روایت رویترز از جزئیات مذاکرات ایران و آمریکا: گفت‌و‌گو‌ها دارد به نوعی «برجام ۲» تبدیل می‌شود!

اقتصاد۲۴- به گفته هشت منبع، چارچوب اولیه‌ای که در حال بررسی است، هسته اصلی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) سال ۲۰۱۵ را حفظ می‌کند — توافقی که ترامپ در سال ۲۰۱۸ و در نخستین دوره ریاست‌جمهوری‌اش از آن خارج شد. همه این منابع گفتند که توافق جدید ممکن است تفاوت چشمگیری با توافق قبلی که ترامپ آن را بدترین توافق تاریخ نامیده بود نداشته باشد، اما مدت زمان آن به ۲۵ سال افزایش می‌یابد، نظارت‌ها را سخت‌گیرانه‌تر می‌کند و بند‌های موسوم به «غروب» را تمدید می‌کند 
در همین حال رویترز به نقل از منابع درباره جزئیات مذاکرات ایران و آمریکا نوشت: تفاوت چشمگیری با برجام ندارد.

برای این گزارش، خبرگزاری رویترز با مقام‌ها و دیپلمات‌هایی از تمامی طرف‌های مذاکرات گفت‌و‌گو کرده است که جزئیاتی از گفت‌و‌گو‌های در جریان را فاش کرده‌اند که پیش از این گزارش نشده بود. همگی آنها برای صحبت درباره این مذاکرات حساس، خواستار ناشناس ماندن شدند.

به گفته هشت منبع، چارچوب اولیه‌ای که در حال بررسی است، هسته اصلی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) سال ۲۰۱۵ را حفظ می‌کند — توافقی که ترامپ در سال ۲۰۱۸ و در نخستین دوره ریاست‌جمهوری‌اش از آن خارج شد.

همه این منابع گفتند که توافق جدید ممکن است تفاوت چشمگیری با توافق قبلی که ترامپ آن را بدترین توافق تاریخ نامیده بود نداشته باشد، اما مدت زمان آن به ۲۵ سال افزایش می‌یابد، نظارت‌ها را سخت‌گیرانه‌تر می‌کند و بند‌های موسوم به «غروب» را تمدید می‌کند — بند‌هایی که برخی جنبه‌های برنامه هسته‌ای ایران را به‌طور موقت متوقف می‌کنند، اما به‌طور کامل برنمی‌چینند
به‌گفته تمامی منابع، بر اساس مفاد در دست بررسی، ایران اندازه ذخایر اورانیوم و نوع سانتریفیوژ‌های خود را محدود خواهد کرد و ذخایر اورانیوم با غنای ۶۰ درصد خود را یا رقیق می‌کند، یا صادر خواهد کرد، یا تحت نظارت بی‌سابقه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) مهر و موم خواهد نمود — و در ازای آن، از کاهش قابل‌توجه در تحریم‌ها برخوردار می‌شود.

به گفته تمامی منابع، از جمله سه مقام ایرانی، بر اساس پیشنهاد‌هایی که در دور‌های مذاکرات ماه آوریل مطرح شده، ایران سطح غنی‌سازی اورانیوم را در حد ۳.۶۷ درصد، مطابق با برجام، محدود خواهد کرد.
منابع ایرانی همچنین گفتند که تهران آمادگی دارد دسترسی گسترده‌تری به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای بازدید از سایت‌های هسته‌ای خود بدهد.

این پیشنهاد‌ها به‌دنبال برچیدن کامل زیرساخت هسته‌ای ایران — آن‌گونه که اسرائیل و برخی مقام‌های آمریکایی خواستار آن هستند — نیست، بلکه هدف آنها اعمال محدودیت‌های دائمی بر غنی‌سازی اورانیوم است تا از هرگونه «گریز هسته‌ای» جلوگیری شود.

بیشتر بخوانید: جزئیات پر دردسر، اصلی‌ترین و مهم‌ترین موارد اختلافی ایران و آمریکا برای رسیدن به توافق چیست؟

یکی از سه مقام ایرانی به رویترز گفت: یکی از مصالحه‌های احتمالی می‌تواند شامل این باشد که ایران میزان محدودی از غنی‌سازی را حفظ کند، با ۵۰۰۰ سانتریفیوژ، و باقی اورانیوم غنی‌شده را احتمالاً از روسیه وارد کند.

در مقابل محدودسازی غنی‌سازی، تهران خواهان تضمین‌های قطعی و محکم شده است مبنی بر این‌که ترامپ دوباره توافق هسته‌ای را کنار نخواهد گذاشت
به گفته این سه منبع، یکی از خطوط قرمز تعیین‌شده، کاهش میزان اورانیوم غنی‌شده ذخیره‌شده در کشور به سطحی پایین‌تر از میزان مندرج در توافق ۲۰۱۵ است.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در دسامبر اعلام کرده بود که ایران توانسته میزان اورانیوم غنی‌شده تا خلوص ۶۰ درصد را «به‌شکل چشمگیری» افزایش دهد.

یک مقام ارشد ایرانی به رویترز گفت: «در اصل، این مذاکرات دارد به نوعی «برجام ۲» تبدیل می‌شود با برخی الحاقات که به ترامپ اجازه می‌دهد آن را به‌عنوان یک پیروزی معرفی کند، در حالی که ایران همچنان بتواند حق غنی‌سازی خود را حفظ کند»

دیپلمات‌ها می‌گویند نتانیاهو فرصتی نادر را می‌بیند.
یک مقام در خاورمیانه گفت "این یک پنجره تاریخی برای اسرائیل است تا سایت‌های هسته‌ای ایران را هدف قرار دهد".
او گفت ایالات متحده با چنین اقدامی به دلایل مختلف مخالف است - مهم‌ترین آنها نگرانی‌های کشور‌های عربی خلیج فارس است، که واشنگتن نمی‌تواند آنها را نادیده بگیرد.

او گفت "با این حال، باید محاسبات امنیتی اسرائیل را در نظر بگیرد... پس در حالی که ممکن است ایالات متحده به طور مستقیم در این عملیات شرکت نکند، ممکن است حمایت غیرمستقیم ارائه دهد. این یک عملیات دشوار برای اسرائیل خواهد بود -، اما غیرممکن نیست.

جزئیات توافقات تهران و واشنگتن و اختلافات اسرائیل و آمریکا

بنا بر گزارش یورونیوز ، دونالد ترامپ، ماه گذشته با تصمیم ناگهانی خود برای آغاز فوری مذاکرات با ایران، بسیاری را در آمریکا و همچنین بنیامین نتانیاهو را غافلگیر کرد. خبرگزاری رویترز در گزارشی مفصل با گفت‌و‌گو با منابع مختلف منطقه‌ای، ایرانی و غربی، شرایط موجود در مذاکرات را تشریح کرده است.

در این گزارش به نقل از چهار منبع آگاه آمده است که چرخش آمریکا به سمت مذاکراه با ایران در ماه گذشته میلادی، یک شوک بزرگ برای نتانیاهو بوده است. بر اساس گفته این منابع، در حالی که نتانیاهو برای جلب حمایت آمریکا از حمله نظامی به ایران به کاخ سفید رفته بود، در کمتر از ۲۴ ساعت بعد از نشست خبری مشترک با ترامپ متوجه شد که مذاکرات با ایران در چند روز آینده آغاز می‌شود.
رویترز به نقل از یک مقام ارشد امنیتی ایران که نامش فاش نشده مدعی شده که ایران همچنان نگران است که نتانیاهو چه با توافق و چه بدون آن حمله‌ای را علیه ایران آغاز کند.

بعد از سه دور مذاکره بین ایران و آمریکا در عمان و ایتالیا، رویترز در در خصوص جزئیات گفت‌و‌گو‌ها به اطلاعات تازه‌ای دست یافته است. بر اساس اعلام منابع آگاه، چارچوب اولیه توافق در حال بحث بین ایران و آمریکا ساختاری کلی برجام را حفظ می‌کند با این حال تفاوت‌ها در آن قابل توجه هستند.

به گفته این منابع آگاه، مدت اجرای برجام به ۲۵ سال افزایش می‌یابد و نظارت‌ها تقویت می‌شود و بند‌های موسوم به غروب برجام که برخی از محدودیت‌ها را پس از گذشت چندین سال متوقف می‌کرد گسترش می‌دهد.
بر اساس مباحث مطرح شده در مذاکرات، ایران باید ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود و همچنین نوع سانتریفیوژ‌ها را محدود کند و از نسل‌های پیشرفته‌تر استفاده نکند. همچنین تهران باید اورانیوم ۶۰ درصدی خود را یا رقیق کند و یا آن‌را صادر نماید. همچنین در مقابل تحریم‌های آمریکا علیه ایران به شکل چشمگیری برداشته خواهند شد. این گزارش جزئیاتی در خصوص تحریم‌هایی که قرار است در این توافق رفع شوند ارائه نکرده است.

بیشتر بخوانید: از ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۵ تهران و واشنگتن در تقاطع دیپلماسی/ آیا ترامپ توافق بهتری از دوران اوباما با ایران می‌بندد؟

وزارت خارجه آمریکا، وزارت خارجه ایران و دفتر نخست‌وزیر اسرائیل از اظهار نظر در این‌باره خودداری کرده‌اند.
بنیامین نتانیاهو خواهان برچیده شدن کامل برنامه هسته‌ای ایران و اجرای مدلی شبیه لیبی است؛ خواسته‌ای که مقام‌های ایرانی تاکید کرده‌اند برایشان غیر قابل پذیرش است. رویترز به نقل از سه منبع ایرانی گزارش داده که تهران بر سر حق غنی‌سازی هیچ مذاکره‌ای ندارد، اما در خصوص اندازه ذخایر اورانیوم، صادرات آن به خارج از کشور و همچنین تعداد سانتریفیوژ‌ها مطالعه خواهد کرد. اتفاقی که در برجام هم رخ داده بود و ایران اورانیوم غنی‌سازی شده فراتر از از حد مجاز خود بر اساس آن توافق را به روسیه فرستاد.

بر اساس توافق برجام، ایران اجازه دارد غنی‌سازی اورانیوم را تنها تا سطح ۳.۶۷ درصد انجام دهد. اما بعد از خروج آمریکا از آن توافق در سال ۲۰۱۸، جمهوری اسلامی به صورت تدریجی این میزان را افزایش و حتی به سطح ۶۰ درصد رساند.

رویترز می‌گوید در مذاکرات آوریل ایران پیشنهاد داد که به همان سطح ۳.۶۷ درصد بازگردد و همچنین دسترسی گسترده‌تری به تاسیسات هسته‌ای خود برای بازرسان آژانس فراهم سازد.

این در حالی است که در اظهارات مقام‌های آمریکایی تناقض‌هایی وجود دارد، پیش از مذاکرات رم، استیو ویتکاف در مصاحبه‌ای به صورت تلویحی پذیرفته بود که ایران می‌تواند تا سطح ۳.۶۷ درصد غنی‌سازی کند. دفتر او، اما چند روز بعد در بیانیه‌ای در توییتر در اظهار نظری متفاوت گفته بود توافق با ایران باید برنامه هسته‌ای ایران را برچیند.

همچنین در این مدت مارکو روبیو که حالا علاوه بر وزارت خارجه به صورت موقت، مسئولیت مشاور امنیت ملی رئیس جمهور آمریکا را هم پذیرفته به صورت قاطعانه از رد غنی‌سازی اورانیوم توسط ایران گفته است. مواظعی که شرایط را پیچیده‌تر کرده است.
رویترز به نقل از یک مقام امنیتی ارشد ایرانی، گزارش داده که این مسئله که «ایران تنها ۵ هزار سانتریفیوژ حفظ کند و اورانیوم غنی‌شده مورد نیاز خود را از روسیه وارد کند» در مذاکرات مطرح شده است.

به گفته سه منبع ایرانی، یکی از خطوط قرمز رهبر ایران این است که میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده به کمتر از سطح مورد توافق در برجام بازگردد.
ایران اکنون از سانتریفیوژ‌هایی بسیار پیشرفته‌تر استفاده می‌کند در حالی که بر اساس برجام ایران ایران مجاز بود از حدود ۶ هزار دستگاه از نسل IR۱ استفاده کند.

به گفته یکی از مقامات ارشد ایرانی، این مذاکرات عملاً در حال شکل‌گیری به‌سوی «برجام ۲» با برخی الحاقات است که به ترامپ امکان می‌دهد آن را یک پیروزی معرفی کند، در حالی که ایران نیز بتواند حق غنی‌سازی خود را حفظ کند.
موضوع موشک‌های بالستیک ایران نیز یکی دیگر از نقاط اختلاف است. آمریکا و اسرائیل خواهان توقف کامل این برنامه هستند، اما ایران آن را بخشی از حق دفاع مشروع خود می‌داند. یکی از مقامات ایرانی قبلاً گفته بود که تهران حاضر است به‌عنوان حسن‌نیت، از ساخت موشک‌های قادر به حمل کلاهک هسته‌ای خودداری کند، اما فراتر از الزامات برجام نخواهد رفت.