طرح جایگزین جنگل‌داری ؛ بازگشت چوب‌برها به جنگل؟

معاون دفتر جنگل‌داری و امور بهره‌برداری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری ضمن ارائه جزییاتی از طرح مدیریت پایدار منابع طبیعی منطقه هیرکانی که به طرح «جایگزین جنگل‌داری» معروف است، گفت: بر اساس این طرح چنانچه پایداری اکوسیستم به ما اجازه دهد، برداشت چوب از جنگل خواهیم داشت اما برداشت چوب تنها از جنگل‌های دست‌کاشت صورت خواهد گرفت.

اقتصاد24- محمدعلی فخاری با اشاره به طرح جایگزین طرح جنگل‌داری - طرح مدیریت پایدار منابع طبیعی منطقه هیرکانی - اظهار کرد: سازمان جنگل‌ها بر اساس مصوبه سال ۹۲ هیات وزیران و بند ۳ ماده ۳۸ قانون ششم برنامه توسعه مکلف است که طرح جایگزین جنگلداری منطقه هیرکانی را تهیه کند و برای سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ به اجرا در بیاورد.

وی با بیان اینکه طرح جنگلداری در سال ۹۶ به اتمام رسید و کمی پس از آن طرح تنفس جنگل آغاز شد، تصریح کرد: در واقع طرح تنفس حد فاصل طرح جنگلداری گذشته و طرح جدید جایگزین است. طرح جایگزین در دو فاز تعریف شده که فاز اول نیمه‌تفصیلی یا مطالعات پایه آمایشی است. در این مرحله ابتدا توان اکولوژیک، اجتماعی و اقتصادی در سطح حوضه آبخیز بررسی و پس از آن کاربری‌های مجاز سازگار با محیط زیست و طبیعت مشخص و در نهایت در فاز دوم طرح تفصیلی -اجرایی در سطح حوضه آبخیز تهیه می‌شود.

معاون دفتر جنگلداری و امور بهره‌برداری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری در ادامه با اشاره به اینکه جنگل‌کاری، گردشگری و اکوتوریسم ازجمله کاربری‌های سازگار با طبیعت است، تصریح کرد: طرح جایگزین با طرح جنگلداری گذشته تفاوت‌های اساسی دارد.

فخاری ادامه داد: از جمله این تفاوت‌ها می‌توان به رویکرد اکوسیستمی طرح جایگزین اشاره کرد. در طرح جایگزین سیاست سازمان جنگل‌ها استفاده از تمام ظرفیت‌ها و توان منابع طبیعی و حوضه آبخیز است نه صرفا بهره‌برداری چوبی از جنگل. در طرح گذشته یک دستورالعمل برای مدیریت تمام سطوح جنگل‌های شمال داشتیم اما در طرح جدید متناسب با توان اکولوژیک، اقتصادی و اجتماعی هر منطقه از جنگل‌های شمال برای آن برنامه‌ریزی کرده‌ایم. متاسفانه در طرح جنگلداری گذشته بین دستگاه‌های مسئول موازی‌کاری و چند مدیریتی وجود داشت که به نوعی می‌توانست به ناهماهنگی تعبیر شود اما قصد داریم که در طرح جایگزین یا طرح «مدیریت پایدارمنابع طبیعی منطقه هیرکانی» وحدت رویه ایجاد و سند راهبردی سالیانه برای هر حوضه آبخیز تعریف کنیم.

معاون دفتر جنگلداری و امور بهره‌برداری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری با بیان اینکه مبنای طرح مدیریت پایدار منابع طبیعی منطقه هیرکانی مدیریت پایدار جنگل است، گفت: جنگل باید به گونه‌ای مدیریت شود که چرخه طبیعی خود را حفظ کند و پایداری اکوسیستم تضمین شود.

فخاری در پاسخ به این سوال که آیا در طرح جایگزین برداشت چوب از جنگل دیده شده است یا خیر، توضیح داد: طرح جایگزین با هدف تولید چوب تهیه نشده است. هدف این طرح بهداشت، اصلاح و پرورش جنگل است. چنانچه پایداری اکوسیستم به ما اجازه دهد، برداشت چوب از جنگل خواهیم داشت اما برداشت چوب تنها از جنگل‌های دست کاشت صورت خواهد گرفت و در جنگل‌های طبیعی تنها درختان شکسته و باد افتاده با هدف بهداشت جنگل برداشت می‌شوند.

وی در ادامه تاکید کرد: مهمترین هدف سازمان جنگل‌ها در طرح «مدیریت پایدارمنابع طبیعی منطقه هیرکانی» پایداری اکوسیستم است و اگر توان اکولوژیک اکوسیستم به ما اجازه دهد در جنگل‌های دست‌کاشت اقدام به برداشت چوب می‌کنیم. در جنگل‌های طبیعی نیز اگر درختانی که ریشه‌کن شده‌ و شکسته‌اند جمع‌آوری نشوند تبدیل به منبعی برای حریق یا آفات می‌شوند بنابراین مانند طرح تنفس جنگل جمع‌آوری این گونه درختان در دستور کار است.

معاون دفتر جنگلداری و امور بهره‌برداری سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری در پایان ضمن اشاره به اینکه در طرح جدید نقاطی که مستعد آتش‌سوزی و بیماری و آفات هستند شناسایی و برنامه‌های جداگانه‌ای برای آن‌ها تدوین می‌شود، اظهار کرد: رویکرد ما در طرح مدیریت پایدار منابع طبیعی منطقه هیرکانی استفاده از ظرفیت جوامع محلی برای مدیریت جنگل است.

منبع: ایسنا