تسهیلات ودیعه ، مالکان را به رهن کامل تشویق کرد

اقتصاد۲۴ - مشاهدات ما از بنگاه های املاک و فایل های اجاره، نشان می دهد تمایل مالکان برای رهن نسبت به اجاره ماهانه بیشتر شده است و به نظر می رسد مستأجران دارای شرایط می توانند با استفاده از وام ودیعه مشکل خود برای تأمین هزینه رهن را تا حدودی حل کنند.

---

بیشتر بخوانید:تسهیلات مرابحه خرید کالا، جایگزین «وام ودیعه» مسکن می‌شود

---

متولیان بخش مسکن، با توجه به شرایط اقتصادی و افزایش هزینه اجاره مسکن، مسأله مسکن را بررسی و طرحی را به ستاد ملی مقابله با کرونا ارائه کردند که بر اساس آن دولت دو اقدام را انجام داد.بر اساس طرح پیشنهادی، در اقدام اول، محدودیت هایی برای مبلغ اجاره اعلام شد. بنابراین افزایش اجاره مسکن در شهر تهران حداکثر بیشتر از ۲۵ درصد نباید باشد . این افزایش در کلانشهرها نیز باید تا ۲۰ درصد و در شهرهای دیگر باید تا ۱۵درصد باشد که در ستاد ملی مقابله با کرونا تصویب شد و به همه بخش‌ها و قوه قضائیه ابلاغ شده تا در صورت تخطی مالکان یا بنگاه های املاک از این قانون لازم الاجرا، توسط قوه قضائیه پیگیری لازم انجام شود.

از طرف دیگر افزایش قیمت مسکن باعث فشار مضاعف به مستأجران شده است.بر اساس گزارش بانک مرکزی از بازار مسکن در تیرماه، متوسط قیمت هر متر آپارتمان در تیرماه در تهران20 میلیون و ۹00 هزار تومان بود که نسبت به ماه گذشته (خرداد ۹۹) رشد 4/10 درصدی و نسبت به ماه مشابه سال گذشته (تیرماه ۹۸) رشد 6/56 درصد داشته است. این گزارش نشان می دهد کمترین قیمت هر متر آپارتمان در شهر تهران مربوط به منطقه 18 است. در این منطقه قیمت هر متر واحد مسکونی 9 میلیون و 600 هزار تومان است. البته به گفته فعالان بازار دیگر نمی توان این منطقه را منطقه ای ارزان از نظر قیمت مسکن ارزیابی کرد چون یک آپارتمان 60 متری در این منطقه حدود 600 میلیون تومان است که از توان مالی دهک های پایین خارج است. یک آپارتمان 60 متری در منطقه 18 سال گذشته حدود 250 میلیون تومان بود.

گزارش بانک مرکزی نشان می دهد در 4 ماهه سال 99 نسبت به 4 ماهه سال 98 قیمت هر مترآپارتمان بطور متوسط 6/42 درصد افزایش یافته است. این گزارش نشان می دهد نرخ اجاره بها در تیرماه امسال در شهر تهران 6/27 و در کل کشور 31 رصد رشد دارد.

فشار افزایش اجاره‌بهای مسکن در شرایط کرونا به مستأجران بیشتر هم شده است. با توجه به این شرایط در اقدامی دیگر دولت ۲۰هزار میلیارد تومان در اختیار بانک‌های مختلف قرار داد تا به مستأجرانی که نیاز دارند تسهیلات ودیعه با نرخ سود ۱۳ درصد پرداخت کنند.

آمار رسمی نشان می دهد حدود 6 میلیون و 600 هزار مستأجر در کشور وجود دارد. اما پروانه اصلانی، سرپرست دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی معتقد است تمام مستأجران نیازمند حمایت نیستند. برآوردها نشان می دهد 20 هزار میلیارد تومان مبلغ درنظرگرفته شده برای وام ودیعه حدود 600 تا 900 هزار نفر را پوشش می دهد. بررسی های نهادهای مختلف نشان می‌دهد که ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار خانوار نیازمند کمک های دولت برای وام اجاره مسکن هستند.

 اکنون مردم درخواست خود را به وزارت راه پیامک می‌کنند و سامانه‌ای هم برای این کار طراحی شده است تا متقاضیان به بانک‌ها معرفی شوند.

کارگران، زنان سرپرست خانوار، کسانی که تازه ازدواج کرده اند، کسانی که 3 فرزند و بیشتردارند و خانواده های تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی، گروه های دارای اولویت دریافت وام هستند. تأهل و سرپرست خانوار بودن، استفاده نکردن از هر گونه حمایت دولتی و تسهیلات در بخش مسکن و مالک نبودن از سال 84 به بعد از شرایط دریافت وام است. طرف حساب بانک در پرداخت وام ودیعه مستأجر است و وثیقه از مستأجر دریافت می شود. مستأجر باید سود ماهانه وام را واریز کند اما وام در قالب چک به مالک پرداخت می شود. بعد از یک سال و پس از اتمام موعد اجاره وام کامل به بانک برگردانده می شود.

وام ودیعه مسکن تا یکسال نزد موجر باقی‌خواهد ماند اما در شرایطی که شاهد فسخ پیش از موعد قرارداد اجاره باشیم، مبلغ این وام در اختیار مستأجر قرار گرفته و او می‌تواند تا بازه زمانی یک سال از این مبلغ برای انعقاد قرارداد اجاره جایگزین بهره‌مند شود.

با توجه به محدودیت تعداد وام پیش بینی حدود 2500 هزار درخواست برای وام، تصمیم بر این است که وام ودیعه شامل قراردادهای اجاره ای باشد که از 4 مرداد ماه، یعنی از زمان شروع ثبت نام، ثبت شده است. البته قرارداد اجاره باید دارای کد رهگیری و رسمی باشد.

مهلت ثبت نام برای دریافت وام اجاره تا پایان امروز، نهم مردادماه در نظر گرفته شده است. به گفته یکی از مسئولان روابط عمومی وزارت راه و شهرسازی در مورد تمدید احتمالی زمان ثبت نام، تصمیم گیری نشده و پایان مهلت روز پنجشنبه 9 مرداد است.

متقاضیان دریافت تسهیلات کمک ودیعه مسکن باید دارای فرم «ج» سبز باشند (تاکنون از تسهیلات یارانه‌دار دولتی در ساخت و خرید مسکن استفاده نکرده باشند) اما فرم «ج» افرادی که از تسهیلات ودیعه مسکن استفاده می‌کنند، قرمز نمی‌شود و تسهیلات ودیعه آنها را از دریافت مسکن ملی محروم نمی کند.

رشد بازارهایی مانند بازار سهام، ارز، سکه و طلا از یک طرف و ثابت نبودن ارزش پول ملی از طرف دیگر باعث تغییر رفتار مالکان در بازار اجاره شده است. مشاهدات ما از بنگاه ها و فایل های پیشنهادی عرضه شده برای اجاره نشان می دهد بر خلاف سال های قبل که مالکان تمایل به اجاره ماهانه داشتند و نه رهن کامل، اما اکنون آنان بیشتر رهن کامل و اجاره ماهانه کمتر را برای اجاره ملک در نظر دارند. یکی از مالکان به ما گفت: نمی دانیم اگر اجاره ماهانه تعیین کنیم چند ماه دیگر ارزش این اجاره چگونه است، شرایط نشان می دهد ارزش اجاره ماهانه با توجه به کاهش ارزش پول ثابت نخواهد بود پس ترجیح من به عنوان صاحبخانه این است که واحد اجاره ای خودم را با رهن کامل یا رهن بیشتر با اجاره کمتر عرضه کنم تا رهن را در بازارهای دیگر سرمایه گذاری کنم.

 

صاحبخانه ها معتقدند سرمایه گذاری رهن ملک در بازارهای دیگر ، ارزش پول آنان را حفظ می کند. مستأجران نیز از پرداخت رهن بیشتر نسبت به اجاره ماهانه استقبال می کنند. اجاره ماهانه با توجه به کاهش درآمدها و افزایش هزینه های دیگر، برای بسیاری مستأجران سخت است، اما آنان پول رهن را با استفاده از پس اندازی که دارند راحت تر می توانند جور کنند. در این شرایط مستأجران و مالکان، از وام ودیعه استقبال می کنند و به نظر می رسد این وام تا حدودی مشکل مالی مستأجران را حل کند و با توجه به اینکه وام یکجا به موجر پرداخت می شود، آنان نیز پذیرای طرح جدید دولت هستند.

بسیاری از مستأجران نقدینگی را برای خرید خانه پس انداز کرده بودند اما با توجه به افزایش بیش از 50 درصدی قیمت مسکن در یک سال، آنان از بازار خرید خانه کنار رفته اند. آمار بانک مرکزی هم نشان می دهد واحدهای 600 تا 850 میلیون تومانی بیشترین تقاضا را دارند و 14.2 درصد از بازار معاملات 14 هزار واحدی تیرماه در تهران سهم واحدهایی با این قیمت است.

هرچند خرید و فروش ملک در تیرماه امسال نسبت به سال 98 معادل 193.3 درصد افزایش دارد اما با این حال مستأجران زیادی از بازار خرید بخاطر افزایش قیمت ها حذف شده اند. مستأجرانی که توان مالی خود برای خرید ملک را از دست داده اند می توانند با استفاده از وام ودیعه اجاره، هزینه کمتری را برای اجاره مسکن پرداخت کنند. فعالان بازار مسکن می گویند کاهش هزینه اجاره با استفاده از وام ودیعه، به مستأجران کمک می کند یک سال دیگر هم به پس انداز خود اضافه کنند.