هنوز در مبانی بانکداری اسلامی دچار مشکل هستیم

وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: هنوز در مورد مبانی دچار یک مشکل اساسی هستیم به گونه‌ای که برخی مراجع نسبت به عملیات به شدت موضع دارند، برخی قائل به این هستند که قوانین و مقررات مشکل ندارند و مشکل در اجراست.

اقتصاد24 - فرهاد دژپسند در سی‌امین همایش بانک‌داری اسلامی با اشاره به گذشت 38 سال از قانون عملیات بانکداری بدون ربا اظهارداشت: شاید انتظار می‌رفت امروز در نقطه‌ای باشیم که کاملا این احساس شکل گرفته باشد که در ایران بانکداری کاملا اسلامی‌ است و هیچ شبهه‌ای بر آن وجود ندارد و الگوی کل کشورها در جهان باشیم.

وی افزود: اما امروز می‌بینیم که هنوز در مورد مبانی دچار یک مشکل اساسی هستیم به گونه‌ای که برخی مراجع نسبت به عملیات به شدت موضع دارند، برخی قائل به این هستند که قوانین و مقررات مشکل ندارد و مشکل در اجراست و برخی نیز معتقدند که قوانین به خوبی اجرایی می‌شود.

وزیر امور اقتصادی و دارایی تصریح کرد: فارغ از ضعف‌ها باید عملکرد نظام بانکی را در این شرایط بسیار سخت و پرتنش ارج گذاشت و در عین حال موانع و مشکلات را از سر راه برداریم نه اینکه موانع را بیشتر کنیم.

دژپسند با بیان اینکه بانک‌داری اسلامی مورد توجه بسیاری از کشورها قرار گرفته است، گفت: حتی کشورهایی که مهد اقتصاد سرمایه‌داری هستند نیز به این بانکداری توجه می‌کنند و این وظیفه ما را سنگین می‌کند، چراکه باید به گونه‌ای مدیریت کنیم که هم در داخل نظام بانکی را به آنچه که مطلوب است هدایت کنیم و هم در دنیا قابلیت رقابت داشته باشیم.

وی اضافه کرد: امروز بانک‌داری را نمی‌توان با سازوکارهای سنتی گذشته مدیریت کرد و این در حالی است که در کشورهایی که بازار سرمایه آن‌ها در اولویت قرار ندارد، بانک‌ها نقش محوری در مدیریت اقتصاد کشور دارند و شرایط نشان می‌دهد که اقتصاد ما بانک‌پایه است.

وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به روند تحولات بازار سرمایه، تصریح کرد: اما بی‌شک باید بگوییم که نقش نظام بانکی هنوز در تامین مالی بلند مدت و کوتاه‌مدت نقش برجسته و اولیه است و نظام بانکی باید خود را برای این رشد و توسعه آماده کند.

دژپسند با تاکید بر ضرورت بهره‌مندی از تحولات فناوری گفت: اگر نظام بانکی بخواهد در اقتصاد ایران و در عرصه رقابت با نظام بانک‌داری دنیا به موقعیتی دست یابد باید به این امر توجه اشته باشد که از بهترین فناوری‌های دنیا بهره‌مند باشد. عملیات سنتی هزینه تمام‌شده را برای بانک‌ها افزایش داده و جلوی رقابت آنها را می‌گیرد.

وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه این باور را که با افزایش فناوری به سمت افزایش بیکاری و اخراج کارمندان می‌رویم را باید کنار گذاشت، اظهار کرد: این مقوله حل شده است که ما به ازای پیشرفت فناوری‌های نوین ممکن است نوع شغل با پایه دانشی جدید عوض شود، اما به این معنا نیست که حتما متناسب با آن بیکاری خواهیم داشت.

به گفته وی باید مقوله توان‌مندسازی و آموزش کارکنان را از دو سو برای تقویت بانک‌داری اسلامی اجرا کرد.

دژپسند با اشاره به نرخ سود در بانکداری اسلامی، گفت: کسانی که برای بهره‌مندی از تسهیلات به نظام بانکی مراجعه می‌کند، قطعا یک فرد ریسک‌پذیر نیستد، چراکه اگر بودند به بازار سرمایه مراجعه می‌کرد.

وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: در بانکداری اسلامی نرخ سود باید بر مبنای بازدهی باشد، اما اگر بخواهیم این کار را انجام دهیم دامنه نوسان بسیار بالا و ریسک زیاد است، بنابراین بانک‌ها به دنبال نرخ سود ثابت رفتند.

عضو شورای پول و اعتبار تاکید کرد: ما باید به طور مستمر در بحث تئوریک کشف نرخ سود و در عین حال جلوگیری از ایجاد ریسک برای سپرده‌گذاران فعالیت کنیم.

وی با اشاره به عوامل موثر بر برهم زدن ساختار مالی بانک‌ها، گفت: این ساختار مالی نامناسب فقط متاثر از رفتار نادرست نظام بانکی و مالی است که در حال فاصله دادن نظام بانکی از ساختار مالی ما هستند.

وزیر امور اقتصادی و دارایی اظهارداشت: آنچه رئیس‌کل بانک مرکزی با عنوان تسلط مالی مطرح می‌کند و چه مجموعه سیاست‌هایی که خاستگاه غیراقتصادی و غیرتخصصی دارد و می‌توانند نظام بانک‌داری ما را آلوده کند، می‌تواند به ساختار بانکی ما آسیب بزند و در حال حاضر آنچه که در نظام بانکی وجود دارد نیز به این موارد کمک می‌کند.

دژپسند با تاکید بر ضرورت کاهش شعب بانکی، گفت: اگر بانک‌های ما به فناوری‌های نوین تجهیز شوند، آیا این تعداد شعب برای فعالیت بانک‌ها ضروری است؟ وی افزود: اگر بخواهیم نقش وکالت را خوب ایفا کنیم باید شعب را به طور قابل توجهی کاهش دهیم، اما می‌دانیم که این امر به سهولت قابل انجام نیست.

وزیر امور اقتصادی و دارایی همچنین با بیان اینکه اجرای حاکمیت شرکتی در بانک‌ها باید اصلاح شود، اظهار کرد: شرکت‌داری امر داخلی بانک‌ها نیست و جلوگیری از آن به کاهش هزینه بانک‌ها و اداره شدن آن‌ها با اصول طبیعی کمک می‌کند و بانک کشاورزی اولین بانکی است که اجرای این مقوله را آغاز کرده است.

دژپسند با اشاره به اهمیت رهاسازی بانک‌ها از منابع سمی و منجمد، گفت: بانکداری باید از بنگاه‌داری فاصله بگیرد اما بنگاه‌ها هم باید از بانک‌ها فاصله بگیرند و در فاصله گرفتن بانک‌ها از بنگاه‌داری نباید با افراط برخورد کرد.