اقتصاد24-سخنگوی دفتر «بوریس جانسون» نخستوزیر انگلیس روز پنجشنبه اعلام کرد تماسی تلفنی بین او و «حسن روحانی» رئیسجمهور ایران با محور کاهش تنشها و پایبندی به برجام صورت گرفته است.
به نوشته روزنامه «ایندیپندنت»، جانسون در این مکالمه ۲۰ دقیقهای خواستار خاتمه یافتن تنشها میان ایران و آمریکا در پی ترور سردار «قاسم سلیمانی» شده و بر پایبندی لندن به تعهدات برجامی خود تأکید کرده است.
این سخنگو گفت: «آنها درباره اوضاع منطقه پس از ترور قاسم سلیمانی گفتوگو کردند. نخستوزیر در این تماس خواستار اتمام رویاروییها شد».
بامداد جمعه سیزدهم دی ماه (سوم ژانویه) ساعاتی پس از انتشار اخباری از انفجار و اصابت موشک به دو خودرو در نزدیکی فرودگاه بغداد، الحشد الشعبی عراق از شهادت سردار سپهبد قاسم سلیمانی و «ابومهدی المهندس» معاون سازمان الحشد الشعبی عراق در حمله هوایی آمریکا خبر داد؛ خبری که ساعتی بعد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی آن را تأیید کرد.
در پی این انتشار این خبر، وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) مسئولیت ترور شهید سلیمانی و ابومهدی المهندس را بر عهده گرفت و در بیانیهای اذعان کرد که این ترور به دستور رئیس جمهور آمریکا صورت گرفته است.
این اقدام تروریستی در حالی انجام شد که یک شب پیش از این حمله تروریستی، «مارک اسپر» وزیر دفاع آمریکا گفته بود ممکن است واشنگتن حتی بدون هیچ بهانهای هم عراقیها را هدف قرار دهد. او چنین حملاتی را «پیشدستانه» توصیف کرد. اسپر گفت: «ایالات متحده در صورت لزوم، علیه این شبه نظامیان حملات پیشدستانه انجام میدهد. روشن است که این حملات به دستور رژیم ایران در حال انجام است».
بامداد امروز (چهارشنبه) سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در بیانیهای از اجرای حمله موشکی نیروی هوافضای سپاه به پایگاه آمریکایی عین الاسد در غرب عراق خبر داد و اعلام کرد که این عملیات در انتقام از ترور سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی و یارانش انجام شد.
سخنگوی دفتر نخستوزیری انگلیس افزود: «نخستوزیر اهمیت ادامه تعهد انگلیس به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) و ادامه گفتوگوها درباره جلوگیری از گسترش برنامههای هستهای و کاهش تنشها را متذکر شد».
جانسون شب گذشته نیز در پارلمان انگلیس گفت: «دیدگاه ما این است که برجام همچنان بهترین راه برای جلوگیری از گسترش فعالیتهای هستهای ایران و بهترین راه برای تشویق ایرانیان جهت عدم تولید سلاح هستهای است».
نخستوزیر انگلیس افزود: «ما معتقدیم پس از کاهش این بحرانها، که خالصانه امیدواریم اتفاق بیفتد، مسیر رو به جلو ادامه پیدا خواهد کرد. [برجام] اکنون به پوستهای توخالی تبدیل شده است اما هنوز پوستهای است که میتواند آن را پر کرد».
دولت جمهوری اسلامی ایران شامگاه یکشنبه (۱۵ دی ماه) گام پنجم و نهایی کاهش تعهدات ایران در برجام را اعلام کرد که بر اساس آن، ایران، دیگر با هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی سازی، درصد غنی سازی، میزان مواد غنی شده، و تحقیق و توسعه) مواجه نیست.
در بیانیه ایران آمده است که با توجه به ادامه تحریمهای آمریکا و عدم تحقق وعدههای طرفهای اروپایی برای جبران آثار این تحریمها، تهران تمام محدودیتهای مربوط به غنیسازی، از جمله در زمینه تعداد سانتریفیوژها، را کنار میگذارد. تهران در عین حال اعلام کرده است که به همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی ادامه داده و در صورت رفع تحریمها و پایبندی کامل طرف مقابل به برجام، اجرای تعهدات هستهای را از سر میگیرد.