اقتصاد۲۴ - یکشنبه هفته آینده تحریم تسلیحاتی ۱۰ساله ایران لغو خواهد شد. اتفاقی که بسیاری آن را فارغ از تمامی اتفاقات جنبی آن، یک پیروزی بزرگ برای سیاست کشورمان در عرصه بینالمللی میدانند. موفقیتی که ثمره جنگ دیپلماتیک ۴ساله ایران با ایالاتمتحده در تمامی عرصهها بوده است.
ایالاتمتحده به هر دری زد تا چنین اتفاقی رخ ندهد، اما به خاطر ایستادگی مردم و تلاش مسئولان و دیپلماتها این تحریم کنار خواهد زده شد.
رئیسجمهوری کشورمان نیز در همین رابطه با اشاره به اینکه، آنها که میگویند برجام چه خاصیتی داشته، این یکی از کارهای برجام است که از این به بعد میتوانیم اسلحه را به هر کشوری که خواستیم بفروشیم یا از هر کشوری که خواستیم بخریم. این تنها یکی از اقدامات دولت است. آنچه مشخص است با توجه به وضعیت موجود نیاز است تا کشور در راستای رسیدن به برخی از اهداف اندکی صبر و حوصله در دستورکار قرار دهد؛ بهگونهای که در مقوله برجام به نظر میرسد در آینده ثمرات بیشتری از آن متوجه کشورمان شود. در این برهه زمانی که دولتمردان ایالاتمتحده با سیاستهای غیراصولی خود گریبان ایران و سایر کشورهای جهان را گرفتهاند، به نظر میرسد در دستورکار قرار دادن سیاستی اصولی و منطقی از سوی ایران بتواند ایران را به دستاوردهای بیشتری نظیر لغو تحریمهای تسلیحاتی سوق دهد. عبدالرضا فرجیراد، سفیر پیشین ایران در نروژ صحبتهای جالبی در باره این مسئله انجام داده است.
تا چند روز دیگر تحریمهای تسلیحاتی ایران لغو خواهد شد، آیا این اتفاق در عمل نیز محقق خواهد شد؟
مقوله لغو تحریمهای تسلیحاتی یا تمدید آنکه امروز ترامپ به دنبال آن است شامل دو مقطع زمانی میشود. یک مقطع آن تا زمان انتخابات ریاستجمهوری ایالاتمتحده است که سه هفته تا آن زمان باقی مانده و آنچه مشخص است اتفاق خاصی نخواهد افتاد و ترامپ نیز نمیتواند ایران را به سمت مذاکره بکشاند و نه میتواند حرکت خاصی انجام دهد. از سوی دیگر نیز ایران در این برهه زمانی به دنبال یک معامله کلان تسلیحاتی نیست و نه قصد دارد محموله سلاح به سایر کشورها به فروش برساند. ایران غالب تسلیحات موردنیاز را خود تولید میکند و توجهی در این زمینه وجود نداشته است و با روشهای که موجود بوده ایران نیازهای خود را برطرف کرده است. پس از انتخابات ایالات متحده نیز آنچه تعیینکننده است این است که چه کسی فاتح انتخابات آمریکا میشود. اگر بر طبق نظرسنجیهای آمریکا که ۸۰ درصد آنها جو بایدن را پیروز انتخابات میدانند، او برنده شود، قضیه راحتتر میشود؛ زیرا آنها در ۴ سال دوره ترامپ او را محکوم کردند و بارها اعلام کردند که در صورت پیروزی به برجام باز خواهند گشت. اساسا جو بایدن خود برجام را در دوران اوباما به سرانجام رساند از این رو قطعا به برجام باز خواهند گشت. در عمل زمانی که بایدن به برجام بازگردد پس تحریم تسلیحاتی معنایی ندارد و لغو آن نیز در عمل محقق میشود. ترامپ نیز با نپذیرفتن لغو تحریمهای تسلیحاتی به دنبال استفاده تبلیغاتی از آن در راستای انتخابات ریاستجمهوری است.
بیشتر بخوانید: ناگفتههای مذاکره ایران و آمریکا در عمان
پــس از بــازگشت بایدن به برجام چه اتفاقاتی رقم خواهد خورد و واکنش اروپا چه خواهد بود؟
در ابتدا چندین دور مذاکرات ۱+۵ برگزار خواهد شد و سعی میکنند به دوران پیش از ترامپ بازگردند. در این میان کشورهای اروپایی نیز درخصوص تحریمهای تسلیحاتی شاید تاثیر زیادی در میدان عمل نداشته باشند. ایران در برههای از زمان برخی نیازهای تسلیحاتی خود را از اروپای شرقی تامین کرده است و هیچگاه مراوده و مبادله نظامی با اروپای غربی نداشته است. اروپا تلاش میکند در این راستا بیشتر سیاست سکوت را در پیش گیرد و بعضی اوقات نیز یک موضعگیری کند تا طرفین را راضی نگه دارد و آن هدف اصلی خود را که حفظ برجام است به نتیجه رساند. اروپا از هرگونه ایجاد تنش و درگیری فرار میکند و در این راستا گام برنمیدارد. تمام توجه اروپا به انتخابات آمریکاست و منتظر این هستند که ببینند چه کسی فاتح انتخابات آمریکا میشود. اروپا نیز از ترامپ متضرر شده است و دل خوشی از او ندارد و آنها نیز به دنبال پیروزی بایدن هستند. باید توجه کرد اگر بایدن برنده انتخابات شود و اروپا خیالش از آمریکا راحت شود و همه آنها پای میز مذاکره با ایران بنشینند احتمال دارد که در خصوص موشکهای ایران و مبادله تسلیحات با ایران شرط و شروطی بگذارند.
اروپا و ایالاتمتحده چه خواستههایی از ایران خواهند داشت؟
آنها علاوه بر مقوله موشکی و تسلیحاتی قطعا از ایران خواهند خواست تا تعهداتی را که در چند ماه گذشته از آنها عدول کرده است بار دیگر بهصورت کامل انجام دهد و در خصوص آنها متعهد شود. اروپا احتمالا درخواست خواهد کرد که همه به نقطه صفر بازگردند و پس از آن مذاکرات انجام شود. در این میان احتمال دارد که مقداری در خصوص مسائل موشکی ایران اختلافاتی بهوجود آید و کشور فرانسه نیز در این خصوص کارشکنی کند، اما به نظر میرسد که اگر بایدن برنده انتخابات شود و بار دیگر همه طرفها پای میز مذاکره بنشینند این مشکلات نیز حل خواهد شد و وضعیت از امروز به مراتب بهتر خواهد بود و کمتر مساله اختلافی باقی خواهد ماند.
منبع: روزنامه آرمان ملی