ابهامات مالیات سکه به ۹۹ رسید!

اقتصاد۲۴-خرداد ۱۳۹۸ بود که سازمان امور مالیاتی در ابلاغیه‌ای اعلام کرد تمامی خریداران سکه که در سال ۱۳۹۷ که نسبت به دریافت حداکثر ۲۰۰ سکه از سیستم بانکی اقدام کرده‌اند، باید اظهارنامه مالیاتی پر کنند و فقط خرید زیر ۲۰ سکه معاف از مالیات است.

نحوه تعیین این مالیات و پرداخت آن این گونه است که دریافت‌کنندگان سکه از بانک مرکزی که در سال ۱۳۹۷ سکه خود را دریافت کرده‌اند، تا ۲۰ سکه معاف از مالیات هستند و برای کسانی که بیش از ۲۰ سکه دریافت کرده‌اند، نسبت به مازاد ۲۰ سکه تا میزان ۶۰ سکه به ازای هر سکه یک میلیون و ۵۰۰ هزار ریال مالیات مقطوع، نسبت به مازاد ۶۰ سکه تا میزان ۱۰۰ سکه به ازای هر سکه دو میلیون ریال مالیات مقطوع و نسبت به مازاد ۱۰۰ سکه تا میزان ۲۰۰ سکه به ازای هر سکه دو میلیون و ۵۰۰ هزار ریال مالیات مقطوع تعیین شده است.

مؤدیانی که امکان پرداخت مالیات مقطوع موضوع این دستورالعمل را به صورت یک‌جا در خردادماه ۱۳۹۸ نداشتند، می‌توانستند حداکثر تا چهار ماه به صورت مساوی، مالیات خود را پرداخت کنند.

عدم پرداخت به موقع مالیات یا عدم پرداخت اقساط در سررسید‌های مقرر، مشمول جریمه موضوع ماده ۱۹۰ قانون مالیات‌های مستقیم از پایان خردادماه ۱۳۹۸ خواهد بود.

همچنین اعلام شد، صاحبان مشاغلی که حسب سوابق پرونده یا مجوز صادره از سوی مراجع ذیربط به شغل مرتبط با خرید و فروش سکه اشتغال دارند، مشمول این دستورالعمل نمی‌شوند، اما مکلف هستند نسبت به تسلیم اظهارنامه مالیاتی شغلی خود اقدام کنند که موعد ارائه اظهارنامه برای اشخاص حقیقی خردادماه و برای اشخاص حقوقی تیرماه است.

این ابلاغیه پس از مطرح شدن واکنش‌های منفی و مثبتی را همچون نحوه دریافت اطلاعات در این زمینه، قانونی بودن این طرح، ابلاغ طرح مالیات بر سکه قبل از مالیات بر عائدی سرمایه در آن زمان و اینکه چرا سازمان امور مالیاتی باید از سکه‌هایی مالیات بگیرد که بر اساس گفته مسئولان بانک مرکزی قرار بود معاف از مالیات باشند، را در پی داشت.

این انتقادات وقتی شدت گرفت که اعلام شد، این مالیات به نرخ روز سکه اخذ می‌شود که در این حالت ممکن است فردی سکه را از چند ماه قبل با یک مبلغ مشخص پیش‌خرید کرده باشد، اما مالیات بر سکه به نرخ روز از او گرفته شود.

وزیر اقتصاد درباره ابلاغ طرح مالیات بر سکه قبل از مالیات بر عائدی سرمایه در آن زمان به ایسنا توضیح داد که این طرح در حال حاضر دارای مبانی قانونی است و البته طرح مالیات بر عایدی سرمایه هم در آینده‌ای نزدیک برای ارائه به مجلس آماده خواهد شد.

وی همچنین درباره مالیات بر معاملات سکه که توسط دلالان در بازار رسمی معامله می‌شود نیز، اعلام کرد که سعی داریم برای اخذ مالیات از کسانی که سکه از صرافی‌ها خریده‌اند نیز به تراکنش‌های بانکی آن‌ها ورود کنیم.

قانونی بودن یا نبودن این طرح، یکی از ابهامات در این زمینه بود که دژپسند به آن اینگونه پاسخ داد که این مالیات براساس قانون مالیات بر عملکرد گرفته می‌شود و قانون مالیات بر عملکرد کاملاً متعلق به عملکرد افراد در گذشته است.

به گفته وزیر امور اقتصادی و دارایی، قانون در این زمینه اجازه داده که حتی تا ۱۰ سال گذشته نیز عملکرد افراد را بررسی و مالیات مشمول را وصول کنیم؛ لذا این اطمینان را به مردم می‌دهم که هر نوع مالیاتی که اخذ شده و می‌شود با استناد به تکالیف قانونی و به موجب قانون است.

علاوه براین، رئیس سازمان امور مالیاتی اعلام کرد که سال ۱۳۹۷ بیش از پنج میلیون و ۸۹۰ هزار قطعه سکه بهار آزادی فروخته شد که ۱۰۲ هزار نفر در کشور این سکه‌ها را خریدند. همچنین، ۵۸ هزار نفر از این افراد کمتر از ۲۰ قطعه سکه خریدند که طبق قانون مشمول مالیات نمی‌شوند، اما ۴۹۰ نفر بیش از هزار قطعه سکه خریده‌اند که ۳۸ نفر هر کدام بیش از ۵۰۰۰ قطعه سکه خریده‌اند و یک نفر هم به تنهایی ۳۸ هزار سکه بهار آزادی خریده است.

به گفته پارسا، قیمت سکه خریده شده توسط این افراد حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان بوده، در حالیکه اکنون این نرخ چند برابر شده و ثروت و سود بادآورده‌ای را برای این افراد ایجاد کرده که سازمان امور مالیاتی باید از آن‌ها مالیات دریافت کند.

اما با وجود همه انتقادات وارد شده به این طرح، سازمان امور مالیاتی با تعیین کف ۲۰ سکه برای مشمول مالیات شدن خریداران، سعی کرده ضربه این طرح را بیشتر متوجه طبقات بالاتر یا حتی سفته‌بازان کند و باتوجه به اینکه این سازمان در چنین طرح‌هایی نماینده بیت‌المال است و اگر بتواند واقعاً به هدف بزند و سفته‌بازان را تنبیه کند، علاوه بر کسب درآمد، می‌تواند جلوی رواج سفته‌بازی در بازار را هم بگیرد.

طبق بودجه سال ۱۳۹۹ که در آن درآمد‌های مالیاتی حدود ۱۹۵ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده است، نسبت به درآمد‌های مالیاتی مصوب امسال ۲۳ هزار میلیارد تومان افزایش باید داشته باشد.

با این حساب، از آنجا که بخش زیادی از درآمد‌های دولت در سال ۹۹ باید به وسیله مالیات محقق شود، سازمان مالیاتی به عنوان هرم اصلی عملیاتی کردن این موضوع، در حالیکه می‌توانست از طرح مالیات بر خرید و فروش سکه هم درآمدزایی قابل‌توجهی داشته باشد و هم اینکه مانع فعالیت‌های سفته‌بازانه شود، با ورود به سال ۱۳۹۹، هنوز اطلاعات و جزئیاتی را درباره میزان درآمد‌های مالیاتی از این نوع مالیات، تخلفات و جریمه‌ها اعلام نکرده است.