بازار مسکن کشور در ماههای اخیر وارد فاز جدیدی از رکود شده است. با این حال، بررسیها نشان میدهد بازار مسکن شهرهای شمالی مسیر نسبتا متفاوتی را طی کرده است
«تخفیف» در قیمت ملک با «کاهش ساختاری قیمت» تفاوت اساسی دارد. بسیاری از فروشندگان برای فروش سریع یا بازپرداخت بدهی، حاضر به فروش زیر قیمت شدهاند؛ اما این به معنای تغییر کلی روند بازار نیست. در واقع، قیمت اسمی املاک هنوز هم بالا و خارج از دسترس است. از نظر مالی، کاهش واقعی قیمت زمانی اتفاق میافتد که قیمتها به زیر «قیمت تمامشده ساخت» برسد؛ امری که در شرایط فعلی اقتصاد ایران، به دلیل رشد نرخ مصالح، افزایش هزینه دستمزد و نرخ بهره بالا، تقریباً ناممکن است.
در آگهی دیگری، یک واحد۱۲۰ متری دو خوابه با سال ساخت ۱۴۰۲ با ودیعه ۶۵۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان قابلیت رهن کامل دارد. واحد دیگری با متراژ ۶۶ متر دو خوابه با سال ساخت ۱۳۹۶ با ودیعه ۱۰۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان واجاره ماهیانه ۱۷،۰۰۰،۰۰۰ تومان در دسترس است
در آگهی دیگری، یک واحد ۷۵ متری دو خوابه با سال ساخت ۱۴۰۰ در جنت آباد مرکزی با ودیعه ۳۰۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان و اجاره ماهیانه ۲۹،۰۰۰،۰۰۰ تومان اجاره داده میشود.
حدود یک ماه از خروج هزاران مهاجر غیرمجاز افغانستانی از کشور میگذرد. بررسی میدانی نشان میدهد بازار اجاره مسکن پایتخت، در مناطقی که این افراد پیشتر در آنجا سکونت داشتند، روند یکدستی را تجربه نکرده است
در حالیکه در ایران حتی قیمت تنقلاتی مانند چیپس و پفک با قانون کنترل میشود، به گفته یک کارشناس بازار اجاره مسکن «رها» ست و مستاجران در میانه این آزادسازی بیحد، زیر فشار اجارهها خم شدهاند
یک واحد ۱۱۲ متری دو خوابه با سال ساخت ۱۴۰۱ با ودیعه ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان و اجاره ماهیانه ۱۴،۰۰۰،۰۰۰ تومان اجاره داده میشود. همچنین، یک واحد ۹۰ متری دو خوابه با سال ساخت ۱۴۰۲ با ودیعه ۵۰۰،۰۰۰،۰۰۰ تومان و اجاره ماهیانه ۱۸،۰۰۰،۰۰۰ تومان عرضه میشود
در دهه ۱۳۸۰ حدود ۴۰ درصد خانوارهای با سرپرست زیر ۴۰ سال، مالک واحد مسکونی بودند و ۶۰ درصد مستأجر. اما این نسبت در سال ۱۴۰۰ به حدود ۲۵ درصد مالک و ۷۵ درصد مستأجر تغییر یافته است
بررسی بازار مسکن نشان میدهد میانگین قیمت آپارتمان در دو منطقه چهار و پنج که به ترتیب در شرق و غرب پایتخت واقع شدهاند متری ۱۲۱ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان است
در حالی که مستاجران برای فرار از قیمتهای سرسامآور اجاره به حاشیه شهر یا شهرستانهای اطراف پناه بردهاند، افزایش اجارهبها حتی در همین مناطق نیز امانشان را بریده است؛ بهطوری که دیگر جایی برای آرامش و ثبات باقی نمانده است
حامد قیصری، فعال بازار مسکن منطقه ۱۷ تهران، گفت: «اجارهبهای خانههای ویلایی قدیمی که پیش از این عمدتاً به اتباع افغانستانی اجاره داده میشد، تا بیش از ۳۰ درصد نسبت به میانگین قیمتهای بازار کاهش پیدا کرده است.»
بازار مسکن رمقی ندارد، اما در بازار اجاره شرایط نسبتا مساعد است. بهویژه با سرعت گرفتن خروج اتباع افغانستانی غیر مجاز از کشور، اجاره ساختمانهای کلنگی در مناطق میزبان این اتباع با تخفیف قابلتوجه روبهرو شده است
براساس روایت واسطههای ملکی در مناطق ۱۵ تا ۲۰ تهران، تشدید رکود در بازار مسکن تنها محدود به بازار خرید و فروش نیست، بلکه دامن بازار اجاره را آن هم در اوج فصل اجاره گرفته است و تابستان داغ اجاره را نه تنها در جنوب تهران بلکه تقریبا در تمام منطقه پایتخت، زمستانی کرد.