تعطیلی واحد‌های تجاری زیست‌ناپذیر و ناکارآمد

اقتصاد۲۴- علیرغم اینکه تمام تلاش نگارنده، احیای واحد‌های اقتصادی برای کمک به مردم و اقتصاد کشور است، اما نباید مسیر درست را گم کرد. واحد‌های تجاری که زیست‌پذیر نبوده و کارآمد نباشند، اقتصادی نبوده و حفظ آن‌ها منجر به نقض غرض خواهد شد، از این‌رو باید تلاش کرد تا واحد‌های ناکارآمد و غیرقابل اصلاح و زیست‌ناپذیر را تعطیل و نقد (Liquid) کرد.

تعطیلی صنایع و کارخانه‌ها باید به دقت و با توجه به عواملی مثل تأثیرات اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی بررسی شود. در شرایط بحرانی اقتصادی، تعطیلی واحد‌های ناکارآمد می‌تواند به تخصیص بهینه منابع و بازسازی اقتصاد کمک کند، اما تعطیلی کورکورانه می‌تواند به بیکاری و نارضایتی اجتماعی منجر شود. با این حال، چند معیار اصلی برای بررسی صنایع و کارخانه‌هایی که ممکن است تعطیل یا بهینه‌سازی شوند عبارتند از:

۱. صنایع زیان‌ده و ناکارآمد: کارخانه‌ها و صنایعی که سال‌هاست زیان‌ده هستند و هیچ‌گونه بهبود یا بازسازی کارایی در آن‌ها ممکن نبوده، کاندیدا‌های اصلی برای تعطیلی یا تغییر ساختار هستند. اگر بهره‌وری پایین و هزینه‌های بالایی دارند و از یارانه‌های دولتی به طور مداوم استفاده می‌کنند، تعطیلی یا اصلاح آن‌ها ضروری است.

۲. صنایعی که به شدت به یارانه‌های دولتی وابسته‌اند: برخی از صنایع فقط به دلیل دریافت یارانه‌های سنگین فعالیت می‌کنند و بدون حمایت دولت قادر به ادامه فعالیت نیستند. این صنایع ممکن است به جای ارزش افزوده، بار اقتصادی به همراه داشته باشند و نیاز به تجدیدنظر در سیاست‌های حمایتی از آن‌ها وجود دارد.

۳. صنایع با آسیب زیست‌محیطی بالا: کارخانه‌ها و صنایعی که تأثیرات منفی جدی بر محیط زیست دارند و رعایت استاندارد‌های زیست‌محیطی نمی‌کنند باید یا تعطیل شوند یا با استفاده از تکنولوژی‌های پاک‌تر نوسازی شوند. این شامل صنایعی است که منجر به آلودگی شدید هوا، آب و خاک می‌شوند.

۴. صنایعی با تقاضای محدود و بازار‌های کوچک: صنایع که تولیدات آن‌ها بازار محدود داخلی یا خارجی دارند و امکان توسعه صادرات یا رشد تقاضا برای محصولات‌شان وجود ندارد، ممکن است با تغییرات در تقاضا مواجه شوند و به دلیل عدم‌رقابت‌پذیری تعطیل شوند.

۵. صنایعی که با تکنولوژی قدیمی فعالیت می‌کنند: کارخانه‌هایی که از تکنولوژی قدیمی استفاده می‌کنند و هزینه‌های تولید بالا و کیفیت پایین دارند، ممکن است تعطیل شوند، مگر اینکه به سرعت به روز شوند.

نکته کلیدی در همه این موارد این است که تعطیلی یک صنعت باید با برنامه‌ریزی دقیق انجام شود تا تأثیرات اجتماعی آن، مانند بیکاری، به حداقل برسد و منابع به سمت صنایع پربازده‌تر و آینده‌دارتر هدایت شوند.

نگارنده: غلامحسین اقمشه‌ئی، فعال اقتصادی

منبع: نشان تجارت