رضا توکلی کیست؟/ از جبهه‌ تا حضور در صحنه هنر

رضا توکلی، بازیگر سینما و تلویزیون، از چهره‌های شناخته‌شده نسل دهه شصت است که فعالیت خود را از دوران جنگ آغاز کرد و طی چهار دهه در آثار گوناگون تلویزیونی و سینمایی حضور داشته است. او که در سال‌های اخیر با مشکلات جسمی روبه‌رو شده این روز‌ها به دلیل بیماری در بیمارستان بستریست و روند درمانش زیر نظر پزشکان دنبال می‌شود.

رضا توکلی کیست؟/ از جبهه‌ تا حضور در صحنه هنر

اقتصاد۲۴- رضا توکلی، بازیگر کهنه‌کار سینما، تئاتر و تلویزیون ایران، در هجدهم تیرماه ۱۳۳۹ در مشهد به دنیا آمد. او از همان سال‌های نوجوانی به قصه‌گویی، خیال‌پردازی و تصویرسازی علاقه‌مند شد و استعداد خود را در بازآفرینی احساسات از طریق کلمه و تصویر نشان داد. تحصیلاتش را تا مقطع دیپلم ادامه داد و پس از آن، مسیرش به‌جای دانشگاه، به سوی تجربه و کار عملی در دنیای هنر رفت.

او خود گفته است در دوران مدرسه چندان شاگرد موفقی در درس‌های دیکته و ریاضی نبود، اما همیشه در انشا نمره کامل می‌گرفت، چون «تصویری می‌نوشت» و از تخیل برای بیان مفاهیم بهره می‌برد. همین نگاه هنری از همان دوران در او شکل گرفت و به‌تدریج مسیر آینده‌اش را رقم زد.

از مشهد تا امیریه تهران

توکلی در خانواده‌ای از طبقه‌ی متوسط و سخت‌کوش رشد کرد. پدرش پیمانکار بود و به دلیل شغلش به تهران منتقل شد. خانواده پس از مهاجرت در محله‌ی امیریه ساکن شدند؛ محله‌ای که فضای فرهنگی و اجتماعی پویاتری نسبت به زادگاهش داشت و فرصتی تازه برای شکوفایی علاقه‌اش به هنر فراهم آورد. به‌گفته‌ی خودش، زندگی در تهران دیدگاه او را نسبت به جهان تغییر داد و موجب شد با جریان‌های تازه فرهنگی و هنری آشنا شود.

حضور رضا توکلی در جبهه و خاطرات جنگ

هنگامی‌که جنگ تحمیلی آغاز شد، رضا توکلی داوطلبانه عازم جبهه شد و در امیدیه‌ی اهواز مسئولیت فیلم‌برداری را برعهده گرفت. او در آن دوران، که برای بسیاری از هم‌نسلانش یادآور سال‌هایی سخت و پراضطراب بود، تلاش کرد تا صحنه‌هایی از زندگی و رشادت رزمندگان را ثبت کند.

به‌گفته خودش، در میان هم‌سنگرانش روحیه‌ای شاد و پرانرژی داشت و همین ویژگی باعث شد در دل روز‌های تلخ جنگ نیز لبخند و امید زنده بماند. او از هم‌سنگری با شهید عباس بابایی، تیمسار رستمی و تیمسار اردستانی یاد کرده و گفته است که از لحظات حضورشان فیلم‌های بسیاری در اختیار دارد. توکلی یکی از نخستین افرادی بود که پس از شهادت شهید بابایی در سردخانه حاضر شد و صحنه‌های پایانی زندگی او را به تصویر کشید.

رضا توکلی کیست؟/ از جبهه‌ تا حضور در صحنه هنر

آغاز مسیر حرفه‌ای رضا توکلی در سینما

فعالیت جدی رضا توکلی در سینما از سال ۱۳۶۶ آغاز شد؛ زمانی‌که در دو فیلم «سیمرغ» و «غریبه» بازی کرد. همان آغاز ساده، به سکویی برای ورود او به عرصه‌ای گسترده‌تر بدل شد. در سال‌های بعد، حضورش در آثاری، چون «در مسیر تندباد»، «آخرین شناسایی»، «خیلی دور، خیلی نزدیک»، «مریم مقدس»، «دایناسور» و «تسلیم سرنوشت ۲» موجب شد جایگاه او در سینمای ایران تثبیت شود.

او در دهه‌های بعد، با فیلم‌هایی، چون «تیک»، «قند تلخ»، «بوی گندم»، «یاسین» و «هیس! دختر‌ها فریاد نمی‌زنند» توانست نقش‌های متنوعی از درام تا آثار اجتماعی و دینی را تجربه کند و چهره‌ای چندبُعدی از خود نشان دهد.

حضور پررنگ رضا توکلی در تلویزیون

بیش‌تر مخاطبان، رضا توکلی را با نقش‌هایش در سریال‌های تلویزیونی به یاد دارند. از میانه دهه هفتاد تا امروز، در مجموعه‌هایی، چون «او یک فرشته بود»، «زیرزمین»، «یک وجب خاک»، «پنج کیلومتر تا بهشت»، «برادر»، «پرستاران»، «سر دلبران»، «افسانه هزارپایان»، «مانکن» و «گاندو» بازی کرده است.

حضور بی‌حاشیه، بازی متعادل و تسلط او در اجرای نقش‌های انسانی، سبب شده چهره‌اش در ذهن بینندگان به‌عنوان بازیگری صادق و قابل‌اعتماد باقی بماند. او همواره کوشیده نقش‌هایش را به زندگی واقعی نزدیک کند و از اغراق پرهیز داشته باشد.

رضا توکلی کیست؟/ از جبهه‌ تا حضور در صحنه هنر

تجربه‌ی نویسندگی و کارگردانی رضا توکلی

رضا توکلی افزون‌بر بازیگری، در زمینه‌های دیگری از هنر تصویر نیز فعالیت کرده است. در سال ۱۳۷۷ مجموعه تلویزیونی «گام آخر» را برای شبکه یک کارگردانی کرد و سپس فیلم کوتاه «روز مریم» را برای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ساخت.

او در ادامه نویسندگی و کارگردانی فیلم سینمایی «سگ‌های پوشالی» را برعهده گرفت؛ اثری معمایی و جنایی که به گفته خودش، تجربه‌ای متفاوت در کارنامه‌اش بوده و تلاشی برای نزدیک‌کردن سینمای ایران به فرم‌های تازه روایی به‌شمار می‌رود.

بیشتر بخوانید: محمد کاسبی کیست؟ / چهره‌ای ماندگار از ایمان، مردم‌دوستی و هنر

زندگی شخصی و خانواده رضا توکلی

رضا توکلی سال‌ها پیش ازدواج کرده و حاصل این ازدواج دو فرزند به نام‌های راحله و امیر است. او در مصاحبه‌های گوناگون گفته که خانواده‌اش همواره پشتیبان مسیر هنری‌اش بوده‌اند و آرامش زندگی خانوادگی را عامل تداوم کارش دانسته است.

بیماری رضا توکلی و بستری در بیمارستان

در سال‌های اخیر، خبر‌هایی درباره وضعیت جسمانی رضا توکلی منتشر شد. سیاوش قاسمی، بازیگر سینما، امروز تصویری از او را بر تخت بیمارستان منتشر کرد و از مردم خواست برای سلامتی‌اش دعا کنند. به گفته نزدیکان، او مدتی را تحت مراقبت پزشکی گذرانده و همچنان روند درمان خود را دنبال می‌کند. انتشار این خبر موجی از همدلی در میان همکاران و مخاطبان ایجاد کرد و بسیاری از چهره‌های هنری برای او پیام آرزوی بهبودی فرستادند.

رضا توکلی کیست؟/ از جبهه‌ تا حضور در صحنه هنر

نگاهی به کارنامه‌ی هنری رضا توکلی

کارنامه رضا توکلی گسترده و متنوع است. او در بیش از سه دهه فعالیت، در بیش از چهل سریال و بیست فیلم سینمایی بازی کرده و تجربه‌هایی از ژانر‌های مختلف ـ از دفاع مقدس و اجتماعی گرفته تا درام خانوادگی و دلهره‌آور ـ در کارنامه خود دارد.

فیلم‌شناسی

سینما

یاسین (۱۳۹۲)

دوازده صندلی (۱۳۹۰)

بوی گندم (۱۳۸۹)

قند تلخ (۱۳۸۷)

معبد جان (۱۳۸۷)

استخونای بابام (۱۳۸۶)

دایناسور (۱۳۸۶)

خیلی دور خیلی نزدیک (۱۳۸۳)

آیه‌های زمینی (۱۳۸۲)

تیک (۱۳۸۰)