پانید فاضلیان، اقتصاد ۲۴- برای اقتصاد همیشه بیمار ایران
قرار گرفتن در لیست سیاه FATF حکم قوز بالای قوز را دارد؛ سرانجام بیفرجام تصویب قوانین مبارزه با پولشویی باعث شد تا اقتصاد ایران یک بار دیگر چوب بازی را بخورد که در زمین سیاست جهانی انجام میشود.
در اروپا، کارگروه ویژه اقدام مالی (FATF) آخرین روزکاری هفته گذشته خود را با اضافه کردن نام ایران به لیست کشورهایی تمام کرد که نظام بانکی آنها از نظر معیارهای FATF فاقد شفافیت لازم و مستعد فعالیتهای پولشویی و ترویستی است؛ اقدامی که ساکنان این روزهای کاخ سفید خرسندی آشکار خود را از انجامش اعلام کرده اند.
تصمیم کارگروه ویژه اقدام مالی اروپا هر قدر سیاسی باشد اتفاقی است که تبعات آن در خُرد و کلان اقتصاد ایران برجای خواهد ماند؛ محدودیت فعالیت نظام بانکی یعنی همه ایرانیهایی که سرسوزنی مراوده مالی با دیگر کشورها دارند باید خود را برای مواجهه با مشکلات دیگری آماده کنند؛ برای همین است که این روزها مسئولان ایرانی سعی دارند تا به طریقی به افکار عمومی دلگرمی دهند.
مهدی تقوی اقتصادادان در این باره به اقتصاد ۲۴ میگوید: یک بار دیگر اقتصاد ایران از خرابکاریهای سیاسی ترامپ لطمه خورده است؛ یک بار اعمال محدودیتهای فروش نفت درآمد دلاری ایران را کاهش دادند و حالا با لیست سیاه FATF وصول همین درآمد باقیمانده هم سخت شده است؛ البته اگر FATF نبود آنها برای گذاشتن چوب لای چرخ اقتصاد ایران بهانه دیگری را پیدا میکردند.
وی با یادآوری سلسله وقایعی در سال گذشته که باعث شد تا
قیمت دلار تا مرز ۲۰ هزار تومان هم افزایش یابد، ادامه میدهد: تصمیم اخیر FATF به زیان ۸۰ میلیون ایرانی است و غیر از ترامپ، تنها گروه معدودی که میتوانند از قِبَل این محدودیتها کسب درآمد کنند از وضعیت جدید خوشحالند؛ البته نمونه دیگر این وضعیت زمانی بود که دولت جرج بوش تصمیم گرفت تا از طریق تحریم تک به تک بانکهای ایرانی، سیستم بانکی ایران را تحت فشار بگذارد.
به باور این اقتصاددان کهنه کار، در شرایط جدید اگر بانک مرکزی نتواند افسار بازار ارز را در اختیار بگیرد باز هم مانند سال گذشته واسطه گران و دلان از موقعیت استفاده کرده و ارز مورد نیاز مردم را به نرخ دلخواه خود در بازار عرضه میکنند.
وی در توضیح مقصود خود میگوید: ارزشمندی ریال هم مانند همه ارزهای پشتوانه با دلار سنجیده میشود؛ هرقدر که تامین دلار کمتر و دشوارتر باشد فعالیتهای اقتصادی ناممکنتر خواهد بود. در یک بازار محدود برآورده کردن یک تقاضای ناممکن باعث میشود تا شرایط مستعدی برای پرورش سلاطین جدید اقتصادی و گسترش فساد ایجاد شود؛ هرقدر هم که دستگاه قضایی و دولت تاکنون در برخورد با سلاطین مختلف قاطع بودهاند باز هم باید شاهد رویش چهرههای جدیدی باشیم که میتوانند در ازای تامین منافع نامشروع شخصی تقاضاهای ناممکن را ممکن کنند.
تقوی که باور دارد همین حالا هم افکار عمومی از نبود شفافیت مالی در سطوح مختلف اقتصادی کشور رنجیده و آزرده خاطر است؛ میگوید: البته منابع و اختیارات بانک مرکزی برای ساماندهی به آشفتگی جدید هم محدود است و تبعات این داستان سیاه از جایی شروع خواهد شد که کنترل وضعیت از اختیار مسئولان خارج شود.
وی میگوید: خدا کند که چنین روزی هرگز نیاید. آشفتگی بازار ارز باعث سقوط ریال خواهد شد و نتیجه آن افزایش قیمتها در سایر بازارها و کاهش شدید قدرت خرید عمومی است. تجربه این وضعیت را سال گذشته داشتیم؛ این وضعیت فقط نقل و انتقال ارز را دشوارتر نمیکند بلکه اعتماد عمومی سقوط خواهد کرد و این چیزی است که طرفداران تحریمها میخواهند.