هشدار درباره تشدید بنگاه‌داری بانک‌ها با افزایش سود سپرده‌های بانکی/ تا سیستم بانکی اصلاح نشود، مملکت اصلاح نخواهد شد

محمد آیتی، اقتصاد۲۴- چند سالی بود که بانک مرکزی سود سپرده‌های بانکی را کاهش داده بود و همین امر باعث شد تا اکثر سپرده‌گذاران پول‌های خود را از بانک خارج و در بازار‌های دیگر سرمایه‌گذاری کنند که بعضا سودهای این بازارها باعث ایجاد سفته بازی در بازارهای اقتصادی کشور شده بود.

چند روزی است که شورای پول و اعتبار تصمیم به افزایش چند درصدی سود‌های بانکی آورده تا شاید سپرده‌گذاران حاضر شوند به مانند گذشته، نقدینگی خود را به‌سمت بانک‌ها سوق دهند، زیرا بانک‌ها زمانی می‌توانند تسهیلات ارائه دهند که از نقدینگی برخوردار باشند و اگر ارائه تسهیلات به حداقل برسد، روند رشد اقتصادی هم کند خواهد شد.

حال سوال اینجاست که چه تضمینی دارد که پس از اینکه مردم پول‌های خود را در سپرده‌ها قرار دادند، مجدداً بانک‌ها روی به بنگاه‌داری نیاورند؟ و اساساً چرا بانک‌ها مایلند بنگاه‌داری کنند؟

مصطفی طاهری، نماینده زنجان در گفت‌وگو با اقتصاد۲۴ درباره اقدام شورای پول و اعتبار مبنی بر افزایش چند درصدی سود سپرده‌های بانکی و اینکه آیا این جذب سرمایه بانک‌ها را به‌سمت دلالی و سوداگری می‌کشاند یا خیر؟ گفت: آسیب‌شناسی این موضوع قابل توجه و مهم است. در بانک‌های کشور یک رقابت منفی برای سود بالاتر وجود دارد که می‌خواهند به‌وسیله آن، منابع و سرمایه‌ها را جذب کنند و راه‌حل این جذب، پرداخت سود بیشتر است و مردم پول‌هایشان را در جایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که سود بیشتری دریافت کنند. از این‌رو یک مسابقه منفی بین بانک‌ها برای دادن سود بیشتر به مردم شکل می‌گیرد که اصلاً برای اقتصاد کشور خوشایند نیست.

بیشتر بخوانید: کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی، عامل هجوم پول‌ها به سمت بازار سکه و دلار/ ورود نقدینگی بانک‌ها به بازارهای غیر مولد، عامل اصلی تورم است

وی افزود: به‌عنوان مثال یک موسسه مالی یا بانکی می‌خواهد به یک سپرده‌گذار ۲۰ درصد سود بدهد، اما باید بتواند هم مخارج خود را تامین کند و هم بهره و سود این پول را بپردازد، برای این کار باید سپرده‌های مردم را در قالب تسهیلات به سرمایه‌گذاران بدهد و آن سرمایه‌گذار هم باید بتواند هم هزینه‌های بانک را بپردازد و هم سود آن سپرده‌گذاری که در بانک پول گذاشته را بدهد و هم خود سود کند. قاعدتاً این کار بسیار سخت است و در خیلی از مواقع سرمایه‌گذاران نمی‌توانند آنقدری سود کنند که سود هم در آن مستتر شود. همین عدم‌توانایی سرمایه‌گذاران باعث می‌شود که بانک‌ها راساً خود وارد بازار دلالی و سوداگری شوند و با بنگاه‌داری‌ کردن از رسالت خود خارج شوند.

عضو کمیسیون صنایع مجلس تصریح کرد: وقتی این فکر و اراده در بانک‌ها رشد پیدا می‌کند، تولید سقوط می‌کند، ارزش پول ملی کاهش می‌یابد و به تبع آن، مشکلات پشت سر هم به جامعه وارد می‌شود.

طاهری با تاکید بر اینکه باید جلوی این رقابت ناسالم گرفته شود و نقدینگی‌ها به‌سمت تولید برود افزود: راه این رقابت منفی باید با مجموعه‌ای از تصمیمات بسته شود. مالیات بر عایدی سرمایه یک تصمیم درست است، یعنی وقتی فردی پول خود را در بانک می‌گذارد و سود می‌کند باید مالیات از آن گرفته شود و در بازار سهام نیز باید همین مالیات لحاظ شود و در مجموع هرجا که فرد سود می‌کند باید مالیات بپردازد، هرچند که در تولید می‌توان معافیت‌هایی را ایجاد کرد یعنی در تمام کار‌های غیرمولد، ابزار مالیات به کمک درآمد دولت می‌آید تا همه ثروت‌ها مجبور شوند به‌سمت تولید بروند، یعنی اگر درآمد تولید خوب بود از آن مالیات بگیریم و اگر نبود نگیریم. مثلاً ما از تولیدات کشاورزی مالیات نمی‌گیریم، زیرا تولید محصولات کشاورزی سود ندارد در صورتی که تولید سود داشت باید مالیات بپردازد. این جزو کار‌هایی است که باید در کشور هرچه زودتر انجام شود.

طاهری در پایان خاطرنشان کرد: اصلاح ساختار بانکی جزو اولویت‌های مجلس یازدهم است. تا ساختار بانکی کشور همین باشد، مملکت اصلاح نمی‌شود. بیش از ۹۰ درصد مشکلات اقتصادی کشور در بانک‌ها است. ما باید قوانینی را تنظیم کنیم که بانک‌ها جرات بنگاه‌داری نداشته باشند و سپرده‌گذاران هم، سود بیشتر را در سرمایه‌گذاری در تولید ببینند تا اقتصاد گامی بلند در جهت شکوفا‌شدن بردارد.