انفجار قیمت‌ها در آبان‌ماه؛ تورم ۵۰ درصدی و سفره‌ای که خالی شد

اقتصاد۲۴- گزارش تازه مرکز آمار ایران از وضعیت قیمت‌ها در آبان ۱۴۰۴ تصویری هشداردهنده از عمق بحران اقتصادی کشور ارائه می‌دهد. تورم نقطه‌به‌نقطه به ۴۹.۴ درصد رسیده و خانوار‌ها برای خرید همان مجموعه کالا‌ها و خدمات نسبت به سال گذشته نزدیک به ۵۰ درصد هزینه بیشتری پرداخته‌اند. در حالی که مقامات دولتی بار‌ها از «کنترل تورم» سخن گفته‌اند، داده‌های رسمی نشان می‌دهد فشار اصلی بر کالا‌های اساسی و خوراکی‌ها وارد شده است.

میوه و خشکبار رکورددار گرانی

تورم نقطه‌به‌نقطه خوراکی‌ها به ۶۶.۲ درصد رسیده و میوه و خشکبار با جهشی ۱۰۸.۳ درصدی رکورددار افزایش قیمت هستند. افزایش قیمت ماهانه نیز در این گروه محسوس است؛ سبزیجات و حبوبات با رشد ۷.۸ درصدی و میوه و خشکبار با ۶.۷ درصد افزایش نسبت به مهرماه در صدر قرار دارند. حتی نان و غلات نیز از موج گرانی‌ها در امان نمانده‌اند.

این آمار نشان می‌دهد که حتی کالا‌های پایه‌ای سبد غذایی خانوار‌های کم‌درآمد نیز با موج تازه گرانی‌ها روبه‌رو شده‌اند، موضوعی که فشار بیشتری بر دهک‌های پایین جامعه وارد می‌کند.

فاصله تورمی میان دهک‌ها بیشتر شد

در حالی که نرخ تورم سالانه به ۴۰.۴ درصد رسیده، دهک اول (فقیرترین) با تورم ۴۱.۷ درصد و دهک دهم (ثروتمندترین) با تورم ۳۹.۵ درصد مواجه بوده‌اند. این اختلاف ۲.۲ واحد درصدی نسبت به ماه قبل، نشان‌دهنده افزایش فشار اقتصادی بر گروه‌های کم‌درآمد است.

چشم‌انداز مبهم و سیاست‌های ناکارآمد

افزایش دوباره تورم ماهانه و سالانه، جهش شدید قیمت‌ها در کالا‌های ضروری و نبود نشانه‌های کاهش پایدار تورم نشان می‌دهد سیاست‌های دولت در کنترل قیمت‌ها یا ناکارآمد بوده یا پاسخگوی ریشه‌های بحران نیست. تصمیمات اخیر درباره افزایش نرخ بنزین و سایر حامل‌های انرژی می‌تواند فشار جدیدی بر تورم و زندگی روزمره مردم وارد کند.

در چنین شرایطی، خانوار‌های کم‌درآمد ناچار به کاهش یا حذف اقلام غذایی از سبد مصرفی خود می‌شوند که پیامد‌های گسترده‌ای در سلامت و رفاه اجتماعی به دنبال دارد.