دیپلماسی تجاری فعال برای ارتقای بندر کاسپین در منطقه آزاد انزلی/ مواهب راه‌اندازی کریدور چین-قزاقستان-ایران برای تجارت دریایی

اقتصاد۲۴ - راه دریایی شمال کشور به کشور‌های ترکیه، آذربایجان، ارمنستان، قرقیستان و روسیه از ابتدا به عنوان یکی از فرصت‌های مهم تجارت کشور برشمرده می‌شد که با تکمیل کریدور شمال به جنوب تراز تجاری کشور را می‌تواند هرچه بیشتر ارتقا دهد. در بین بنادر شمالی کشور، بی شک بندر کاسپین واقع در منطقه آزاد انزلی یکی از تکه‌های مهم این پازل است. این بندر در مسیر کریدور شمال - جنوب که به کریدور نستراک معروف بوده، واقع شده است.

این کریدور به عنوان کریدور حمل‌ونقل بین‌المللی بین اروپا - آسیا که بندر هلسینکی در فنلاند و شمال اروپا را از طریق روسیه به شمال ایران و از طریق بنادر جنوب به بنادر خلیج‌فارس و از آنجا به هند و بنادر شرق و جنوب آسیا متصل می‌کند. بندر کاسپین با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی ساخته شد و این روز‌ها می‌توان نتایج پربار ساخت و توسعه این بندر شمالی کشور را دید.

رشد مبادلات بندر کاسپین

بندر کاسپین، با ۲۲ پست اسکله و ظرفیت ۱۵ میلیون تن در یک شیفت کاری بزرگترین بندر ایران در دریای خزر و از نوع بنادر نسل سوم با تکنولوژی مدرن و امکانات دریایی مدرن با محوطه‌ای وسیع که می‌تواند خدمات لجستیکی مثل انبارداری، فرآوری، توزیع کالا، همچنین ایجاد صنایع دریایی کشتی‌سازی و فعالیت‌هایی که می‌تواند ارزش افزوده برای کالا بوجود آورد، ایجاد کند.

بیشتر بخوانید: تکمیل راه آهن و اتصال دریای خزر به خلیج فارس در بهار ۱۴۰۰

این است که آخرین آمار که از سوی سرپرست معاونت امور بندری و حوزه خزر سازمان منطقه آزادانزلی اعلام شده همین تاثیر و اهمیت را به خوبی نمایان می‌کند. به گفته امین افقی؛ از ابتدای امسال تا کنون ۱۶۸ فروند کشتی در مجتمع بندری کاسپین تخلیه و بارگیری شده که این تعداد در مدت مشابه سال گذشته برابر با ۱۰۹ فروندکشتی بوده است.

بر این اساس میزان تخلیه و بارگیری در این مدت یعنی تا پایان بهمن ماه، بیش از ۴۴۰ هزار تن بوده است. درحالیکه سال گذشته در مدت مشابه حدود ۲۵۰ هزار تن تخلیه و بارگیری شده است. این امر نشان می‌دهد. در واقع اصلی ترین دلیل ارتقای فعالیت‌های بندری کاسپین را باید در مجموعه اقدامات و تفاهم نامه‌های منعقده تجاری فی مابین سازمان منطقه آزاد انزلی و طرف‌های خارجی برای فعالسازی کریدورهای بین المللی عبوری، بهره مندی از مزایای توافقنامه اقتصادی اوراسیا و جذب کالاهای جدید در بنادر منطقه آزاد انزلی دانست.

تجارت از بندر کاسپین به چین

غیز از آنچه تحت عنوان دیپلماسی فعال شناخته می‌شود، نباید ایجاد ظرفیت‌های زیرساختی بندر کاسپین را نادیده گرفت. در طی اقدامات اخیر انعقاد تفاهم‌نامه‌ها در جهت راه اندازی کریدور چین-قزاقستان-ایران (بندر کاسپین) مسیری جدید گشوده که در یازده ماهه امسال ۵۳ کشتی از مسیر این کریدور در مجتمع بندری کاسپین پهلودهی شده است. طی این مدت نیز صادرات کالاهای ایرانی از این مسیر به کشور چین با حمل و نقل ترکیبی انجام شده است. 

در این زمینه به دو نکته اساسی توجه شده است. اولاً تلاش شده اس تا زمان ترانزیت کالا از چین به ایران کاهش یابد و دوماً هزینه‌های حمل برای تجار از مسیر این کریدور کمتر شود. این دو عامل خود زمینه‌ای را فراهم کرده تا کریدور چین-قزاقستان-ایران بازدهی بالایی پیدا کند و تاجران نیز به این کریدور توجه ویژه‌ای نشان دهند.

اما مهم‌ترین رویداد سال 1400 را باید در پروژه مهم دیگری دانست پروژه‌ای بندر کاسپین نیز جزوی از آن است. طبق اخباری که از دولت مرسد قرار است تا بهار ۱۴۰۰ راه آهن قزوین - رشت به بندر کاسپین و در نتیجه خلیج فارس به دریای خزر متصل شود. 

واردات کالاهای اساسی

اهمیت بندر کاسپین را باید در مبادلات دریایی کالاهای اساسی دانست و از این منظر به توسعه آن اندیشید. کالاهایی همچون گندم، ذرت، چوب، دام زنده، كالاهای كانتینری مثل انواع مصالح ساختمانی و معدنی که دولت‌ها تمرکز ویژه‌ای بر آنها دارند. اساساً بحث واردات در این بندر در حوزه کالاهای اساسی است. به این معنا که ۹۵ درصد کالاهای وارداتی از بندرکاسپین کالاهای اساسی و مواد اولیه واحدهای تولیدی کشور بوده است و از ابتدای احداث تاکنون این بندر استراتژیک کشور در دریای خزر، میزبان ۳۰۹ کشتی برای تخلیه و بارگیری کالاهای اساسی و مواد اولیه مورد نیاز کارخانجات بوده است.

هرچه هست طی این سال‌ها بر بندر کاسپین به عنوان حلقه اتصال اقتصاد ملی به اقتصاد و تجارت جهانی تمرکز زیادی شده است و از انواع طرح‌ها و پروژه‌های گرفته تا انعقاد تفاهم‌نامه‌های دیپلماسی تجاری فعال برای رشد این بندر و افزایش صادرات از این شاهراه بهره‌گیری شده است.