
اقتصاد۲۴ ـ پل کروگمن اقتصاددان نئوکینزی آمریکایی، نویسنده، دانشگاهی و ستوننویس رسانهای است که به خاطر کارهایش در زمینه تئوری تجارت بینالملل و جغرافیای اقتصادی شناخته شده است. او یکی از تأثیرگذارترین اقتصاددانان جهان به حساب میآید و در سال ۲۰۰۸ جایزه نوبل علوم اقتصادی را به دلیل تحلیل الگوهای تجاری و موقعیت فعالیتهای اقتصادی دریافت کرد. نظریههای او، از جمله نظریه تجارت جدید (NTT) و جغرافیای اقتصادی جدید (NEG)، مدلهای سنتی تجارت بینالملل را بازتعریف کرده و الگوهای واقعی تجارت جهانی را با دقت پیشبینی کردهاند.
کروگمن علاوه بر پژوهشهای دانشگاهی، به عنوان ستوننویس نیویورک تایمز و نویسنده کتابهای پرمخاطب در زمینه اقتصاد و سیاست شناخته شده است. وبلاگ او، وجدان یک لیبرال، از سال ۲۰۰۰ به یکی از منابع شناختهشده تحلیل مسائل اقتصادی و سیاسی برای مخاطبان گسترده تبدیل شده است.
پل کروگمن در سال ۱۹۵۳ در آلبانی، نیویورک متولد شد. او مدرک لیسانس اقتصاد را از دانشگاه ییل در سال ۱۹۷۴ دریافت کرد و سپس دکترا گرفت. نخستین فعالیتهای علمی او شامل استادیاری در دانشگاه ییل و دانشیاری در موسسه فناوری ماساچوست (MIT) بود. او از سال ۱۹۸۴ تا ۲۰۰۰ در دانشگاههای MIT و استنفورد و مدرسه اقتصاد لندن تدریس کرد. پس از آن، ۱۵ سال در دانشگاه پرینستون به تدریس اقتصاد و امور بینالملل پرداخت و پس از بازنشستگی در سال ۲۰۱۵، به عنوان استاد برجسته اقتصاد و محقق در مرکز سنگ دانشگاه سیتی نیویورک مشغول شد.
در طول این سالها، کروگمن یک سال را نیز در شورای مشاوران اقتصادی رئیس جمهور رونالد ریگان به عنوان رئیس ستاد اقتصاد بینالملل گذراند. این تجربه به او بینش عملی در سیاست اقتصادی جهانی داد که بعدها در تحلیلهای خود از بحرانهای مالی و سیاستهای تجاری منعکس شد.
در سال ۲۰۰۸، پل کروگمن جایزه نوبل را به دلیل معرفی نظریه کاملاً جدیدی از تجارت بینالملل و جغرافیای اقتصادی دریافت کرد. نظریه تجارت جدید او (NTT) نشان میدهد که عوامل مهمی بر الگوهای تجارت بینالمللی اثر میگذارند که در مدلهای قدیمی مورد توجه قرار نگرفته بودند. این عوامل شامل ترجیح مصرفکنندگان برای تنوع برند و بهرهگیری تولید از صرفهجویی در مقیاس است.
بیشتر بخوانید: رونالد کوز کیست؟/اقتصاددان، برنده نوبل و مبتکر قضیه کوز در اقتصاد
در مقالهای که در سال ۱۹۷۹ منتشر کرد، کروگمن استدلال کرد که برخلاف نظریههای سنتی که تجارت بین کشورها با مزیت نسبی متفاوت را توضیح میدادند، در جهان واقعی، تجارت بیشتر بین کشورهای مشابه و برای محصولات مشابه اتفاق میافتد. به عنوان مثال، ایالات متحده و آلمان دهههاست که خودرو، دارو و تجهیزات صنعتی را با یکدیگر مبادله میکنند.
او همچنین نشان داد که اثر بازار داخلی باعث میشود کشورهایی با تقاضای داخلی بالا، صادرات بیشتری داشته باشند، زیرا صرفهجویی در مقیاس تولید موجب کاهش هزینه هر واحد میشود و مازاد تولید برای بازارهای خارجی نیز فراهم میآید. افزودن هزینههای حملونقل به مدل، نشان داد که تولید در مناطق با تقاضای بالا منطقیتر است، و این ایده پایهای برای نظریه جغرافیای اقتصادی جدید شد.
پل کروگمن در دهه ۱۹۹۰ مدل خود را گسترش داد تا توضیح دهد چرا صنایع و نیروی کار در کشورها و مناطق خاص متمرکز میشوند. او با معرفی نظریه جغرافیای اقتصادی جدید (NEG) نشان داد که تمرکز تولید در مناطق خاص، مانند دره سیلیکون، نتیجه صرفهجویی در مقیاس، اثر بازار داخلی و مزایای تراکم است.

مزایای تراکم شامل دسترسی به نیروی کار ماهر، کاهش هزینههای حملونقل و فرصتهای به اشتراکگذاری دانش است. این عوامل باعث ایجاد یک حلقه بازخورد مثبت شده و رشد اقتصادی را در مناطق خاص تقویت میکنند. این نظریه به تحلیل توسعه اقتصادی مناطق و سیاستگذاریهای کلان برای جذب سرمایهگذاری و توسعه صنعتی کمک شایانی کرده است.
پل کروگمن تحقیقات گستردهای در زمینه بحرانهای مالی، بیثباتی نرخ ارز و انتقال شوکهای اقتصادی انجام داده است. او مدلهایی برای تحلیل بازار ارز و بحرانهای ارزی ارائه کرده و یکی از منابع اصلی نسل اول مدلهای بحران ارزی محسوب میشود.
در بحران مالی ۲۰۰۸، کروگمن نشان داد که دلیل سرایت سریع بحران، اهرم بالای موسسات مالی و تعاملات پیچیده سرمایهگذاری بود. او با تحلیل این وضعیت در وبلاگ خود، توجه پژوهشگران و سیاستگذاران را به اهمیت سیاستهای پولی و مالی مناسب جلب کرد. همچنین به نقد سیاستهای ریاضتی و ضرورت سیاستهای مالی انبساطی برای افزایش تقاضای کل پرداخته است.
کروگمن خود را لیبرال و مترقی میداند و اعتقاد دارد که دولت باید نقش رفاهی مناسبی داشته باشد و از شهروندان حمایت کند. او بارها بر اهمیت عدالت اجتماعی و سیاستهای اقتصادی عادلانه برای بهبود رفاه عمومی تأکید کرده است.
پل کروگمن نویسنده پرکار است و بیش از ۲۰۰ مقاله دانشگاهی و ۲۷ کتاب منتشر کرده است. برخی از آثار برجسته او عبارتند از:
کتابهای او هم برای مخاطبان تخصصی و هم برای عموم نوشته شده و تحلیلهای اقتصادی و سیاسی را به زبانی ساده و قابل فهم ارائه میدهند.
کمیته نوبل در سال ۲۰۰۸ به کار اولیه کروگمن اشاره کرد که با معرفی نظریه کاملاً جدیدی از تجارت بینالملل و جغرافیای اقتصادی، جهتگیری تحقیقات این حوزه را تغییر داد. نظریههای او مبنای تحلیل تجارت جهانی، سیاستهای صنعتی و توسعه اقتصادی در قرن بیستم و بیستویکم شدهاند.
توانایی کروگمن در نوشتن و صحبت درباره اقتصاد به زبانی روشن و قابل دسترس، او را به یکی از تأثیرگذارترین اقتصاددانان در سطح جهانی تبدیل کرده است. نقش او در احیای اقتصاد کینزی و تحلیل بحرانهای مالی و اقتصادی، میراثی ارزشمند برای نسلهای آینده اقتصاددانان و سیاستگذاران به جا گذاشته است.