ناگفته‌های مذاکره ایران و آمریکا در عمان

اقتصاد۲۴ - صبح امروز روزنامه کویتی الجریده گزارشی به قلم فردی به نام «فرزاد قاسمی» در تهران منتشر کرده و مدعی شده نمایندگان ایران در هیاتی به ریاست یک شخصیت عالیرتبه اصولگرا با هیاتی از طرف دولت ترامپ در عمان در حال مذاکره محرمانه هستند. این روزنامه به نقل از یک منبع آگاه که او را تحت عنوان یک مقام عالیرتبه اصولگرا در ایران معرفی کرده‌اند، نوشت: «در هفته گذشته هیات ترامپ طرح پیشنهادی برای همکاری و پایان دادن به همه اختلافات دو کشور را ارائه کرده و گفته این توافق مشترک باید بین دولت‌های بعدی دو کشور یعنی رییس جمهور بعدی آمریکا و رییس جمهور بعدی ایران که حسن روحانی نخواهد بود به امضا برسد.»

ظاهرا بحث این بوده که هیات ترامپ گفته آن‌ها دور بعدی انتخابات را پیروز می‌شوند، اما نمی‌خواهند که با دولت روحانی پای میز مذاکره بنشینند چراکه او توانایی پایبندی به تعهداتش را ندارد. آن‌ها مدعی شده‌اند که نیرو‌های نظامی ایران در توافق با واشنگتن کارشکنی می‌کند و این مسئله خارج از کنترل روحانی است.

الجریده همچنین به نقل از این مقام آگاه نوشته «طرف آمریکایی به اصولگرایان اطلاع داده که برآورد‌های اطلاعاتی آن‌ها حاکی است که دولت بعدی یک دولت اصولگراست و آن‌ها می‌توانند نیرو‌های پرنفوذ در کشور را کنترل کند و به همین دلیل آن‌ها ترجیح می‌دهند با رییس جمهور بعدی به یک فهم مشترک برشند و در نهایت اختلافات ایران و آمریکا را حل و فصل کنند.»

این رسانه به نقل از منبع آگاه بی‌نام و نشان خود مدعی شده هیات ترامپ پیشنهاد داده که به طور محرمانه این ارتباط ادامه داشته باشد و رسانه‌ها پیش از حل مسائل و رسیدن به یک توافق بر سر موضوعاتی نظیر برنامه هسته‌ای و دفاعی ایران و همچنین نفوذ ایران در منطقه، متوجه این ارتباط نشوند.

بر اساس ادعای این رسانه به نقل از منبع آگاه اصولگرا، رییس جمهور آمریکا اصراری بر توقف برنامه‌های ایران نداشته و متوجه ترس ایران بوده است، اما از طرف ایرانی خواسته نگرانی‌های واشنگتن در مورد منافعشان در خاورمیانه و همچنین امنیت اسرائیل را درک کنند و تاکید کرده اگر این توافقات حاصل شود، فقط امضای توافق باقی می‌ماند که آن باید بین ترامپ و رییس جمهور بعدی ایران که یک رییس جمهور اصولگرا خواهد بود، به امضا برسد.

به ادعای این رسانه کویتی اگر اصولگرایان بتوانند رضایت رهبر ایران را جلب کنند، ترامپ شخصا آماده امضای هر توافقی است حتی اگر مجبور به سفر به ایران باشد، او سریعا به ایران خواهد آمد؛ در عین حال او اطمینان داده که همه تحریم‌ها علیه ایران را لغو خواهد کرد.

این گزارش در انتها نوشته «طرف آمریکایی اصراری برای علنی شدن همه مفاد توافق با ایران نداشته و حتی پیشنهاد داده دو توافق به امضا برسد که یکی علنی شود و دیگری محرمانه باقی بماند. جریان اصولگرا بعد از این دیدار قرار بوده گزارش‌ها را منتقل کرده و به آمریکایی‌ها پاسخ بدهد.»

بیشتر بخوانید: روابط آمریکا با ایران وخیم‌تر خواهد شد

یادداشت الجریده ابعادی دارد که رویداد۲۴ در این گزارش به آن پرداخته است. یکی از مهمترین ابعاد آن، نویسنده یادداشت یعنی فردی به نام «فرزاد قاسمی» است. تحقیقات رویداد۲۴ درباره هویت این فرد نشان می‌دهد شخصیت حقیقی با این نام وجود ندارد و احتمالا فرزاد قاسمی یک اسم مستعار است.

«فرزاد قاسمی» از سال ۲۰۱۶ فعالیت خود را در روزنامه کویتی الجریده آغاز کرده و از همان ابتدا در گزارش‌های متعددی به نقل از مقامات ارشد نظام ادعا‌هایی را مطرح کرده بود. او در اولین گزارش افراد نزدیک به حسن روحانی را مورد حمله قرار داده است. قاسمی در آن گزارش به تصمیم دولت روحانی در تعیین سقف حقوق مدیران ارشد دولتی اشاره کرده و مدعی شده: «شایعه تعیین سقف حقوق منجر به یک سلسله استعفا در میان مدیران نزدیک به حسین فریدون برادر حسن روحانی شده است.»

در آن یادداشت حسین فریدون به عنوان یکی از شخصیت‌های پرنفوذ در دولت روحانی و دفتر ریاست جمهوری معرفی شده بود. او گزارش‌های دیگری نیز درباره پرونده‌های فساد حسین فریدون منتشر کرده است.

فرزاد قاسمی در گزارش‌های بعدی خود که نشریه الجریده کویت منتشر شده، به نقل از منابع آگاه مدعی بروز اختلافات میان حسن روحانی و رهبر ایران بوده است.

یکی از جنجالی‌ترین گزارش‌های فرزاد قاسمی مربوط به گزارش اخیر او درباره حمله جنگنده‌های اف-۳۵ اسرائیلی به سایت نطنز در تیرماه امسال است. الجریده به قلم فرزاد قاسمی اولین رسانه‌ای بود که بعد از حمله به سایت هسته‌ای نطنز در تیرماه امسال از دست داشتن رژیم صهیونیستی در این عملیات پرده برداشته بود.

از گزارش‌های فرزاد قاسمی در الجریده چه می‌دانیم؟

او همچنین اولین کسی بود که در شهریور ۱۳۹۶ به نقل از منبعی که آن را نزدیک به محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران خوانده، از برنامه «سفر هیات دیپلماتیک از عربستان به ایران می‌شوند برای ارزیابی خسارت‌های واردشده به سفارت عربستان در تهران و کنسولگری این کشور در مشهد» خبر داده بود. این خبر به دستاویزی برای حمله به دولت تبدیل شد. رسانه‌های نزدیک به نیرو‌های نظامی از جمله مشرق درباره این خبر نوشتند: «اگر این خبر صحت داشته باشد، سؤال اساسی این است که چرا دولت ایران خواستار بررسی فاجعه سقوط جرثقیل، فاجعه منا و پیش از آن تجاوز به دو نوجوان ایرانی نشده یا اگر خواستار شده چرا رسانه‌ای نشده است؟»

در یکی دیگر از این موارد در سال ۹۷ گزارشی به قلم فرزاد قاسمی درباره سفر سردار سلیمانی به جنوب سوریه و حملات رژیم صهیونیستی به فرودگاه بین المللی دمشق منتشر شده بود که از ارتباط این دو به هم خبر می‌داد. این خبر در همان تاریخ نه تنها واکنش سپاه را برنینگیخته بلکه در در خبرگزاری‌های تسنیم، فارس و مشرق نیوز بازتاب پیدا کرده است.

خبر دیگری در سال ۲۰۱۸ توسط فرزاد قاسمی منتشر شد که این خبر نیز جنجال زیادی به همراه داشت. در این خبر گفته شده که ترامپ با ۷ شرط ایران برای مذاکره با تهران موافقت کرده است. واکنش‌ها به این خبر جالب توجه بود. بسیاری از مخالفان نظام نویسنده این یادداشت را فردی درون حاکمیت ایران خوانده و گفته بودند این یادداشت در واقع جعلی و فاقد ارزش خبری است.

در همان زمان برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی، روزنامه الجریده و فرزاد قاسمی را در واقع مسئول خبرسازی‌ها درباره جمهوری اسلامی خوانده‌اند. این در حالی است که دولت روحانی وجود شخصی به نام فرزاد قاسمی را در یک خبر نادر زیر سوال برده و بار‌ها اخبار منتشر شده توسط این شخصیت مجهول الهویه را تکذیب کرده است.

علیرضا شیروی مدیرکل رسانه‌های خارجی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرده بود که روزنامه الجریده کویت در ایران خبرنگار رسمی ندارد و تاکنون هیچ مجوزی در این زمینه برای فردی به نام «فرزاد قاسمی» صادر نشده است.

شیروی در پاسخ نیز اذعان کرد تا کنون هیچ مراجعه‌ای از این فرد به وزارت ارشاد برای اخذ مجوز صورت نگرفته و از این رو شخصا هیچ آشنایی با فردی با این نام ندارد.

وزارت خارجه نیز به عنوان دیگر ارگان متولی رابط‌های خبری رسانه‌های خارجی در ایران نسبت به هویت این فرد ابراز بی اطلاعی کرده است. مسئول رسانه‌های عرب زبان وزات خارجه در گفتگو با رویداد۲۴ مسئولیت شناسایی و پیگیری مساله رسانه‌های خارجی در ایران را بر عهده وزارت ارشاد خوانده است.

دسامبر ۲۰۱۸ فرزاد قاسمی مدعی شده بیانیه‌ای از سعید لیلاز اقتصاددان و استاد دانشگاه ایرانی به دست او رسیده که در رسانه الجریده منتشر شده است. لیلاز در گفتگو با رویداد ۲۴ ضمن ابراز عدم آشنایی با فردی به نام فرزاد قاسمی نسبت به انتشار چنین بیانیه‌ای از قول خود نیز ابراز بی اطلاعی کرد.

نکته عجیب‌تر آنکه گزارش‌های فرزاد قاسمی در مواردی که مستقیما به نیرو‌های نظامی ایران مربوط بوده، نه تنها از سوی رسانه‌های نزدیک به نیرو‌های نظامی تکذیب نشده بلکه در آن‌ها بازتاب پیدا کرده است.

برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی در صحت گزارش‌های «فرزاد قاسمی» تردید کرده‌اند. حشمت علوی کاربر توییتر (پایگاه خبری اینترسپت درباره هویت حشمت علوی هم نوشته او شخصیت مجازی ساخته دست یکی از جریان‌های اپوزیسیون نظام ایران یعنی مجاهدین خلق است) که هویت واقعی خود او نیز در هاله‌ای از ابهام است، گزارش‌های فرزاد قاسمی را دروغین خوانده و گفته «گزارش‌های او عمدتا در رسانه‌های دولتی و شبکه‌های اجتماعی مرتبط با حاکمیت بازتاب پیدا می‌کند.»

چرا جعلی بودن هویت فرزاد قاسمی مهم است؟

اگر ادعای برخی ناظران درباره سفارشی بودن برخی گزارش‌های منتشر شده توسط فردی به نام فرزاد قاسمی در روزنامه الجریده صحت داشته باشد، خبر اخیر او درباره مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا را باید در بستر استراتژی جدید نظام در قبال واشنگتن تحلیل کرد. در حال حاضر که بسیاری از شخصیت‌های داخلی و آمریکایی معتقدند ایران در انتظار انتخابات آمریکا و پیروزی احتمالی بایدن است، انتشار گزارش‌هایی از این دست که بر گفتگو‌های محرمانه مقامات ایران با دولت ترامپ اشاره دارد، به نظر نوعی استراتژی آلترناتیو در عرصه دیپلماسی کشور است.

اگرچه با انتخاب بایدن کار برای بازگشت ایران و آمریکا پای میز مذاکره با محوریت برجام راحت‌تر خواهد بود، اما همواره باید احتمال (بسیار بالای) انتخاب مجدد ترامپ را در نظر داشت. گزارش الجریده در واقع به آمادگی ایران برای مذاکره با ترامپ در صورت انتخاب مجدد اشاره دارد.

هفته گذشته آیت الله خامنه‌ای در سالروز آغاز جنگ تحمیلی ۸ ساله در یک سخنرانی مهم قطعنامه ۵۹۸ سازمان ملل را زهر مدبرانه خواند. اگرچه رسانه‌های اصولگرا هرگونه تفسیر سخنرانی رهبری را تحریف آن خوانده‌اند، اما همزمان برخی رسانه‌ها این بیانات را در راستای هموار کردن مسیر مذاکره با آمریکا تحلیل کرده‌اند.