محاسبه قیمت سکه با دلار ۱۰۰ هزار تومانی صحیح است؟

اقتصاد۲۴- در روز‌های اخیر، هم‌زمان با افزایش مقطعی نرخ ارز، برخی از فعالان رسانه‌ای و کارشناسان اقتصادی در شبکه‌های اجتماعی نسبت به فروش سکه‌های طلای بانک مرکزی، انتقاد‌هایی را مطرح کرده‌اند. یکی از این انتقادها، فروش سکه طلا با نرخ‌های بالای دلار بوده است. در برخی اظهارنظر‌ها مطرح شده است که بانک مرکزی در حال فروش سکه طلا با دلار بالای ۱۰۰ هزار تومانی است. درحالیکه بررسی اقتصادی سازوکار تعیین قیمت سکه و فروش آن به متقاضیان نشان‌دهنده عدم صحت این موضوع است.

واقعیت این است که در برخی از نظرات در زمینه حراج سکه توسط بانک مرکزی، مفهوم «حباب قیمتی سکه» لحاظ نمی‌شود؛ حباب قیمتی یکی از اصطلاحات رایج در بازار‌های مالی است. به طور معمول در مواقعی که قیمت یک کالا یا دارایی در بازار از ارزش واقعی آن فاصله بگیرد؛ سرمایه‌گذاران از شکل‌گیری حباب قیمت و لزوم احتیاط بیشتر در معاملات صحبت می‌کنند. برای مثال به دلیل اینکه در میان انوع قطعات سکه طلا، ربع‌سکه نسبت به دیگر سکه‌ها، قیمت پایین‌تری دارد؛ مورد استقبال بیشتری نیز قرار می‌گیرد و با توجه به اینکه عرضه و تقاضا، قیمت را در بازار مشخص می‌کند، با افزایش تقاضا، حباب ربع‌سکه نیز افزایش می‌یابد؛ بنابراین نمی‌توان افزایش حباب قیمتی در قطعات مختلف سکه طلا و به‌خصوص ربع سکه را در نظر نگرفت و استدلال کرد که سکه با دلار ۱۰۰ هزار تومانی فروخته می‌شود؛ چراکه بخش مهمی از این نرخ، همان حبابی است که به آن توجه نمی‌شود.

بیشتر بخوانید: خریداران سکه بخوانند؛ ۱۲ شرط مهم پیش‌فروش یک میلیون سکه

از طرف دیگر در حراج‌های سکه قیمت پایه از پیش تعیین شده وجود ندارد و متقاضیان، قیمت پیشنهادی خود را ثبت می‌کنند که این قیمت‌ها تابعی از تقاضای عموم متقاضیان است و نمی‌توان گفت در حراج‌ها نرخ مشخصی مبنای عرضه قرار می‌گیرد، بلکه این خریداران هستند که با آگاهی نسبت به قیمت انواع قطعات سکه در بازار و همچنین میزان حباب قیمتی، با یکدیگر سر خرید سکه با قیمت پیشنهادی خود رقابت می‌کنند.

همچنین قیمت سکه طلا به‌عنوان یک کالا که برای تقاضای مصرفی یا سرمایه‌گذاری به متقاضیان خرد عرضه می‌شود، صرفا تابع نرخ ارز نبوده و به بسیاری از متغیر‌های دیگر اقتصادی و غیراقتصادی وابسته است. عدم توجه به وابستگی قیمت یک دارایی به تعداد زیادی از متغیر‌ها و استخراج نرخ ارز مبنای فروش آن دارایی صرفا با تقسیم کردن ارزش ریالی دارایی به قیمت دلاری آن، نمی‌تواند دارای نتایج واقعی باشد. این رویکرد به مانند آن است که نرخ ارز چند صد هزار تومانی را برای انواع خودرو‌های خارجی موجود در کشور یا انواع کالا‌های قدیمی استخراج کنیم. درحالیکه بخش بزرگی از افزایش قیمت این نوع کالا‌ها تابع عوامل غیراقتصادی مانند انتظارات تورمی، ممنوعیت واردات، ریسک‌های سیاسی، فرهنگ عمومی و ... است.

براین اساس، به نظر می‌رسد که نرخ ارز استخراج شده از معاملات سکه به دور از واقعیت است و محاسبه آن بدون در نظر گرفتن همه عوامل اقتصادی و غیراقتصادی موثر بر قیمت سکه و طلا نادرست است.