پوپولیسم اقتصادی ؛ برگه چین و نابودی نظم لیبرال اقتصاد جهانی

چین، پوپولیسم و نابودی نظم لیبرال اقتصاد جهانی

اقتصاد ۲۴ ـ تحلیلگر اقتصاد جهانی مجله فوربز، همگرایی دو روند اصلی را دلیل تضعیف نظم جهانی لیبرال معرفی کرد. از دیدگاه هدریک ونگ، کاهش تسلط اقتصادی غرب، به ویژه آمریکا در رابطه با دیگر نقاط جهان و مشخصا با چین و همچنین ظهور پوپولیسم اقتصادی از درون غرب دو چالش بی سابقه پیش روی اقتصاد جهانی است.

هدریک ونگ در مقاله خود نوشت: "کاهش سلطه اقتصادی غرب موضوع جدیدی نیست، اما ظهور چین بازی را دگرگون کرد. پیش از آن، همه بازارهای نوظهور که در جهت توسعه اقتصادی تلاش می‌کردند، تمایل داشتند با عملکرد و ارزش‌های نظام لیبرال مطابقت داشته باشند که خود برآمده از دل جوامع غربی بود. در همین حال، غرب با دستان خود نهادهای چند جانبه‌ای را تاسیس کرد که اساس نظم جهانی لیبرال را تشکیل می‌داد. به مرور، موفقیت ژاپن در دهه ۱۹۸۰ نگرانی‌های زیادی را در آمریکا ایجاد کرد، در حالی که هرگز تهدیدی واقعی در برابر نظم لیبرال نبود. اکنون، چین ضمن پیروی از قوانین نظم لیبرال، زمانی که پای منافعش در میان باشد، به روش خود عمل می‌کند. به هر حال، چین خود را کشوری دارای تمدن می‌داند که ارزش‌ها و سنت‌های منحصر به فردی دارد و این برخلاف ادعای جهانی شدن غرب است."

وی افزود: "اما چالش پوپولیسم اقتصادی ضربه بیشتری به نظم لیبرال وارد می‌کند. ‌پوپولیسم را می‌توان شورش مردم عادی در برابر نخبگان سیاسی، تجاری و فرهنگی تعریف کرد. وضعیت «مردم عادی» امروزه به سیاست‌های ملی‌گرایانه و قوم‌گرایی وابسته شده است، که خشم پوپولیسم را تغذیه می‌کنند. انفجار پوپولیسم در غرب شگفت‌آور و نگران‌کننده است، زیرا دموکراسی لیبرال بر مبنای شایسته‌سالاری در جوامع ایجاد شده بود و اکنون انگیزه‌های پوپولیستی به خود گرفته است. نکته هشداردهنده این است که سیاست‌های پوپولیستی در آمریکا و اروپا به سرعت از حاشیه وارد جریان اصلی شدند؛ در بریتانیا رفراندوم برگزیت برگزار شد و در آمریکا دونالد ترامپ وارد کاخ سفید شد."

این تحلیلگر اقتصاد جهانی مجله فوربز در ادامه می نویسد: "این دو روند یکدیگر را تقویت می‌کنند. پوپولیست‌ها از دست رفتن سلطه اقتصادی غرب را عدم موفقیت نظم لیبرال در محافظت از منافع ملی خود تعبیر می‌کنند و دونالد ترامپ نیز چندین بار این موضوع را در اظهارات خود عنوان کرد. آنها همچنین جهانی‌سازی را عامل اصلی دشواری‌های اقتصادی می‌دانند که بر مردم عادی تحمیل شده است. به هر حال، این موضوع پیش از روی کار آمدن دونالد ترامپ ایجاد شد و پس از دوران ریاست جمهوری وی نیز ادامه خواهد داشت. نتیجه انتخابات ۲۰۲۰ هر چه که باشد، کشور آمریکا دچار شکاف سیاسی عمیقی خواهد بود. اروپا بیش از پیش سعی خواهد کرد تا وحدت خود را حفظ کند و ارزش یورو را بالا نگه دارد. چین نیز علی‌رغم چالش‌های پیش روی حوزه فناوری سعی خواهد کرد تا سرمایه‌گذاری های خود را در خارج از کشور ادامه دهد."

ونگ با اشاره به شیوع پوپولیسم اقتصادی در جهان ادامه داد: "کاهش نسبی قدرت اقتصادی غرب، چالش پوپولیسم و چینِ غیر ایدئولوژیکی، همه دست به دست هم داده‌اند تا نظم لیبرال را از میان بردارند. اما با وجود اینکه نظم لیبرال در حال از بین رفتن است، واقعیت این است که هنوز نمی‌دانیم که نظم پسا‌لیبرال چگونه خواهد بود".

مقاله نویس فوربز، اقتصاد جهانی این روزها را به پناهنده‌ای تشبیه کرد که از یک طرف نمی‌تواند جای قبلی بماند و از طرفی دیگر، نمی‌داند این داستان دقیقا چگونه به پایان خواهد رسید. به همین دلیل است که اقتصاد جهانی در عدم قطعیت عمیق فرو رفته است.

مترجم: فرزانه اسکندریان