آیا مادورو تسلیم ترامپ می‌‌شود؟

افزایش اعتراضات و تشدید بحران اقتصادی در ونزوئلا، این کشوررا با چالش های جدیدی مواجه کرده است.گزارش زیر نگاهی به تحولات اخیر کاراکاس دارد.

اقتصاد24 - تب ونزوئلا هنوز بالاست؛ واشننگتن در تازه ترین موضع اعلام کرده به دنبال قطع درآمد نفتی دولت نیکلاس مادورو، رئیس جمهوری ونزوئلا و اختصاص آن به خوان گوآیدو، رهبر مخالفان دولت است. یک مقام ارشد آمریکایی روز پنجشنبه در حالی این خبر را اعلام کرد که به نظر می رسد واشنگتن در نظر دارد فراتر از ابزارهای دیپلماتیک مرسوم از خوان گوآیدو حمایت کند. دولت ایالات متحده روز چهارشنبه خوان گوآیدو را به عنوان رئیس جمهوری موقت ونزوئلا به رسمیت شناخت. رهبر مخالفان دولت ونزوئلا ساعاتی پیش از آن در میان هوادارانش خود را رئیس جمهوری موقت این کشور اعلام کرده بود.

ماجرا از کجا آغاز شد؟

همه ماجرا از یک ویدئو منتشر شد. این گروه از ارتشیان ونزوئلایی در ویدئویی که دوشنبه، یکم بهمن در فضای مجازی منتشر کردند، گفته بودند که از فرمان رئیس جمهوری نیکولاس مادورو سرپیچی می‌کنند. ارتش ونزوئلا نیز در بیانیه‌ای که ساعاتی پس از پخش این ویدئو منتشر شد، اعلام کرد طی عملیات دستگیری این افراد در نزدیکی پایتخت، کاراکاس شماری از سلاح‌های «ربوده شده» به دست آنها را ضبط کرده است. بیانیه ارتش ونزوئلا به نقل از ژنرال ولادیمیر پادرینو، وزیر دفاع می‌افزاید نیروهای شورشی هم اکنون در اختیار بخش امنیتی دادگاه نظامی بوده و در حال بازجویی هستند. اما ماجرا به اینجا ختم نشد. بلافاصله پس از آن خیابانها پر شد از جمعیت مخالفان و معترضان و در همین گیرو دار رهبر اپوزیسیون ونزوئلا در میان ده‌هزار مخالف نیکلاس مادورو، به‌عنوان رئیس جمهور موقت سوگند یاد کرد. خوآن گوآیدو که رئیس پارلمان ونزوئلا نیز است در میان ده‌ها هزار نفری که در اعتراض به رئیس جمهوری این کشور به خیابان‌های کاراکاس آمده بودند، خود را به‌عنوان رئیس جمهور موقت ونزوئلا معرفی کرد. این تصمیم بلافاصله واکنش دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا را در پی داشت و او در بیانیه‌ای، ریاست جمهوری موقت گوآیدو را به رسمیت شناخت. متعاقبا کانادا، برزیل و کلمبیا گوایدو را به رسمیت شناختند و درنهایت مادورو نیز دیپلماتهای آمریکایی را اخراج کرد.

مخالفان چه می گویند؟

بسیاری از مخالفان به نتایج انتخابات ریاست جمهوری ونزوئلا معترض هستند. آنها می گویند در انتخابات تقلب شده و سیستم شمارش آراء بخشی از آراء را نادیده گرفته است.

چندی پس از اعلام پیروزی مادورو در انتخابات، اوایل ماه ژانویه شورای ملی ونزوئلا که در کنترل مخالفان دولت است، ریاست‌جمهوری نیکلاس مادورو بر آن کشور را «غصبی» و «غیرقانونی» خواند و اعلام کرد نظامیانی که به «بازگشت قانون اساسی» یاری برسانند، از عفو عمومی بهره خواهند برد.

اما گوایدو برای روز چهارشنبه ۳ بهمن مردم را دعوت به تظاهرات گسترده علیه مادرو و سلب قدرت از او کرد و یک روز قبل هم مایک پنس، معاون رئیس جمهور آمریکا با نوشتن مقاله‌ای در وال استریت ژورنال حمایت ضمنی دولت آمریکا را از اقدام گوایدو در برکناری مادرو و اعلام خویش به عنوان رئیس جمهور موقت اعلام کرد، اقدامی که روز چهارشنبه (سوم بهمن) جنبه عملی به خود گرفت و ترامپ و شماری از دولت‌های منطقه هم فوراً ریاست جمهوری گویدا را به رسمیت شناختند.

گوایدو در تظاهراتی علیه رئیس جمهور نیکلاس مادورو گفت: «قسم می‌خورم که به طور رسمی ریاست قوه اجراییه ملی را به عنوان رئیس جمهور ونزوئلا بر عهده گیرم تا به حکومت غاصبان خاتمه دهم، دولتی موقت تشکیل دهم و انتخابات آزاد را برگزار کنم.»

گوایدو در آغاز ماه ژانویه ۲۰۱۹ به عنوان رئیس مجلس ملی ونزوئلا انتخاب شد که کنترل آن در اختیار اپوزیسیون این کشور بود،. اما مادورو از او سلب قدرت کرد.

در همین حال «مایک پمپئو»، وزیر امور خارجه آمریکا روز چهارشنبه از تصمیم «خوان گوایدو»، رئیس مجمع ملی ونزوئلا برای سوگند یاد کردن به عنوان رئیس‌جمهور موقت این کشور استقبال کرد.

در همین راستا دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا نیز به فاصله کمتر از نیم ساعت در بیانیه‌ای گوایدو را به عنوان رئیس‌جمهور موقت ونزوئلا به رسمیت شناخت.ترامپ همچنین اعلام کرد که همه گزینه ها علیه ونزوئلا روی میز است.

این موضوع باعث شد تا مادورو دستور قطع رابطه با آمریکا و اخراج دیپلمات های این کشور را بدهد. کشورهای مختلف در واکنش به این ناآرامی ها موضع گیری کردند. کانادا، برزیل، پاراگوئه، کلمبیا و پرو با مادورو مخالفت و چین، روسیه، ایران و مکزیک از دولت قانونی ونزوئلا حمایت کردند.

وزارت خارجه چین نیز در این راستا بیاینه ای صادر کرد.

در همین حال سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه از دخالت‌های بین‌المللی در امور ونزوئلا و پشتیبانی کشورهای غربی از خوان گوایدو انتقاد کرده است.

دولت روسیه به این ترتیب ریاست جمهوری گوادیو را به‌رسمیت نمی‌شناسد و بر حمایت و پشتیبانی خود از دولت نیکلاس مادورو تاکید دارد.

سخنگوی وزارت امور خارجه ایران نیز به حوادث سیاسی داخلی اخیر ونزوئلا و دخالت های علنی و نامشروع آمریکا در امور آن کشور واکنش نشان داد.

همچنین لازم به ذکر است که دولت مادرو از روز سه‌شنبه پیگرد قضایی علیه نمایندگان مجلس وابسته به اپوزیسیون به سبب «اقدامات و مصوبات غیرقانونی» در دستور کار گذاشته است. اینکه در این کار موفقیتی به دست بیاورد و در عین حال ارتش هم که چه به لحاظ ایدئولوژیک و چه از حیث منافع اقتصادی پشتوانه اصلی قدرت دولت در تمام این سال‌های بحرانی بوده نسبتا یک پارچه بماند و حمایت خود از دولت مادرو را ادامه دهد پرسشی است که پاسخ آن در روزهای آینده مشخص خواهد شد.

این نیز واقعیت است که اپوزیسیون هم یک پارچه نیست و اقدام گوایدو از حمایت همه بخش‌های این اپوزیسیون برخوردار نیست. هنری فالکون، نامزد اپوزیسیون در سال ۲۰۱۳ در برابر مادرو و نیز جریان اصلی سوسیال دمکراسی در ونزوئلا اقدام گوایدو را حرکتی ماجراجویانه و غیرمسئولانه خوانده‌اند و از آن حمایت نکرده‌اند.

این بحران که از سال ۲۰۱۵ با کسب دو سوم اکثریت مجلس توسط اپوزیسیون و شکل‌گیری یک قدرت دوگانه در صحنه سیاسی کشور ابعاد بی‌سابقه گرفته و با کشاکش‌های بین‌المللی و منطقه‌ای بیشتری هم در هم تنیده حالا وارد مراحل خطیرتری می‌شود با چشم‌اندازی مبهم‌تر.

منبع: خبرآنلاین