بخت مردم تهران به سیاهی آسمان آلوده‌ترین شهر جهان/ حداقل هوا را از مردم نگیرید

اقتصاد۲۴ - تهران و بسیاری از شهر‌های بزرگ ایران این روز‌ها در یک بحران جدی محیط‌زیستی گرفتار شده‌اند. شاخص آلودگی هوای پایتخت به ۲۳۳ رسیده و طبق گزارش شرکت سوئیسی IQAir، تهران اکنون آلوده‌ترین شهر جهان محسوب می‌شود. پس از تهران، بغداد با شاخص پایین‌تر در رتبه دوم قرار دارد. وضعیت آلودگی در روز‌های اخیر باعث شد دولت برخی ادارات و مشاغل را به‌طور موقت تعطیل کند، اما این اقدام، تنها درمانی کوتاه‌مدت برای یک بحران ساختاری است.

بی‌تدبیری مسئولان و عوامل تشدید آلودگی

علت اصلی این وضعیت، بی‌تدبیری سیستماتیک است: کیفیت پایین سوخت، افزایش بی‌رویه خودرو‌های شخصی، توسعه ناکافی حمل‌ونقل عمومی و اجرای ناقص قانون هوای پاک. در حالی که شهروندان زیر فشار معیشتی و محدودیت‌های اجتماعی، فیلترینگ و کمبود برق و آب زندگی می‌کنند، نفس کشیدنشان هم با آلودگی محدود شده است. این بی‌تدبیری، نشان می‌دهد که مسئولان هزینه واقعی مدیریت بحران زیست‌محیطی را نمی‌پردازند.

الگو‌های جهانی و راهکار‌های موفق

در بسیاری از کشور‌های جهان، مدیریت آلودگی هوا یک سیاست ملی جدی است. در لندن و پاریس، مالیات بر آلایندگی خودروها، استاندارد‌های سختگیرانه سوخت و توسعه حمل‌ونقل عمومی نتایج ملموسی داشته است. کره جنوبی خودرو‌های پرآلودگی را محدود کرده و در چین، تعطیلی صنایع آلاینده در روز‌های بحران مرسوم است. این اقدامات نشان می‌دهد بحران هوا با مدیریت درست، قابل کنترل است.

راهکار‌های ایران؛ شعار یا اقدام عملی؟

در ایران، هر سال با شروع فصل سرد و پدیده وارونگی دما، مدارس و ادارات تعطیل می‌شوند، اما هیچ اصلاح زیرساختی رخ نمی‌دهد. قانون هوای پاک سال‌هاست اجرایی نشده و مسئولان فقط هشدار‌های کوتاه‌مدت صادر می‌کنند. مردم انتظار دارند دولت کیفیت سوخت را ارتقا دهد، حمل‌ونقل عمومی را توسعه دهد و خودرو‌های پرآلودگی را کنترل کند. اما اکنون حتی این حداقل‌ها هم اجرا نمی‌شوند.

مردم و شهر زیر دود خفه شده‌اند

تهران و کلان‌شهر‌های کشور در دود و مه غرق شده‌اند و نفس کشیدن برای مردم به کابوسی روزمره بدل شده است. مردمی که زیر فشار اقتصادی، گرانی و محدودیت‌های اجتماعی له شده‌اند، حتی از حداقل حق خود یعنی هوای پاک هم محروم شده‌اند. مسئولانی که وعده می‌دهند و عمل نمی‌کنند، نه تنها سلامت شهروندان، بلکه آینده شهر‌ها را هم به بازی گرفته‌اند. اگر اقدامی فوری و واقعی صورت نگیرد، دود امروز آسمان را تار می‌کند و فردا جان مردم را گرفته و سرنوشت شهر را سیاه می‌کند.