
اقتصاد۲۴- صنعت سیمان ایران قدمتی نزدیک به یک قرن دارد. نخستین کارخانه سیمان کشور در سال ۱۳۱۲ در شهر ری با ظرفیت تولید ۱۰۰ تن در روز آغاز به کار کرد.
با رشد نیازهای عمرانی، ظرفیت تولید سیمان در دهههای بعد افزایش یافت و کارخانههای متعددی در نقاط مختلف کشور تأسیس شدند. پس از انقلاب اسلامی، توسعه این صنعت با سیاستهای خودکفایی ادامه یافت و ایران به یکی از تولیدکنندگان برتر سیمان در منطقه تبدیل شد.
صنعت سیمان زیر تیغ تحریمها
ایران هماکنون یکی از بزرگترین تولیدکنندگان سیمان در جهان است و ظرفیت تولید سالانه آن بیش از ۸۵ میلیون تن تخمین زده میشود.
این صنعت، اما در سالهای اخیر با چالشهایی نظیر مازاد تولید، کاهش تقاضای داخلی، مشکلات صادراتی، افزایش هزینههای انرژی و نوسانات نرخ ارز مواجه بوده است. تحریمها نیز تأثیر مستقیمی بر صادرات سیمان و تأمین قطعات یدکی موردنیاز این صنعت گذاشتهاند.
از سوی دیگر، افزایش قیمت انرژی و مشکلات ناشی از تأمین برق و گاز در فصول مختلف سال باعث کاهش ظرفیت تولید برخی کارخانهها شده است.
با این حال، برخی شرکتهای سیمانی تلاش کردهاند با بهینهسازی فرآیند تولید و افزایش بهرهوری، هزینهها را کنترل کنند.
شرکتهای سیمانی در بازار سرمایه ایران
صنعت سیمان یکی از گروههای مهم بازار سرمایه ایران است به طوری که چندین شرکت بزرگ سیمانی در بورس و فرابورس حضور دارند. از جمله مهمترین این شرکتها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
سیمان فارس و خوزستان (سفارس): بزرگترین هلدینگ سیمانی کشور که مالک چندین کارخانه سیمان است.
سیمان تهران (ستران): یکی از قدیمیترین تولیدکنندگان سیمان که سهم بالایی در بازار داخلی دارد.
سیمان سپاهان (سپاها): از تولیدکنندگان بزرگ سیمان در اصفهان که محصولات آن علاوه بر بازار داخلی، به کشورهای همسایه صادر میشود.
سیمان شرق (سشرق): یکی از شرکتهای مطرح در شرق کشور با ظرفیت تولید بالا.
سیمان کرمان (سکرما): از تولیدکنندگان سیمان در جنوب شرق ایران.
چالشهای سیمانیهای بازار سرمایه
صنعت سیمان ایران با وجود ظرفیت بالای تولید، با چالشهای متعددی روبهرو است. مازاد تولید، کاهش تقاضای داخلی، مشکلات انرژی و محدودیتهای صادراتی از جمله مسائلی هستند که این صنعت را تحت فشار قرار دادهاند.
در بازار سرمایه نیز شرکتهای سیمانی با نوسانات مختلفی مواجهاند، اما با اتخاذ سیاستهای مناسب، میتوانند نقش مؤثرتری در اقتصاد کشور ایفا کنند.
نوسانات نرخ ارز، قیمت انرژی و سیاستهای کلان اقتصادی تأثیر مستقیمی بر عملکرد این شرکتها در بورس دارند. بهویژه، حذف یارانههای انرژی و افزایش قیمت سوخت میتواند حاشیه سود آنها را تحتتأثیر قرار دهد.
چشمانداز صنعت سیمان در ایران
با توجه به روندهای جهانی و داخلی، صنعت سیمان ایران نیازمند اصلاحاتی اساسی برای افزایش رقابتپذیری است.
افزایش صادرات، بهرهگیری از فناوریهای نوین، بهینهسازی مصرف انرژی و توسعه بازارهای جدید از جمله راهکارهایی هستند که میتوانند این صنعت را به سمت پایداری بیشتر سوق دهند.
همچنین، سیاستگذاریهای دولت در زمینه حمایت از صادرات و تخصیص یارانههای انرژی نقش مهمی در آینده این صنعت خواهد داشت.