اقتصاد۲۴ - کسی نمیداند دقیقا از چه زمانی داشتن شماره رند نماد تشخص و برازندگی اجتماعی تلقی شد، اما چند سالی است که دایره مالکیت چنین شمارههایی دیگر از خط تلفن و پلاک ماشین و ... عبور کرده و به دست بردن در تاریخ صدور شناسنامه فرزندان رسیده است.
متولدین دهه شصتی که حالا در زمره والدین قرار دارند خوب یادشان هست که زمانی پدر و مادرها برای اینکه فرزندشان زودتر مدرسه رفتن را شروع کند از طریق سازمان ثبت احوال تاریخ صدور شناسنامه اولادشان را پس و پیش میکردند؛ اینطوری بود که تا سالهای سال در شناسنامه بسیاری از نوزادان تاریخ تولدی غیر از تاریخ واقعی زایمان مادرانشان ثبت شد، بی آنکه نیازی به خون و خون ریزی باشد.
اما این روال چندان پایدار نبود، سازمان ثبت احوال از مقطعی به بعد حساس شد و واکنشش را با سختگیری مقررات صدور شناسنامه نشان داد و اینطوری بود که دیگر والدین نمیتوانستند در تاریخی غیر از روز زایمان برای نوزادشان درخواست شناسنامه بدهند؛ نقطه عطفی که باید از آن به عنوان سرآغاز گشوده شدن پای تیغ جراحی سزارین به ثبت احوالات سجلی نوزادان یاد کرد.
تقریبا از دهه ۹۰ به بعد بود که هر سال در روزهایی که عدد تقویمیشان با شماره ماه و رقم آخر سال جور بود؛ تقاضا برای وقت سزارین مادران باردار و صدور شناسنامه نوزادان تازه تولد یافته افزایش چشمگیری مییافت؛ براین اساس در یک دهه گذشته روزهای ۱-۱-۹۱، ۲-۲-۹۲، ۳-۳-۹۳، ۴-۴-۹۴، ۵-۵-۹۵، ۶-۶-۹۶، ۷-۷-۹۷ و ۸-۸-۹۸ به ترتیب ایامی بودند که به گواهی اخبار منتشر شده درصد قابل توجهی از والدین برای زایمان نوزدانشان به بیمارستانها و مراکز درمانی مراجعه کرده اند؛ بر همین قیاس و در ادامه ترویج هنجارهایی از این دست دور از انتظار نیست که امسال والدینی باشند که بخواهند فرزندشان در رندترین روز قرن یعنی ۹-۹-۹۹ متولد شوند؛ هرچند گمان میرفت که در نتیجه شیوع کرونا امسال تا حد زیادی از این اشتیاق کاسته شود، اما شواهد و نشانههای موجود بیانگر آن است که با وجود افزایش تلفات روزانه کرونا و نوساناتهای اقتصادی و نیز سختگیریهای وزارت بهداشت، هنوز آتش چنین میلی در وجود شماری از خانوارها شعلهور است.
بیشتر بخوانید: هشدار وزارت بهداشت نسبت به افزایش زایمانهای لاکچری!
مطابق روال مرسوم مادران پابهماهی که قرار است به شکل سزارین زایمان کنند دست کم از یک ماه جلوتر با هماهنگی پزشک متخصص برای نوبت گیری به مراکز درمانی و بیمارستانی معرفی میشوند.
از زمانی که رندی تاریخ تولد نوزادان در جامعه متداول شد، صف نوبت هم برای زایمان در روزهای خاص سال هم طولانیتر شد؛ اتفاقی که میتوان آن را از منظر عرضه و تقاضای علم اقتصادی اینطور تبیین کرد: محدودیت ظرفیت پذیرش مراکز درمانی از یکسو و افزایش اصرارها برای زایمان در روز خاصی از سال باعث شکلگیری نوعی رقابت میان متقاضیان میشود؛ مزایدهای غیر رسمی که هرکس در آن پیروز شود باید به نسبت روزهای عادی، هزینه مالی تمام شده بیشتری را پرداخت کند.
اتفاقی که هرچند تعرفههای تعیین شده وزارت بهداشت مانع از افتادنش به شکل مرسوم شده است، اما در وادی عمل مدام به این صورت در حال رخ دادن است: درست است که در سایه تعرفههای رسمی، هزینه زایمان سزارین و مراقبتهای بعد از عمل از سقف معینی بیشتر نمیشود، اما چون وضع حمل در حالت غیر عادی اتفاق افتاده با تشخیص پزشک معالج، مادر و نوزاد باید تا مدت معینی در بیمارستان بستری و تحت مراقبت باشند؛ هرچه باشد در عمل سزارین نوزاد به صورت پیش از موعد و غیر طبیعی متولد شده و برای همین ممکن است هر آن سلامت مادر و فرزند در معرض خطر باشد؛ واضح است که در این شرایط مراقبت بهترین راه تضمین سلامت است و صد البته برای دسترسی به آن باید هزینه بیشتری از جیب پرداخت، هزینهای که بر اساس برآوردهای منابع خبری اقتصاد ۲۴ ارزش ریالی یک شب آنها به اندازه همان تعرفه آزاد عمل جراحی سزارین هزینه دارد. به علاوه همین منابع، از تدارکات ویژهای خبر میدهند که در برخی بیمارستانهای خصوصی برای زائو، نوزاد و همراهانشان در نظر گرفته شده است؛ از آذین بندی و فیلمبرداری به سبک مراسم عقد و عروسی و جشن تولد گرفته تا اتاقهایی که به صورتهای VIP و VVIP و... برای اقامت اختصاصی مادر و نوزاد درنظر گرفته شده است.
در چند سال گذشته این پدیده هرچه بیشتر رنگ و بوی هنجار به خود گرفته است، حساسیتهای اجتماعی نیز نسبت به آن افزایش یافته به طوری که از حدود دو ماه مانده به رندترین روز سال ۹۹ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بخشنامهای سختگیرانه، ضوابطی جدید را برای زایمان سزارین در روز موعود ۹-۹-۹۹ تعیین کرده است: در تمامی مراکز بیمارستانی، تمامی زایمانهای سزارینی که قرار است در روز نهم آذرماه امسال انجام شوند باید توجیهی پزشکی داشته باشند، پروندههای تمامی سزارینها بررسی خواهند شد و اگر زایمان غیر طبیعی به دلیل غیر پزشکی اتفاق افتاده باشد به وضعیت عوامل متخلف رسیدگی خواهد شد.
با وجود این تدابیر پیشگیرانه، ظاهرا عزم شماری از پدر و مادرها هنوز جزم است تا به هر قیمتی موجبات تولد زودرس فرزند دختر یا پسرشان را برای رندترین روز قرن حاضر فراهم کنند، والدینی تا به اینجا گوششان به نصحیت هیچ پزشک و مشاوری بدهکار نبوده و اصلا باور ندارند که در دوران بارداری رشد جنین در شکم مادر موقعیتی شبیه به میوه روی درخت را دارد و نباید آن را پیش از موعد چید و متوجه نیستند که در زایمانهای غیر طبیعی به مراقبتهای بیشتری نیاز هست و در وضعیت کنونی آنقدر فشار بر روی کادر درمانی سنگین وجود دارد که امکان هر خطای سهوی وجود دارد اما با این حال آنقدر بر خواستههای خود پامیفشارند که حتی برخی پزشکان متخصص زنان و زایمان را از خود کلافه کردهاند.