ممنوعیت معاملات «رمزارز» در ایران

اقتصاد۲۴ - محمدرضا مانی‌یکتا، معاون اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی در این باره گفته است: «براساس قانون شورای عالی مبارزه با پولشویی و مصوبه هیات دولت در سال ۹۸ مبادله رمز ارز‌ها در کشور ممنوع است.» او همچنین به مردم هشدار داده که «خطر‌های رمز ارز‌ها بسیار زیاد است.»

هم‌اکنون بیش از ۲۰ صرافی رمزارز با تعداد کاربران و مبادلات روزانه قابل توجه در کشور وجود دارد که همگی از درگاه‌های پرداخت بانکی و شبکه‌های ملی پرداخت نظیر شتاب و شاپرک برای تبدیل ریال استفاده می‌کنند در حالی که بانک مرکزی تاکنون به هیچ‌کدام از این صرافی‌ها مجوز نداده است.

معاون اداره نظام‌های پرداخت بانک مرکزی در این باره عنوان کرده که «پرونده‌های بسیاری در زمینه کلاهبرداری، سرقت از کیف پول و مسدود شدن کیف پول رمز ارز‌ها تشکیل شده است و در موضوع رمز ارز‌ها با یک پدیده جدید روبه‌رو هستیم که اثر آن در کشور‌ها یکنواخت نیست و می‌توان گفت هیچ پشتوانه دولتی و حاکمیتی در دنیا برای رمز ارز‌ها وجود ندارد و به این علت مبادلات جهانی آن از سال ۲۰۱۶ افزایشی نداشته است و میزان مبادلات رمز ارز‌ها قابل مقایسه با بازار‌های دیگر مانند سهام و طلا نیست.»

حجت عباسی از فعالین حوزه ارز‌های دیجیتال معتقد است؛ به دلیل اینکه دامنه نوسان رمز ارز‌ها یا کریپتو (Cryptocurrency) هیچ سقف و کف مشخصی ندارد و دامنه نوسان آن درست برعکس بورس است و مردم باید به این موضوع مهم دقت بیشتری داشته باشند.

این فعال حوزه ارز‌های دیجیتال در این خصوص گفت: بورس دارای دامنه نوسان ۵درصد مثبت یا منفی بود که اخیرا تغییراتی نیز داشت، اما فقدان این دامنه نوسان در رمز ارز‌ها صدمه زیادی به افرادی می‌زند که هیچ اطلاعی از معاملات در این بازار ندارند.

بیشتر بخوانید:  مبادله رمز ارزها در کشور ممنوع است

فقدان دانش کافی باعث زیان خواهد شد

او در ادامه به ورود برخی از سرمایه‌گذاران بورسی به بازار رمز ارز‌ها اشاره کرد و گفت: این سرمایه‌گذاران بورسی که اغلب با کمترین آگاهی وارد بورس شده بودند حال از این بازار خارج شده‌اند تا ضرری که در بورس کردند را در بازار رمزارز‌ها جبران کنند و معاملاتی در بازار رمز ارز داشته باشند منتهی به دلیل فقدان دانش کافی و اینکه تنها به سقف مثبت این بازار توجه دارند در این بازار هم متضرر خواهند شد.

عباسی ادامه داد: با توجه به اینکه این بازار دامنه نوسان مشخصی ندارد و ممکن است در یک روز ۷۰درصد رشد کند و یا در روز دیگر ۸۰درصد افت کند با بورس که دارای دامنه نوسان است کاملا متفاوت است زیرا در بورس یک فرد به عنوان مثال می‌تواند در یک روزسهامش ۵درصد رشد و یا ۲درصد افت می‌کند که این موضوع خطر و ریسک را پایین نگه می‌دارد، اما در رمز ارز‌ها این‌گونه نیست.

این فعال حوزه رمز ارز در پاسخ به این پرسش که آیا در این بازار هم کارگزارانی هستند تا برای افراد ناآشنا معاملات را انجام دهند؟ گفت: بله، اما هیچ کدام از این افراد فعالیت رسمی ندارند و اگر هم بخواهند به صورت رسمی فعالیت کنند جایی نیست تا به این افراد مجوز برای ادامه فعالیت شان بدهد. البته عده‌ای هم هستند که برای افرادی که با این حوزه آشنایی ندارند سبدگردانی رمز ارز می‌کنند، اما این امور به صورت قرارداد‌های شخصی است و این حوزه از این خلأ قانونی برخوردار است که اگر دارایی خود را در قالب رمزارز به فردی دیگر واگذار کنید روال قضایی آن در کشور شفاف نیست.

او ادامه داد: پس در صورت تخلف هرگونه شکایت برای این امر رسیدگی نخواهد شد هر چند روال معاملات در این بازار و دریافت آن از سوی فردی که رمز ارز را از فردی دیگر می‌گیرد بسیار ساده‌تر از شبکه بانکی کشور است و هیچ ردی هم باقی نمی‌گذارد پس فرد مال باخته دستش به جایی نمی‌رسد.

بخشی قانونی و بخشی غیرقانونی!

عباسی افزود: البته در این حوزه چندین بیزنس وجود دارد که یکی از آن‌ها «ماین کردن یا استخراج رمز ارزهاست» که این موضوع از نظر قوانین و مقررات از سایر حوزه‌ها جلوتر است و تکلیف آن مشخص است و تعرفه واردات تجهیزات آن و پروانه تاسیس و بهره‌وری آن را وزارت صمت مشخص کرده است، اما در زمینه سایر حوزه‌ها که برمی‌گردد به بخش صرافی‌های رمزارز‌ها و زیرمجموعه بانک مرکزی همچنان بلاتکلیف است.

او اظهار داشت: هر چند ممکن است کسب و کار‌های مختلفی هم در این بخش مشغول فعالیت باشند، اما هنوز نهاد قانونگذار دراین بخش وارد نشده و این موضوع معطل مانده است و به نظر می‌رسد این بخش نه قانونی است و نه غیرقانونی زیرا روال قانونی برای آن پیش‌بینی نشده است.

او در‌خصوص تعداد فعالین در این حوزه گفت: تعداد افرادی که در حوزه رمز ارز در کشور فعالیت می‌کنند مشخص نیستند، اما می‌توان برآورد کرد تعداد افرادی که مشغول این کار هستند زیر ۱۰ هزار نفر باشد.

عباسی در پاسخ به این پرسش که آیا این رمزارز‌ها در آینده می‌توانند جای اسکناس را بگیرند؟ گفت: این امکان وجود ندارد زیرا کشور‌ها واحد پولی خود را دارند و رمز ارز‌ها خاصیت تولید خلق اعتبار را ندارند و در دنیای واقعی نمی‌توانند جایگزین پول نقد شوند.

عباسی ادامه داد: اگر فردی امروز بخواهد وارد این بازار شود پیشنهاد می‌شود با مطالعه وارد شود و این حوزه را با فرض اینکه می‌تواند کار کند ورود نکند بلکه با مطالعه و دانش وارد این بازار شود زیرا شکل این بازار با بورس و فارکس و بازار طلا کاملا فرق دارد و افزایش سطح آگاهی اولین پیشنهادی است که می‌توان به این افراد تازه وارد داشت.

با چه میزان سرمایه می‌توان وارد این بازار شد؟

این فعال حوزه ارز‌های دیجیتال افزود: اگر فردی امروز بخواهد وارد این بازار شود برای حوزه ماینیگ با حداقل سرمایه ۱۰ میلیون تومان می‌تواند وارد شود، اما برای خرید و فروش رمز ارز در حد ۴ تا ۵ میلیون تومان نیاز دارد و برای تاسیس صرافی نیز حدود ۴ تا ۵ میلیون تومان هزینه تولید نیاز دارد.

عباسی تصریح کرد: هر چند تعداد باقی مانده بیت کوین کم است، اما به دلیل رشد قیمت این رمز ارز در این مدت تعداد درخواست برای ماینیگ را بالا برده و قیمت این رمز ارز در چند ماه اخیر تا ۵۸ هزار دلار هم بالا رفت و انگیزه‌ای شد برای ماینر‌هایی که در این بازار مجدد فعالیت کنند.

او در مورد نوع معاملات رمزارز‌ها در ایران نیز گفت: بیت‌کوین در ایران بیشتر جنبه سرمایه‌گذاری دارد تا اینکه ابزاری برای پرداخت باشد و افراد معمولا آن را خریداری می‌کنند تا با افزایش قیمت آن را تبدیل به کالای سرمایه‌ای دیگری کنند و بسیار کم اتفاق می‌افتد تا کالا یا خدمتی را از داخل یا خارج از ایران بتوان با این رمز ارز‌ها تهیه کرد.

عباسی خاطرنشان کرد: گاهی گفته می‌شود برای دور زدن تحریم‌ها از این رمز ارز‌ها استفاده می‌شود، اما باید گفت هر چند رمزارز‌ها این قابلیت را دارند تا برای خرید کالا‌هایی که تحریم هستند استفاده شود، اما به راحتی نمی‌توان از این موضوع بهره گرفت زیرا شرکتی وجود ندارد که ما را در این مسیر همراهی کند و اغلب این رمز ارز‌ها برای خرید کالا‌های خرد استفاده می‌شود مثلا برای فردی که چند تخته فرش صادر می‌کند شاید کاربردی باشد، اما برای کالا‌های باحجم بیشتر کاربردی نخواهد بود.