رئیس سازمان چای درباره نرخ خرید تضمینی چای در سال ۹۸ تایید کرد که حدود ۳ هزار ۶۰۰ تومان برای خرید برگ درجهیک و ۲ هزار و ۴۰۵ تومان برای برگ درجه دو پیشنهاد شده اما مقدمه این پیشنهادها اصلاح نظام تعرفه واردات یا جایگزینی ارز نیمایی به جای ارز دولتی برای واردات چای است.
اقتصاد۲۴ - حبیب جهان ساز گفت:« برای تعیین نرخ خرید تضمینی برگ سبز چای در سال ۱۳۹۸ مکاتباتی صورت گرفته اما چون نهایی نشده است شاید در چند وقت آینده روی عدد و رقم خرید تضمینی بحث و بررسی بیشتری شود. بااینوجود تا اواخر هفته آینده احتمالاً نشست تخصصی برگزار خواهد شد که ما بتوانیم از قیمت و شرایط پیشنهادی خودمان دفاع کنیم.»
رئیس سازمان چای گفت که نرخ پیشنهادی این سازمان برای خرید تضمینی چای بر اساس طرح «ساماندهی و توسعه پایدار زنجیره ارزش محصول راهبردی چای» است که پیشتر به مجلس ارائهشده است.
وی افزود: تلاش کردیم که نرخ خرید تضمینی چای در سال ۹۸ را یک نرخ منطقی و متناسب با هزینههای کشاورز پیشنهاد بدهیم و مازاد بر آن کشاورز از محل افزایش بهرهوری، اصلاح، بهزراعی باغات و افزایش تولید بتواند درآمدی کسب کند.»
نرخ پیشنهادی سازمان چای برای خرید تضمینی چای در سال ۱۳۹۸
جهان ساز تأیید کرد که نرخ پیشنهادی سازمان چای برای خرید تضمینی برگ سبز چای حدود همان ۳ هزار ۶۰۰ تومان برای خرید برگ سبز چای درجهیک و نرخ ۲ هزار و ۴۰۵ تومان برای خرید برگ سبز چای درجهدو است که در کتابچه طرح «ساماندهی و توسعه پایدار زنجیره ارزش محصول راهبردی چای» هم به آن اشارهشده است.
وی افزود: «این پیشنهاد ما مقدمات و پیشزمینههایی هم دارد ازجمله اصلاح نظام تعرفه واردات یا جایگزینی ارز نیمایی به جای ارز دولتی برای واردات چای بهگونهای که قدرت رقابت چای داخلی در مقابل چای خارجی حفظ شود.»
جهان ساز درعینحال تأیید کرد که در بسته پیشنهادی سازمان چای برای خرید تضمینی در سال ۹۸ قدرالسهم کارخانهها و دولت (سازمان چای) ۵۰-۵۰ در نظر گرفتهشده است و توضیح داد: «در مقابل رونق بازار چای داخلی ما باید آهسته آهسته سهم دولت را کم کنیم و اجازه بدهیم سهم کارخانهها اضافه شود؛ البته با این پیشفرض که قدرت رقابت چای داخلی با خارجی حفظ شود.»
رئیس سازمان چای گفت: «با پیشی بینیهایی که امسال داشتیم و همچنین اتفاقات بازار ارز و بحث جلوگیری از واردات قاچاق که خودبهخود اتفاق افتاده است و با پیشی بینی که از قیمتها داریم، اکنون برای کارخانهها میصرفد که مشارکت ۵۰ درصدی در خرید تضمینی چای داشته باشند و خود کارخانهها هم به این موضوع تمایل دارند.»
جهان ساز گفت: «امیدواریم نرخهای پیشنهادی سازمان چای تصویب شود زیرا چای ایرانی ارزش بالایی دارد.»
برندسازی از چای ایرانی ضروریست
رئیس سازمان چای با تأکید بر ضرورت برندسازی چای ایرانی گفت: در «ساماندهی و توسعه پایدار زنجیره ارزش محصول راهبردی چای» هم به موضوع برندسازی از چای ایرانی اشارهشده و صنعت چای ایران باید به سمتوسوی برندسازی حرکت کند.
جهان ساز به اشاره به برخی دیدگاههای منفی درباره کیفیت چای ایرانی گفت: هرکس تأیید نمیکند که چای ایرانی بیکیفیت است اما شاید به خاطر برخی زمینهسازیهای قبلی ازجمله ترجیح واردات بهگونهای بوده است که درباره چای ایرانی درگذشته تبلیغ سوء شده است اما کسی که چای ایرانی را مصرف میکند به خودش اجازه نمیدهد که باور منفی داشته باشد یا چای خارجی مصرف کند.
وی افزود: اکنون برندهای چای ایرانی در سطح کشور و استان گیلان فعال هستند و این برندها به خودشان اجازه نمیدهند و حاضر نیستند با چای بیکیفیت اعتبار خودشان را زیر سؤال ببرند و بازار خودشان را خراب کنند اما وقتی بحث برند و برندسازی مطرح نباشد ممکن است هرکسی چند کیلو چای بیکیفیت را در پلاستیک میکند و به مصرفکننده میفروشد اما برندها به کیفیت، اصول کاری و برنامه بازاریابی خودشان پایبند هستند.
با اجرای طرح ساماندهی و توسعه قیمت چای افزایش چندانی پیدا نمیکند
رئیس سازمان چای درباره سرنوشت طرح «ساماندهی و توسعه پایدار زنجیره ارزش محصول راهبردی چای» هم به خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی نوش آنلاین گفت: «هنوز این طرح تصویب نشده است اما ما امیدواریم این اتفاق زودتر بیافتد زیرا به نفع چای داخلی است.»
جهان ساز بر این باور است که با تصویب این طرح و افزاش تعرفه واردات چای یا تغییر واردات چای از ارز دولتی به ارز نیمایی قیمت چای افزایش چندانی پیدا نخواهد کرد زیرا علیرغم آنکه چای یک کالای عمومیاست اما میزان و سرانه مصرف این محصول در کشور آن مقدار نیست که با افزایش قیمت ۱۰ تا ۲۰ هزارتومانی فشار زیادی به اقتصاد خانواده وارد شود اما از طرف دیگر با افزایش تعرفه یا تغییر از دولتی به نیمایی به اشتغال ۲۰۰ هزار چایکار و ۵۰ هزار خانواده فعال در این بخش و همچنین کارخانههای چای استانهای گیلان و مازندران کمک میشود و درواقع این کمکی است که مصرفکننده به تولیدکننده داخلی میکند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا تا پایان سال ۱۳۹۷ طرح «ساماندهی و توسعه پایدار زنجیره ارزش محصول راهبردی چای» تعین تکلیف و مصوب خواهد شد، گفت: «اگر این اتفاق بیفتد بسیار خوب است و دستکم باغهای چای ما احیاء میشود و کارخانه، بازار به دنبال چای داخلی خواهند آمد و ارتباط بین کارخانه و باغ خودبهخود برقرار خواهد شد. کشاورز هم وقتی قیمت چای خوب باشد باانگیزه میشود و با باغ خودش آشتی میکند و در این شرایط میتوانیم از کشاورز انتظار اصلاح و بهزراعی داشته باشیم، عملیات داشت باغ را بهموقع انجام بدهد یا هرس کف بر کند و از طرف دیگر در راستای اصلاح و بهزراعی باغهای چای، فعالیت شرکتهای مکانیزاسیون رونق بگیرد»
پیشنهاد سازمان چای برای تعیین تکلیف چای سنواتی
رئیس سازمان چای در بخشی از این گفتگو درباره مهلت کمیسیون کشاورزی مجلس برای تعیین تکلیف کارشناسی چای سنواتی گفت: «کمیسیون کشاورزی مجلس به موضوع چای سنواتی ورود کرد و قرار بر این شد عوامل دخیل ازجمله بانک ملی و سازمان تعاون روستایی که چای سنواتی در اختیار آنهاست، سازمان مدیریت برنامه، سازمان چای، وزارت بهداشت و استاندارد نظرات و گزارش خودشان را برای تعیین تکلیف چای سنواتی ظرف یک هفته اعلام کنند تا درنهایت این نظرات جمعبندی شود.»
جهان ساز افزود: سازمان چای گزارشها و نظرات خودش را قبلاً درباره چای سنواتی به کمیسیون کشاورزی اعلام و ارائه کرده و دوباره هم این کار را انجام میدهد اما اصل قضیه مربوط به مالکیت بانک ملی درباره چای سنواتی است که باید به مزایده بروند تا طبق قوانین، نظرات بهداشت و استاندارد این چای تعیین تکلیف شود.
وی گفت که اکنون درباره چای سنواتی مسائل خاصی مانند مسائل بهداشتی مطرح است که باعث شده بانک ملی برای مزایده این نوع چای دست نگه دارد و درصورتیکه برای چای سنواتی با هدف مصارف صنعتی و صادرات خارج از کشور مزایده گذاشته شود، این چای مشتری پیدا میکند و تعیین تکلیف خواهد شد.
رئیس سازمان چای افزود که این سازمان برای تعیین تکلیف چای سنواتی و نحوه خروج آن پیشنهادی را مطرح کرده است مبنی بر اینکه این چای تنها برای صادرات باشد و نظارت انجام شود که این صادرات اتفاق بیفتد یعنی مثلاً مقصد صادرات و گمرکی که باید چای سنواتی تعرفه شود، مشخص و قابل رصد باشد و صادرکنندگان با ارائه اسناد خروج این چای از کشور، بخش بعدی آن را دریافت و صادر کنند.
بزرگ شدن سازمان چای به صلاح بخش خصوصی نیست
جهان ساز در بخش دیگری از این گفتگو به مباحث مطرح شده درباره مأموریت اصلی سازمان چای و مشکلات ساختاری و مدیریتی این سازمان پاسخ داد.
این مباحث در جلسه علنی مجلس در روز یکشنبه ۱۴ بهمن و در جریان سؤال اسدالله عباسی نماینده املش از محمود حجتی وزیر کشاورزی مطرح شد. عباسی در آن جلسه با انتقاد از انحلال سازمان چای در دولت اصلاحات اشارهکرده بود که سازمان چای امروز با ۱۵۵ نفر پرسنل اداره میشود و به نوعی از کوچک شدن سازمان چای انتقاد کرده بود.
رئیس سازمان چای دراینباره گفت: «سازمان چای و بهطورکلی وزارت جهاد کشاورزی بر پایه مصوبات مجلس و دولت درباره ساماندهی تولید برگ سبز و چای خشک و بازار این محصول وظایفی را بر عهده دارند. در این میان در حوزه وظایف سازمان چای و البته سایر بخشهای کشاورزی، بخش خصوصی فعالشده است و به همین دلیل شاید دیگر نیازی نباشد که تشکیلات دولتی در همه بحثها ازجمله واردات و جزییات بازار مانند گذشته ورود پیدا کند. این نوع دخالت بخشی دولتی در راستای مباحث خصوصیسازی کاملاً منتفی است.»
وی با تأکید بر اینکه امروز خرید خدمات کارشناسی بهجای دخالت دولت در همه امور امری مطلوب است، افزود: «امروز اگر قرار باشد شرایط سازمان چای به گذشته بازگردد و ۱۵۰۰ تا ۱۶۰۰ نیرو را استخدام کند آنگاه فعالیت بخش خصوصی کاملاً تحتالشعاع قرار میگیرد»
جهان ساز گفت: «شاید ما هم گلایههایی از وضع موجود داشته باشیم اما سازمان چای با همین تعداد نیروی کم در حال انجام مأموریتهای خودش است و همین سال گذشته خرید تضمینی اتفاق افتاد و حتی یک کیلو چای خشک در دست کسی باقی نماند. به نظر من باید از دولت این انتظار را داشت که با یک بدنه چابک و البته با ابزار قانون، تنظیم مقررات و تعرفه کار خودش را مدیریت کند.»
ماموریت سازمان چای ورود به کلیات بازار است نه مسائل خرد آن
جهان ساز درعینحال تأکید کرد که اصلاح ساختار سازمان چای متناسب با مأموریتهای از درخواستهای خود مدیریت این سازمان است و مذاکراتی هم در وزارت کشاورزی انجامشده تا سازمان چای هم چابکتر شود و هم بعضی از بخشهای مدیریتی آن بهگونهای احیاء شود که این سازمان بتواند مأموریتهای خودش را مطلوبتر انجام دهد.
وی گفت: «به نظر من سازمان چای در حد خودش، امسال و چند سال گذشته صنعت چای را بهخوبی مدیریت کرده است زیرا خصوصی اتفاق افتاد؛ خرید تضمینی انجام شد و بازار هم بهنوعی مدیریت شد.»
رئیس سازمان چای درباره مأموریت این سازمان در قبال بازار به مسائلی همچون بستهبندی، برندسازی، ساماندهی به تشکلها، مدیریت واردات از طریق پیشنهاد تعرفه اشاره کرد و افزود: «سازمان چای در امور مربوط به کلیات بازار مانند چای موردنیاز بازار و چای موردنیاز برای واردات، تخصیص یا عدم تخصیص ارز دولتی و امثال اینها ورود میکند و در سطح خرد دخالتی ندارد و ابزار آن هم در اختیارش نیست.»