صنایع بزرگ داشته باشد و تامین مالی صنایع بزرگ به عهده نظام بانکی و بازار سرمایه و بورس است، اما صنعت لیزینگ می‌تواند نقش بسیار موثری در تامین مالی صنایع کوچک برای خرید ماشین آلات و تجهیزات داشته باشد. اتفاقا در اقتصاد‌های در حال توسعه نقش صنایع کوچک و اشتغالزایی صنایع کوچک، بسیار مهم است و اهمیت آن اصلا کمتر از صنایع بزرگ نیست.

مدیرعامل واسپاری ملت در پایان تاکید کرد: به نظر من برای حل مشکلات صنعت لیزینگ حتما باید انجمن‌های تخصصی این صنعت فعال‌تر باشند. بسیاری از مدیران و فعالان اقتصادی ما همه چیز را از دولت می‌خواهند و این نگاه نادرستی است ما نباید همه چیز را از دولت بخواهیم. اتفاقا باید این فرهنگ جا بیفتد که دولت باید کوچک شود. همان طور که یک انسان بسیار چاق و فربه بیمار می‌شود و توان تحرک ندارد یک دولت چاق و فربه هم تمام مشکلات و عوارض چاقی را دارا است.

در تمام دنیا اقتصاددانان به این نتیجه رسیده‌اند که دولت باید کوچک و چابک باشد و با بسترسازی مناسب نقش ِ خط مشی‌گذاری، نظارتی و حمایتی خود را بر فعالیت‌های صنایع ایفا کند. در صنعت لیزینگ هم باید از اساس کار در اختیار بخش خصوصی و انجمن‌های صنفی و تخصصی و حرفه‌ای باشد تا این صنعت توان تحرک و نقش‌آفرینی بیشتر در اقتصاد کشور را داشته باشد.