تاریخ انتشار: ۰۸:۰۰ - ۰۴ بهمن ۱۴۰۳
تحلیل اندیشکده مصری مرکز مطالعات سیاسی و راهبردی الاهرام از روابط تهران و واشنگتن در دوره جدید؛

ایران چگونه برای دوره چهار ساله ترامپ آماده می‌شود؟/ روابط ایران با چین و روسیه آنطور که باید پیش نرفت

ایران با بحران‌هایی در سطح داخلی و بین المللی مواجه است. در سطح منطقه‌ای ایران با حملات اسرائیل علیه نیرو‌های نیابتی خود مواجه بوده و ممکن است در آینده نیز حملات بیش تری علیه آنان صورت گیرد. هم چنین، تهران در رابطه با برنامه هسته‌ای خود به دوراهی رسیده است، زیرا باید تصمیم بگیرد که به تعهدات خود در توافق هسته‌ای به طور کامل پایبند باشد یا آن که به سوی ساخت بمب اتمی حرکت کند.

روابط ایران و آمریکا در دولت ترامپ

اقتصاد ۲۴- "محمد عباس ناجی" کارشناس مسائل ایران در "مرکز مطالعات سیاسی و راهبردی الاهرام" درباره اینکه ایران چگونه خود را برای چهار سال پیش رو یعنی زمانی که "دونالد ترامپ" در آمریکا زمام امور را در دست دارد آماده کرده می‌نویسد: "البته ایران از زمانی که "دونالد ترامپ" به عنوان نامزد جمهوری خواهان در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در تاریخ ۵ نوامبر ۲۰۲۴ اعلام شد خوشحال نبود، اگرچه همیشه ادعا کرده که به این فکر نمی‌کند که چه کسی زمام قدرت را در کاخ سفید به دست می‌گیرد. راز ناراحتی ایران به شخص ترامپ مربوط می‌شود چرا که او در دوره نخست ریاست جمهوری خود با خروج از برجام باعث شد تا تهران خصومت خاصی با وی داشته باشد. هم چنین، ترامپ فرمان ترور ژنرال سلیمانی را صادر کرد. این ضایعه‌ای دردناک و جبران ناپذیر برای ایران بود". 

ایران در حال حاضر در چه شرایطی به سر می‌برد؟

این تحلیلگر سیاسی مسائل ایران در ادامه می‌نویسد: "ایران با بحران‌هایی در سطح داخلی و بین المللی مواجه است. در سطح منطقه‌ای ایران با حملات اسرائیل علیه نیرو‌های نیابتی خود مواجه بوده و ممکن است در آینده نیز حملات بیش تری علیه آنان صورت گیرد. هم چنین، تهران در رابطه با برنامه هسته‌ای خود به دوراهی رسیده است، زیرا باید تصمیم بگیرد که به تعهدات خود در توافق هسته‌ای به طور کامل پایبند باشد یا آن که به سوی ساخت بمب اتمی حرکت کند. علاوه بر این، روابط ایران با کشور‌های غربی بدتر شده وضعیتی که در دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ وجود نداشت.

کشورهای اروپایی در آن زمان به دلیل خروج آمریکا از برجام به موضع ایران بیش از موضع آمریکا نزدیک بودند. همراهی اروپایی‌ها با ایران در آن زمان آنجا مشخص شد که اروپایی به لغو پیش نویس قطعنامه آمریکا که در ۱۵ آگوست ۲۰۲۰ برای تمدید ممنوعیت اعمال شده علیه ایران در زمینه تسلیحات سنگین ارائه شده بود کمک کردند. آمریکا در حالی خواستار تمدید آن ممنوعیت شد که عملاً در تاریخ ۱۸ اکتبر منقضی شده بود. فرانسه، بریتانیا و آلمان به همراه هشت کشور دیگر در همان سال به پیش نویس آن قطعنامه رای ممتنع دادند، روسیه و چین آن را رد کردند و تنها دو کشور یعنی ایالات متحده آمریکا و جمهوری دومینیکن به نوعی از آن قطعنامه حمایت کردند که شکست سیاسی بزرگی برای دولت ترامپ تلقی می‌شد.

روابط ایران با چین و روسیه نیز آن طور که تهران انتظار داشته پیش نرفته است. درست است که ایران و روسیه در تاریخ ۱۵ ژانویه سال جاری میلادی قرارداد مشارکت استراتژیک را امضا کردند، اما آن توافق نامه شامل بند‌های مبهمی است و نشان می‌دهد که دو کشور به ویژه در سطح نظامی تمایلی به گسترش همکاری‌ها ندارند و علاوه بر آن، نشان دهنده پایان شکاف اعتماد بین تهران و مسکو، به ویژه پس از سقوط متحد سابق آنان یعنی "بشار اسد" رئیس جمهور پیشین سوریه نیست رئیس جمهوری که حکومتش در تاریخ ۸ دسامبر ۲۰۲۴ ساقط شد".

روابط ایران و آمریکا در دولت ترامپ

این تحلیلگر در ادامه می‌نویسد: "در سطح داخلی نیز نشانه‌هایی از نارضایتی در ایران دیده می‌شود. چندان از شدت بحران اقتصادی موجود در اثر تحریم‌ها و بحران‌های اجتماعی کاسته نشده است. در چنین وضعیتی ترامپ دوباره در تاریخ ۲۰ ژانویه امسال به کاخ سفید بازگشت جایی که انتظار می‌رود پرونده ایران از روز اول روی میز او باشد، به ویژه با توجه به پیام‌های قبلی که او به طور خاص در مورد ایران ارسال کرده است. با توجه به امکان اجرای مجدد سیاست "فشار حداکثری" از سوی دولت ترامپ هدف از آن طرح سوق دادن ایران به سمت ایجاد تغییر در سیاست خود در مورد پرونده‌های بحث برانگیز باقی مانده آن کشور از جمله پرونده هسته‌ای و برنامه‌های موشکی، علاوه بر نقش منطقه‌ای ایران و حمایت آن کشور از روسیه در جنگ اوکراین است".


بیشتر بخوانید:  گزارش نشریه غربی از نظرات مردم کوچه و بازار تهران درباره تأثیر ترامپ بر اقتصاد ایران/ نگاه حسرت‌آمیز ایرانیان به اقتصاد همسایگان شریک آمریکا


توپ در زمین تهران است

"ناجی" معتقد است که اکنون تصمیم با ایران است و می‌افزاید: "در اینجا به نظر می‌رسد توپ در زمین تهران است، زیرا دو طیف اصلی در داخل آن کشور آن را به اطراف پرتاب می‌کنند. تیم نخست در داخل ساختار تصمیم گیری ایران باور دارد که این بحران‌ها طیف وسیعی از گزینه‌ها را در اختیار ایران قرار نمی‌دهد و برخلاف وضعیتی است که در دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ وجود داشت. او در آن زمان موفق شد توافق هسته‌ای را از محتوای آن خالی کند، اما نتوانست ایران را مجبور به تغییر رفتار سازد.

در واقع، سیاست ترامپ تاثیر نامطلوبی بر روی رفتار هسته‌ای ایران داشت و باعث افزایش انباشت مقادیر زیادی اورانیوم غنی شده توسط ایران شد که در حال حاضر ۳۲ برابر بیش از میزان تصریح شده در توافق هسته‌ای است. به این موضوع افزایش سطح غنی سازی تا ۶۰ درصد ایران یعنی درصد مورد نیاز برای ساخت بمب اتمی و گسترش دامنه عملیات غنی سازی به علاوه راکتور نطنز و تاسیسات فردو که در اعماق زمین ساخته شده‌اند را نیز اضافه کنید. از نظر این تیم، جهش‌های ایران در برنامه هسته‌ای خود در دوره اول ترامپ بر اساس ملاحظات بسیاری از جمله حضور این کشور در منطقه و تقسیم بندی و اختلاف نظر میان کشور‌های غربی نسبت به آن موضوع صورت گرفت تا جایی که برخی از اقدامات، ایران را به این نتیجه رساند که باید سطح تعهدات خود در توافق هسته‌ای را کاهش دهد.

این طیف اکنون باور دارد که در شرایط فعلی تحمیل شده به دلیل جنگ اسرائیل در منطقه، که ایالات متحده آمریکا قویا از آن حمایت می‌کند گزینه دیگری جز مذاکره با ترامپ باقی نمانده و ایران قدرت مانور چندانی نخواهد داشت. هدف از این مذاکره در وهله نخست اجتناب از دشوارترین مسیر یعنی درگیر شدن در جنگ مستقیم با آمریکا یا اسرائیل یا قرار گرفتن در معرض حمله نظامی گسترده‌تر از حمله اسرائیل در تاریخ ۲۶ اکتبر ۲۰۲۴ است. در این میان، برخی از اعضای دولت ترامپ از جمله "مایک والتز" مشاور امنیت ملی ترامپ سیگنال‌هایی ارسال کرده‌اند مبنی بر آن که اکنون زمان مناسبی برای اتخاذ تدابیر قاطعانه از سوی آمریکا در قبال ایران است".

ترامپ

شواهدی از تهران مبنی بر تمایل به مذاکره با آمریکا 

این تحلیلگر سیاسی با اشاره به این که شواهدی وجود دارند که نشان می‌دهند ایران مایل به مذاکره با آمریکاست می‌نویسد: "مسعود پزشکیان" رئیس جمهور قبل از سفر به روسیه و امضای قرارداد مشارکت راهبردی با "ولادیمیر پوتین" رئیس جمهور روسیه، در مصاحبه با خبرنگار شبکه آمریکایی "ان بی سی" در تاریخ ۱۵ ژانویه ۲۰۲۵ از آمادگی ایران برای مذاکره با کشور‌های غربی و تمایل این کشور برای برقراری صلح و ثبات در منطقه گفته بود. به نظر می‌رسید که کانال‌های ارتباطی باز بین تهران و دولت ترامپ وجود دارند که با آزادی "چچیلیا سالا" روزنامه نگار ایتالیایی نتیجه بخش بودن خود را نشان داده است.

همچنین، "ایلان ماسک" میلیاردر آمریکایی نزدیک به ترامپ اظهار داشت که در آن موضوع نقش داشته است. پیش از آن نیز گزارش‌هایی درباره دیدار او با "سعید ایروانی" نماینده ایران در سازمان ملل متحد صورت گرفته بود، هرچند که تهران و رم نقش داشتن "ماسک" در موضوع آزادی خبرنگار ایتالیایی را تکذیب کردند".


بیشتر بخوانید: سیگنال‌های مذاکره بین تهران-واشنگتن؛ آیا دولت پزشکیان فرصت تکرار نشدنی برای مذاکره با آمریکا است؟


طیف تندرو در داخل ایران چه نظری دارد؟ 

"محمد عباس ناجی" در ادامه با اشاره به موضع طیف دوم یعنی منتقدان پیشنهاد مذاکره مطرح شده از سوی دولت پزشکیان با آمریکا و غرب می‌نویسد: "در مقابل این گروه، گروه دوم تندروتر وجود دارند که می‌گویند مذاکره را رد نمی‌کنند بلکه خواستار تقویت موقعیت ایران پیش از توسل به این گزینه هستند. از نظر آنان، طرح ابتکار عمل دعوت ایران از آمریکا برای مذاکرات تهران را تضعیف می‌کند و این پیام را به طرف مقابل ارسال خواهد کرد که ایران از خود ضعف نشان داده است. از اینجا می‌توان چرایی هجمه گسترده رسانه‌های نزدیک به اصولگرایان از جمله روزنامه کیهان علیه پزشکیان و دولت او را متوجه شد.

"حسین شریعتمداری" مدیرمسئول آن روزنامه در مطلبی تحت عنوان "آقای پزشکیان، شما صاحب ایران نیستید" از پیشنهاد مطرح شده از سوی پزشکیان برای مذاکره با آمریکا انتقاد کرد. او هم چنین از طرح این موضوع توسط پزشکیان که ایران به دنبال انتقام جویی از ترامپ به دلیل ترور ژنرال سلیمانی نیست، انتقاد کرده است. باید این انتقادات را در کنار مانور‌های نظامی اخیر ایران قرار داد که همگی ارسال کننده این پیام هستند که ایران اهرمی در اختیار دارد که می‌تواند به آن کشور کمک کند که در صورت لزوم از گزینه نظامی نیز استفاده نماید".

این تحلیلگر سیاسی در بخش نتیجه گیری مقاله خود می‌نویسد: "در اینجا روند تقسیم نقش بین این دو تیم عمدی به نظر می‌رسد و هدف از آن این است که در آغاز به کار دولت ترامپ فضای بیشتری برای تحرک و مانور و تلاش برای جذب فشار‌های ناشی از تحولات داخلی و خارجی در اختیار ایران قرار دهد".

منبع: مرکز مطالعات سیاسی و راهبردی الاهرام

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.
خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

عکس/ استایل تابستانی رامسین کبریتی با لباس هاوایی

پیش بینی قیمت طلا و سکه امروز ۲۴ تیر ۱۴۰۴/ سیگنال جدید به قیمت طلا

پیش بینی قیمت دلار امروز ۲۴ تیر ۱۴۰۴/ قیمت دلار از مرز ۹۰ هزار تومان عبور می‌کند؟

دانگ فنگ -۴۱؛ موشک بالستیک قاره پیما چین

مشکل ایران در پدافند هوایی نتیجه نامردی روسیه است

فیلم/ آواز خوانی خواننده عراقی حین انجام جراحی سنگین مغز

خبر بد هواشناسی برای اصفهان

درویش نقش فردوسی‌پور در کاهش مصرف برق را ستود و از اثرگذاری اجتماعی گفت

فیلم/ موزیک ویدیو ایران با صدای فرزاد فرزین

عکس/ نخستین تصویر از بازیگر نقش هری پاتر

فیلم/ حمله تند عضو شورای شهر به آب و فاضلاب در پی صدور قبض‌های نجومی

خبر مهم درباره وام بلاعوض به یارانه‌بگیران

فیلم/ اعزام تانک‌های عناصر جولانی به سویداء

حذف ویدیوی شادی دختران بسکتبالیست ایران از صفحه آسیاکاپ

بازار سرمایه چه ساختاری دارند؟

فیلم/ ترامپ: سی‌ان‌ان داشت زمان حمله به ایران را لو می داد

ایران همکاری با آژانس را به تغییر رفتار دوگانه آن مشروط کرد

وزیر دفاع: به آتش‌بس اعتماد نداریم

هشدار سردار رادان درباره پاسخ شدیدتر به حمله احتمالی دشمن

فیلم/ ترامپ بار دیگر پوتین را تهدید کرد

نخست‌وزیر عراق: ایران به دنبال توافق است نه سلاح هسته‌ای

کاسبان تحریم می گویند مکانیسم ماشه بی اثر است

فیلم/ درآمد هنگفت دست‌فروشان در پایتخت: شبی چند میلیون تومان؟

صندوق توسعه ملی چیست و چه کارکردی دارد؟

حمایت جواد خیابانی از امیر قلعه‌نویی

خداحافظی با کارت سوخت از مرداد؟

بحران امنیتی در سویدا با دست‌کم ۸۹ کشته

علم‌الهدی: هدف دشمن دین‌زداییست

هشدار محقق داماد و درویش‌زاده درباره جهل مقدس و پیامد‌های آن

از سرگیری پروازهای هواپیمایی عراق به ایران

عکس/ صدام حسین در حال روشن‌کردن سیگار برگ در سالن اجلاس سران عرب

رشد چشمگیر واردات نفت چین از ایران

جدایی مدافع استقلال قطعی شد

معرفی موشک بالستیک ATACMS MGM-۱۴۰ آمریکا

فیلم/ نماینده قم: حتی یک جاسوس افغانستانی هم نداشتیم

فیلم/ عراقچی وارد چین شد

عکس/ تغییر چهره ویژه هازل کایا سریال عشق ممنوع

پزشکیان: ما طرفدار دیپلماسی و تعامل سازنده و مخالف جنگیم

فیلم/ تیکه امیرحسین قیاسی به رشیدپور: شما نباید با ترامپ مصاحبه کنید

Beidou چینی جایگزین GPS می‌شود

فیلم/ هوشدن ترامپ در فینال جام‌جهانی باشگاه‌های فیفا

فیلم/ ظهره‌وند جنگنده‌های B۲ آمریکا را قارقارک خواند

عکس/ واکنش رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس به احتمال فعال سازی مکانیزم ماشه

فیلم/ حضور سردار قاآنی در مراسم بزرگداشت شهدای نیروی قدس سپاه

آمار پلیس از مرگ‌ومیر تصادفات جاده‌ای در تهران

قیمت تبلت اپل امروز + جدول

قیمت آجیل و خشکبار امروز + جدول

قیمت فولکس واگن در بازار ایران + جدول

ولایتی شرط توقف غنی‌سازی را برای مذاکره رد کرد

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات