بورس در ۱۴۰۴ به کدام سو می رود؟

اقتصاد۲۴- بازار سهام در سال ۱۴۰۳ با چالش‌ها و فرصت‌های متعددی رو‌به‌رو بوده است. این بازار که به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی کشور شناخته می‌شود، تحت تأثیر عوامل داخلی و خارجی مختلفی قرار گرفته است. در این گزارش، به بررسی وضعیت کلی بازار سهام در سال ۱۴۰۳، عوامل مؤثر بر آن و چشم‌انداز آینده این بازار پرداخته می‌شود.

وضعیت شاخص کل و شاخص هم وزن

کل بورس تهران در سال ۱۴۰۳ با نوسانات قابل توجهی همراه بود. این شاخص که بر اساس ارزش بازار شرکت‌های بزرگ و کوچک محاسبه می‌شود، تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار گرفت. گفتنی است شاخص کل بازار سرمایه از محدوده ۲ میلیون در ابتدای سال هم اکنون در محدوده ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار واحد قرار دارد.

روند نزولی در ابتدای سال: در ماه‌های ابتدایی سال ۱۴۰۳، شاخص کل بورس روندی نزولی داشت. این روند نزولی به ویژه در شرکت‌های بزرگ و سنگین‌وزن بازار (مانند پتروشیمی‌ها و فلزات اساسی) مشهود بود.

رشد نسبی در ماه‌های میانی سال: با بهبود نسبی شرایط اقتصادی و رشد نرخ رسمی ارز، شاخص کل در ماه‌های میانی سال رشد نسبی را تجربه کرد. این رشد عمدتاً به دلیل افزایش قیمت جهانی مواد خام و بهبود عملکرد شرکت‌های صادرات‌محور بود و از سویی رشد نرخ ارز رسمی بود.

کاهش مجدد در پایان سال: در ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۳، شاخص کل بورس دوباره با کاهش مواجه شد. این کاهش به دلیل تشدید تحریم‌ها، التهابات سیاسی و همچنین افزایش نرخ سود بدون ریسک بود.

اما وضعیت در شاخص هم وزن، که نماد‌های کوچکتر بازار سهام را نمایندگی می‌کند، شاخص هم‌وزن بورس که بر اساس عملکرد کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و بدون در نظر گرفتن اندازه آنها محاسبه می‌شود، در سال ۱۴۰۳ روند متفاوتی را نسبت به شاخص کل تجربه کرد. گفتنی است شاخص کل هم وزن بر خلاف شاخص کل از محدوده ۷۵۰ هزار واحد هم اکنون در آخرین روز کاری سال ۱۴۰۳ در محدوده ۷۷۰ هزار واحد قرار دارد که نشان از وضعیت نابسامان این شاخص دارد.

روند نسبتاً پایدار در ابتدای سال: در ماه‌های ابتدایی سال، شاخص هم‌وزن به دلیل تأثیر کمتر شرکت‌های بزرگ و سنگین‌وزن، روند نسبتاً پایدارتری داشت. این شاخص کمتر تحت تأثیر نوسانات شدید بازار قرار گرفت و نشان‌دهنده عملکرد بهتر شرکت‌های کوچک و متوسط بود.

رشد ملایم در ماه‌های میانی سال: در ماه‌های میانی سال، شاخص هم‌وزن نیز رشد ملایمی را تجربه کرد. این رشد به دلیل بهبود شرایط کلی اقتصاد و افزایش تقاضا برای سهام شرکت‌های کوچک و متوسط بود که همگی متاثر از افزایش ارز رسمی بود.

بیشتر بخوانید:آیا بورس، سه‌شنبه ۵ فروردین ۱۴۰۴ باز است؟

کاهش نسبی در پایان سال: در ماه‌های پایانی سال، شاخص هم‌وزن نیز با کاهش نسبی مواجه شد. این کاهش به دلیل الهتابات منطقه، افزایش نرخ سود بدون ریسک و جذابیت بازار‌ها موازی نظیر ارز و طلا بود.

ارزش دلاری بازار سرمایه در کف تاریخی خود

این روز‌ها بازار سهام اگرچه نسبت به ابتدای سال، صعود داشته ولی ارزش دلاری بازار سرمایه به وضوح نشان می‌دهد که بازدهی حقیقی بازار مثبت نبوده است. این در حالی است که از آن زمان تا به امروز بیش از چندین شرکت بزرگ و کوچک در بازار پذیرش و عرضه اولیه شده‌اند و می‌توان گفت که بازار سرمایه نه تنها بازدهی دلاری نداشته است، بلکه برای سهامداران زیان به ارمغان آورده است.

رشد نرخ بهره (سود بدون ریسک)، ترمز صعود بازار سهام

یکی از دلایلی که به گفته کارشناسان از نیمه دوم سال روند صعودی بازار را کند‌تر کرد نرخ بهره بدون ریسک است. همانطور که در نمودار زیر مشخص است نرخ سود بدون ریسک، هم اکنون و در انتهای سال ۱۴۰۳ به محدوده ۳۶ درصد رسیده است.

نرخی که کف p به E را به حدود ۳ تا ۳.۵ تقلیل می‌دهد و مشخصا از جذابیت‌های بازار سهام می‌کاهد.

چشم انداز بازار سهام در ۱۴۰۴

اگرچه وضعیت بازار سهام در روز‌های اخیر نسبت به هفته‌های گذشته بهبود یافته، اما همچنان ریسک‌هایی وجود دارد که نیاز به توجه دارند. نرخ ارز که میانگین آن در سال جاری ۵۵ تا ۶۰ هزار تومان بود، اکنون در کانال ۹۰ هزار تومان نوسان می‌کند و بازار نتوانسته به سقف ارزش دلاری سال‌های گذشته نزدیک شود. اما دو نکته منفی مهم شامل احتمال افزایش نرخ بهره و تغییرات ژئوپلیتیک در منطقه است که ریسک‌های جدیدی به بازار تزریق می‌کنند.

در سال جاری، بازار طلا با افزایش قیمت‌ها بازدهی خوبی داشت، اما بازار‌های مسکن، خودرو و سهام با نوسانات و چالش‌هایی مواجه بودند. بازار مسکن با کمبود خریدار، بازار خودرو با بازدهی ضعیف و بازار سهام تحت تأثیر ریسک نرخ بهره قرار داشت. حتی بازار کریپتو نیز با نوسانات زیاد روبه‌رو شد.

چشم‌انداز سال آینده نشان می‌دهد بازار‌های داخلی همچنان با ریسک‌های ژئوپلیتیک مواجه خواهند بود. بازار طلا به عنوان دارایی امن بازدهی خوبی خواهد داشت و رمزارز‌ها ممکن است با تحولات سیاسی بین‌المللی شرایط بهتری پیدا کنند. بازار سهام به شدت به تصمیمات نرخ بهره و سیاست‌های اقتصادی وابسته است. سیاستگذاران داخلی نیز به دلیل ریسک‌های منطقه‌ای و جهانی توانایی محدودی برای بهبود بازار‌ها دارند.

در نهایت، اگرچه بازار سهام معمولاً در ایام نوروز عملکرد خوبی دارد، اما شرایط فعلی به دلیل نرخ بهره و ریسک‌های سیاسی ممکن است فرصت‌های مطلوبی برای سرمایه‌گذاری فراهم نکند و شبیه به یک زمستان سرد اقتصادی باشد که رشد بهاری بازار را تحت تأثیر قرار می‌دهد.