تاریخ انتشار: ۰۶:۳۸ - ۰۵ دی ۱۳۹۹
در گفتگو با اقتصاد۲۴ بررسی شد؛

چرا ایجاد بازار متشکل بیمه‌ خواهانی ندارد؟/ صنعت بیمه هم به سرنوشت صنعت خودرو دچار خواهد شد؟

کارشناس و تحلیلگر ریسک‌های بیمه‌های بازرگانی درباره تشکیل بازار متشکل بیمه گفت: کسانی که قصد احیای نظام تعرفه گذاری در قالب ایجاد بازار متشکل بیمه‌ را دارند بیشتر به شکل‌گیری نوعی انحصار در این بازار کمک خواهند کرد؛ اتفاقی مشابه آنچه که سال‌هاست در صنعت خودروسازی اتفاق افتاده است.

بازار متشکل بیمه‌

اقتصاد۲۴ - ایجاد بازار متشکل بیمه ای، عنوان پرطمطراقی است که در ماه های واپسین دولت دوازدهم برای اطلاق یکی از سیاست های بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران انتخاب شده است اما از زمان رونمایی تاکنون این سیاست با واکنش سرد و منفی فعالان حوزه بیمه های بازرگانی روبرو شده است.

از روی گفته های مسئولان بیمه مرکزی اینطور پیداست که طرح ایجاد بازار متشکل بیمه ای نسخه گرته برداری شده است که مدیران دولتی بیمه کشور آن را از روی سندیکاهای پیشرو صنعت بیمه جهان نظیر لویدز لندن انجام داده اند؛ طرحی که قرار است از طریق ایجاد شفافیت در شرایط نرخ گذاری، مدیریت ریسک و تنظیم مفاد بیمه نامه های اتکایی کمک حال صنعت بیمه کشور باشد؛ صنعتی که در نتیجه تحریم های اقتصادی بیش از هر فعالیت اقتصادی دیگری در داخل کشور محبوس شده و نیاز دارد تا هرچه سریعتر خود را با استانداردهای روز دنیا تطبیق دهد.

اما جملاتی از این دست که بیشتر تاکیدشان بر ضرورت شکل گیری چنین بازاری است تنها یک روی سکه است و در برابر این نگاه های خوشبینانه و خوش باورانه روی دیگری هم هست که بیشتر در میان کارشناسان صنعت بیمه رواج دارد و در آن کوچکترین ردی از خیرخواهی به سختی دیده می شود.

بیمه اتکایی یعنی چه؟

برای اینکه بدانیم که فحوای کلام موافقان و مخالفان ایجاد بازار متشکل بیمه ای چیست لازم است ابتدا تعریفی حداقی از بیمه اتکایی داشته باشیم: در صنعت بیمه مرسوم است که شرکت ها ریسک بیمه های پذیرفته شده را نزد شرکت ثالث دیگری مجددا بیمه کنند تا از این طریق به صورت همزمان از منافع خود و مشتریانشان نهایت محافظت را به عمل آورند. در اصلاح رایج و عامیانه تر اما بیمه اتکایی بیشتر در رابطه با قبول ریسک های کلانی کاربرد دارد که شرکت های بیمه در ارتباط با پروژه های صنعتی و عمرانی بزرگ آن را متقبل شده اند. فرض کنید در فلان گوشه از کشور قرار است یک مرکز پالایشگاهی دایر شود؛ قطع یقین ریسک ساخت، راه اندازی و بهره برداری از چنین پروژه هایی آنقدر بالاست که یک شرکت بیمه نتواند به تنهایی همه آن را پوشش دهد و برای همین در چنین مواقعی چند شرکت بیمه در قالب بیمه های اتکایی به صورت مشترک بخشی از ریسک را متقبل می شوند.

میان این تعاریف شاید تفاوت هایی وجود داشته باشد اما در کل ماهیت بیمه های اتکایی همان بیمه مجدد بیمه نامه های صادر شده قبلی توسط یک شرکت دیگر از طریق قبول بخشی از ریسک محسوب می شود؛ براین اساس دور از ذهن نخواهد بود که اگر یک شرکت بیمه برای تضمین منافع خود و خریداران بیمه های شخص ثالث خودروی آنها را نزد یک شرکت بیمه ای دیگر به صورت اتکایی بیمه نکند.


بیشتر بخوانید: افزایش تعداد شرکت‌های بیمه؛ تقویت صنعت یا ورود به گرداب حبس‌شدگی


طرح بازار متشکل بیمه چه حرفی برای گفتن دارد

با دانستن ماهیت بیمه اتکایی و کارکردش نوبت آن است تا بدانیم حرف مدیران بیمه مرکزی در دفاع از ضرورت ایجاد بازار متشکل بیمه ای در کشور چیست؟ در این رابطه نقل قولی هست مربوط به یک ماه و نیم پیش از غلامعلی جهانگیری، معاون اتکایی بیمه مرکزی ایران که جان کلامش از این قرار است: در صورت راه‌اندازی بازار متشکل بیمه‌ای، تمامی بیمه‌گران اتکایی می‌توانند از نرخ و شرایط اعلام شده تبعیت کنند تا اختلالی در امر بیمه‌گری رخ ندهد. در این بازار خریدار و فروشنده، نرخی را با شرایط خاصی تعیین و توافق می کنند.

وی می‌افزاید: منظور از بازار متشکل فضایی است که بازیگران آن با تکیه بر اصول بیمه ای و قواعد بیمه گری، مناسب ترین نرخ و شرایط را کشف می کنند که این موضوع هیچ ربطی به تعرفه‌گذاری ندارد. بیمه مرکزی از تاسیس این بازار استقبال می کند اما هیچ نقشی را در اداره آن بر عهده نخواهد گرفت.

به گفته معاون اتکایی بیمه مرکزی ایران، بازار متشکل بیمه ای در چند فاز راه‌اندازی خواهد شد و نهادهایی نظیر سندیکای بیمه‌گران ایران در انسجام آن نقشی اساسی را بر عهده خواهند داشت و کارگزاران بیمه‌ای و شرکت‌های بیمه بازیگران اصلی این بازار خواهند بود. بیمه‌نامه‌های اشخاص، مسئولیت، درمان، زندگی و نظایر آن در بازار متشکل عرضه نمی‌شوند و فقط نرخ و شرایط بیمه‌نامه‌هایی احصا می‌شود که از حجم و ریسک بزرگی برخوردارند که کمتر از ده درصد بازار بیمه (از نظر حجم حق بیمه تولیدی) کشور را تشکیل می دهند. در بازار متشکل است مشخص می شود که تعیین نرخ گذاری و شرایط بیمه نامه ها با چه روش هایی انجام شود.

جهانگیری معتقد است: وجود بازار متشکل بیمه ای می تواند در شرایط تحریمی کمک حال صنعت بیمه کشور باشد؛ از این طریق است که می توان با تجزیه و تحلیل فنی، به نرخ و شرایط نزدیک به استانداردهای بین المللی دست پیدا کرد؛ در سایه این بازار هم بیمه‌گر موفق است و هم بیمه‌گذاران منتفع خواهند شد؛ بازار متشکل بیمه‌ای باید به گونه‌ای بومی‌سازی شود که بتواند نیازهای مشترک بیمه‌گران و بیمه‌گذاران را با بهترین کیفیت ممکن پوشش دهد. نابسامانی در نرخ و شرایط ریسک‌های متوسط به بالا از انگیزه‌های اصلی راه‌اندازی بازار متشکل بیمه‌ای است و ان‌شاء‌الله بعد از رفع تحریم‌ها، صنعت بیمه کشور به بازارهای جهانی برمی‌گردد و به همین خاطر باید استانداردهای بین‌المللی را در رفتار این بازار نهادینه کنیم تا از بازارهای جهانی عقب نمانیم. تاسیس این بازار می تواند علاوه بر کمک به رشد و شکوفایی صنعت بیمه، راه ورود بیمه گران را به بازارهای بین المللی هموارتر کند؛ این بازار منافاتی با چابک‌سازی در صنعت بیمه و تربیت نیروهای متخصص ندارد و با تاسیس آن شکاف زمانی بین صدور بیمه‌نامه و پوشش اتکایی برطرف شود؛ هیچ ریسکی نباید حتی برای چند ساعت بدون پوشش اتکایی باقی بماند و اگر این بازار نرخ و شرایط را به شکل حرفه‌ای تعیین کند، این فاصله زمانی خطرناک بین صدور و پوشش اتکایی برداشته خواهد شد.

ایراد منتقدان ایجاد بازار متشکل بیمه چیست؟

از زمان بالا گرفتن ایده تشکیل بازار بیمه متشکل اشخاص متعددی یا در نقد آن زبان به سخن گشوده اند و یا علیه آن موضع گیری کرده اند؛ مثلا سندیکای بیمه گران ایران در شورای عمومی اخیر خود تشکیل این بازار را مبهم دانست.

در ادامه چنین دیدگاه‌هایی حمیدرضا حاجی اشرفی، کارشناس و تحلیلگر ریسک‌های بیمه‌های بازرگانی به اقتصاد۲۴ می‌گوید: تشکیل بازار متشکل بیمه تنها محملی است برای به عقب برگرداندن تمام اتفاقاتی که از زمان خصوصی سازی صنعت بیمه در ایران اتفاق افتاده است. بعد از انقلاب همه شرکت‌های بیمه، دولتی شدند و این روالی بود که برای حدود ۲۵ سال ادامه داشت. با چراغ سبزی که حاکمیت در ابتدای دهه ۸۰ به فعالیت موسسات بانکی و بیمه‌ای خصوصی و غیر دولتی نشان دادند مانند بانک‌های خصوصی برای شرکت‌های بیمه خصوصی هم مجوز صادر شد.

وی می‌افزاید: احیای مجدد فعالیت بخش خصوصی در صنعت بیمه پایانی بود بر نظام تعرفه گذاری که در سال‌های پس از انقلاب بر صنعت بیمه حاکم بود. در دوران یاد شده، چون مجموع شرکت‌های بیمه زیر نظر مدیران منصوب دولتی اداره می‌شدند؛ سیستم جامع و یکپارچه‌ای برای تعیین و ارزیابی ریسک‌های بیمه‌ای وجود داشت و در قالب تعرفه‌هایی که سال به سال از سوی نهاد‌های بالادستی صنعت بیمه تعیین می‌شد، شرکت‌ها به مشتریانشان خدمات رسانی می‌کردند.
 
این کارشناس صنعت بیمه تصریح می‌کند: با ورود مجدد بیمه گران خصوصی بحث ارزیابی ریسک از انحصار دولت خارج و به کارشناسان هر شرکت محول شد؛ این اتفاقی بود که در سایر کشور‌هایی که تجربه خصوصی سازی شرکت‌های بیمه دولتی را با موفقیت از سرگذرانده اند نیز تکرار شده است؛ در واقع در این حالت نظام نظارت مالی جایگزین نظام تعرفه گذاری می‌شود و هر شرکت بیمه‌ای حسب نوع پروژه و مشتری و توانایی‌ها و امکاناتی که در خود سراغ دارد ریسک‌های پذیرفته شده را مدیریت می‌کند؛ برای همین طبیعی است که در این ساختار قیمت واحد و مشخصی برای صدور یک نوع بیمه نامه وجود نداشته باشد و متناسب با وضعیت بیمه گذار و بیمه گر و شرایط بیمه شونده هزینه صدور بیمه نامه از موردی به مورد دیگر متفاوت باشد.
 
حاجی اشرفی تاکید می کند: طرح ایجاد بازار متشکل بیمه‌ دقیقا بازگشت از نظام نظارت مالی به نظام تعرفه گذاری است و باعث می‌شود تا در بازار بیمه مزیت‌ها نادیده گرفته شود. تعرفه گذاری یعنی مداخله و نظارت دولت؛ این روش در رابطه با خدماتی عام المنفعه‌ای مانند ویزیت پزشکان، حق الوکاله وکلای دادگستری، تعیین مزد و قیمت گذاری نان توجیه پذیر است، اما در بحث بیمه‌های بازرگانی محلی از اعراب ندارد. کسانی که قصد احیای نظام تعرفه گذاری در قالب ایجاد بازار متشکل بیمه‌ای را دارند بیشتر به شکل گیری نوعی انحصار در این بازار کمک خواهند کرد؛ اتفاقی مشابه آنچه که سالهاست در صنعت خودروسازی اتفاق افتاده است؛ در واقع به نام مصالح عام و منفعت مردم، یک حلقه بسته به تعیین قیمت در بازار خودرو مشغولند و باعث شده اند امکان رقابت در این بخش برداشته شود اما دیگر همه می‌دانند که ماشین‌های بی کیفیت ساخت داخل در سایه این نظام تعرفه گذاری به مراتب از خودرو‌های ساخت روز جهان گرانترند و کسی هم نمی‌تواند جلوی این وضعیت را بگیرد.
 
وی ادامه می‌دهد: همین حالا هزینه‌های صدور بیمه نامه در ایران به نسبت صدور بیمه نامه در کشور‌های اروپایی به جهاتی گرانتر است؛ در این میان اگر تحت لوای بازار متشکل بیمه‌ای نظام تعرفه گذاری مجددا احیا شود قطعا هزینه خرید بیمه‌ها در ایران مانند قیمت خودرو بی جهت گران خواهد شد؛ این اتفاق خلاف قوانین بالادستی برنامه پنچ ساله ششم توسعه است که افزایش ضریب نفوذ بیمه‌های بازرگانی در میان خانوار‌های ایرانی را هدف گذاری کرده اند.
 
این تحلیلگر ریسک‌های بیمه‌های بازرگانی در پایان خاطرنشان می‌کند: مطمئن باشید با وجود همه تحریم‌هایی که صنعت بیمه ایران با آن دست به گریبان است مشکلی از بابت تربیت نیروی متخصص و به روزرسانی استاندار‌ها وجود ندارد و همین حالا جز در پروژه‌هایی مانند تاسیسات نفتی که پای سرمایه گذاران خارجی و بیمه‌های خارجی در میان است در سایر پروژه‌های اقتصادی شرکت‌های بیمه ایرانی فعالیتی خوبی در ارائه پوشش‌های اتکایی دارند؛ اینکه در جایی مانند انگلستان تجربه ایجاد چنین بازاری هست کافی نیست. مگر قوانین اقتصادی و بیمه ای رایج در ایران هم انگلیسی است که حالا قصد تشکیل بازار متشکل به سبک آنجا را دارند؟
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

صفحه اول روزنامه‌های سیاسی امروز

قیمت انواع دستگاه ماینر امروز + جدول

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۱۱ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه و طلا امروز جمعه ۱۲ بهمن ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ تیپ و چهره جذاب فرانک و سوجان در یک مراسم

عکس/ شهرام شب پره و ابی ۴۸ سال پیش روی پل عابر سیدخندان

عکس/ نمایی از هتل رامسر و اقامتگاه‌های تفریحی ۸۷ سال پیش

عکس/ قاب صمیمی محمدرضا گلزار و مهناز افشار در پشت صحنه فیلم آتش بس

عکس/ حال و هوای جشن سده در کرمان

عکس/ جولان بنز‌های کلاسیک ۷۳ سال پیش در خیابان انقلاب

عکس/ نمایی از ساخت متروی مفتح ۳۸ سال پیش

عکس/ هوای پایتخت در وضعیت قرمز

عکس/ حال و هوای مسافرخانۀ همت در شهر قائمشهر ۸۷ سال پیش

عکس/ قاب ماندگار از منوچهر وثوق ۷۶ سال پیش در کنار پدرش

عکس/ مینی اسکارف گل گلی بهاره رهنما در اینستاگرام حسابی سوژه شد

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

عکس/ استایل خاص فردین ۳۳ سال پیش در مغازه فرش فروشی اش

عیدی بازنشستگان تامین اجتماعی چه زمانی پرداخت می‌شود؟

فیلم/ صحبت‌های احساسی لیندا کیانی درباره فوت فرزندش

عکس/ کالسکه ناصرالدین شاه قاجار ۱۵۴ سال پیش در سفر گیلان

عکس/ گریه های شیلا خداداد در مراسم ختم مرتضی پاشایی

عکس/ قاب بی نظیر داریوش اقبالی در ۵ سالگی در کنار پدرش

تهدید تعرفه‌ای بریکس توسط ترامپ

اینفوگرافی/ بزرگ ترین تولیدکنندگان هواپیما در جهان

اظهار نظر ترامپ درباره خروج نیرو‌های آمریکایی از سوریه

فیلم/ برگزاری آیین جشن سده در تاجیکستان

عکس/ فروش پرندگان مهاجر در بازار لنگرود از ۴۵۰ تا ۶۵۰ تومان

خبر بد پزشکان اینتر برای مهدی طارمی

فیلم/ تهران فردا تعطیل می‌شود؟

عکس/ کوچه پس کوچه‌های طهرون قدیم ۱۳۰ سال پیش و دوره قاجار

عکس/ تیپ متفاوت المیرا دهقانی در افتتاحیه جشنواره فجر

عکس/ قطار لوکس گردشگری در صحرا عربستان

عکس/ تعمیر خودرو در جاده فیروزکوه ۸۵ سال پیش در نزدیکی پل ورسک

اولین خرید تاریخ پرسپولیس از آلمان و ترکیه

اجاره خانه در کوی بیمه تهران با ۳۰۰ میلیون تومان + جدول قیمت

عکس/ جدول لیگ برتر پس از برد استقلال مقابل استقلال خوزستان

ریسک‌های جدی برای خریداران طلای آب شده

محمد حسن اصغرنیا درگذشت

ماجرای بازداشتی های پالایشگاه تبریز چه بود؟

صدای زنگ خطر برای خریداران طلا با پلتفرم‌های آنلاین

ثبت رکورد بی‌سابقه مصرف گاز در فصل زمستان

عکس/ رضا شاه حدود ۹۰ سال پیش در روز گشایش پل ورسک

فیلم/ رانندگی جولانی برای امیرقطر در مراسم استقبال در فرودگاه

فیلم/ اسرای فلسطینی آزاد شدند

عکس/ زیبایی عجیب زمین فوتبال روستای امره ساری که جهانی شد

واحد‌های ۵۰ و ۶۰ متری محبوب‌ترین گزینه خریداران در بازار مسکن

خط و نشان فرمانده ارشد ارتش برای مقابله با دشمن

ثبت سریع‌ترین رشد فصلی عربستان از ۲۰۲۲

ادعای آمریکا درباره کشتن عضو ارشد القاعده

فیلم/ خاطره‌ای از واکنش عجیب احمدی‌نژاد به درخواست محیط زیستی

عکس/ وضعیت هوای تهران قرمز شد

همسویی سرمایه با شاخص بورس + نمودار

جزئیاتی تازه از طرح پیشنهادی ترامپ به ایران

درخواست از گوگل برای تغییر نام خلیج مکزیک

قیمت آپارتمان در منطقه ۵ تهران از پونک تا مرزداران، بهمن ۱۴۰۳ + جدول

اینفوگرافی/ سقوط ارزش پول کانادا و مکزیک پس از تهدید ترامپ

جدیدترین قیمت خانه در غرب تهران از دریاچه خلیج فارس تا شهرک راه آهن + جدول

عکس/ کافه‌گردی شبانه وزیر خارجه ایران در دوحه

شهادت محمد ضیف تایید شد + عکس

فیلم/ لحظه ترور محمد ضیف و یارانش

فیلم/ لحظه برخورد هواپیما با هلیکوپتر نظامی در آمریکا

قیمت درهم امارات و لیر ترکیه صعودی شد و دینار درجا زد

فیلم/ خسرو شکیبایی با هوش مصنوعی به جشنواره فجر آمد

طلای جهانی دوباره رکورد زد

شرایط جدید واردات خودرو اعلام شد؟

نئوعثمانی‌گرایی اردوغان از شام تا آفریقا/ هراس عربستان، امارات و مصر از ردپای نظامی ترکیه در قاره سیاه