گفته شده که ساعاتی پیش سرویس دهی یکی از شرکتهای خدماتی که در زمینه اینترنت فعالیت میکند، دچار اختلالهای زیرساختی و قطع اینترنت شده و همین موضوع مشکلاتی را برای کاربران این اپراتور ایجاد کرده است.
بر اساس گزارش پنجم کیفیت اینترنت، ایران با میانگین سه شاخص کلیدی سرعت، اختلال و محدودیت، رتبه ۹۷ را در میان ۱۰۰ کشور نخست از نظر تولید ناخالص داخلی کسب کرده است. رتبههایی که ایران در این سه شاخص بهدست آورده، به ترتیب ۸۴ برای کندی، ۹۲ برای اختلال و ۹۹ برای محدودیت بوده است.
در نشست کمیسیون فاوا اتاق ایران مطرح شد که اینترنت ایران از منظر محدودیت، پایین بودن سرعت و مختل بودن، بین کشورهایی که اطلاعات آنها در دسترس بوده و قابل اندازهگیری است، بیکیفیتترین اینترنت محسوب میشود/وضعیت کیفیت اینترنت کشور تفاوت چندانی با وضعیت قبل جنگ ۱۲ روزه ندارد. یعنی همچنان تجربه کاربری اینترنت در ایران با سه گزاره کُند (۸۴ از ۱۰۰)، پراختلال (۹۲ از ۱۰۰) و محدود (۹۹ از ۱۰۰) توصیف میشود. در مجموع بر اساس ردهبندی میانگین سه شاخص در رتبه ۹۷ از ۱۰۰ کیفیت اینترنت قرار گرفته است.
موضوع قطع اینترنت به بهانه تأمین امنیت بارها در این نشست مطرح شد. محدودیتهای فنی اینترنت در روز ۲۴ خرداد (دومین روز جنگ) آغاز شد و ترافیک HTTP افزایش یافت.
از آنجا که اینترنت در دوران جنگ ۱۲ روزه با قطع کامل چندروزه و اختلالهای شدید مواجه شد، گزارش پنجم، وضعیت اینترنت کشور در قبل و بعد از حمله رژیم صهیونیستی را هم بررسی کرده و براساس آن، با گذشت یکماه از جنگ هنوز اینترنت به وضعیت قبل برنگشته است.
اگر وضعیت کیفیت اینترنت کشور را بدون توجه به وضعیت دوران «حمله اسرائیل به ایران» در نظر بگیریم، تفاوت محسوسی نسبت به گزارش چهارم (جایگاه ۹۵ از ۱۰۰ کشور) دیده نمیشود. در مجموع بر اساس ردهبندی میانگین سه شاخص در رتبه ۹۷ از ۱۰۰ کیفیت اینترنت قرار گرفته است.
درحالی که کاربران از کندی اینترنت و افزایش احتمالی قیمتها گلایه دارند، یکی از مسوولان اپراتورهای همراه هرگونه افزایش قیمت را تکذیب کرده و افزایش تعرفهها را ناشی از تصمیمات آتی کمیسیون تنظیم مقررات دانسته است.
دفاع مستدل وزیر ارتباطات از ضرورت اینترنت و هشدار او در صحن مجلس درباره آسیبهای محدودیت شبکه، نور تازهای بر واقعیتهای اقتصاد دیجیتال افکند؛ بازاری که با هر روز محدودیت، ۵۰۰ میلیارد تومان ارزش افزوده خود را از دست میدهد و اشتغال نیمی از ده میلیون نفر به خطر میافتد.
بررسیها نشان میدهد از متن آییننامه اجرایی کمیته تسهیل فعالیت کسبوکارهای اقتصاد دیجیتال که مخالفان دولت آن را به معنای اینترنت طبقاتی تفسیر میکنند، نشان میدهد اهداف این کمیته حمایت از حقوق قانونی و آزادیهای فعالان اقتصاد دیجیتال بوده و ارتباطی با ادعاهای مطرح شده در خصوص اینترنت طبقاتی ندارد.
طرح اینترنت طبقاتی، طرح تبعیض در ارائه خدمات اینترنت و یا هر چه که نامش باشد، نه تنها میتواند موجب نابرابری در حوزه فناوری شود، بلکه ممکن است به انفجاری اجتماعی ناشی از احساس سرخوردگی و تبعیض منجر شود. مهم نیست مسعود پزشکیان در شبکه اجتماعی خود بنویسد: «دسترسی آزاد به اطلاعات حق همه مردم است، نه فقط یک طبقه خاص. دولت موظف و مصمم است اینترنتی آزاد، باکیفیت و فراگیر فراهم کند» اما جامعه آنچه را که میبیند ملاک قرار میدهد و ادامه این روند میتواند واکنش یا خشم اجتماعی جدی به دنبال داشته باشد؛ بهخصوص اگر دولت یا تصمیمگیرندگان بالاتر از آن، بر آتش این تبعیض بیش از پیش دامن بزنند.
وضعیت اینترنت و شبکههای اجتماعی در ایران با محدودیتها و چالشهایی همراه است. در حالی که تعداد کاربران اینترنت در ایران رو به افزایش است و به حدود 73.14 میلیون نفر رسیده است، فیلترینگ و محدودیتهای دسترسی به شبکههای اجتماعی خارجی مانند اینستاگرام، واتساپ و توییتر همچنان وجود دارد. این محدودیتها باعث شده است که بسیاری از کاربران از فیلترشکنها برای دسترسی به این شبکهها استفاده کنند.
دولتهای اصلاحطلب قدمهای بزرگی برای اجرایی شدن اینترنت طبقاتی برداشتند، درحالیکه در دولت رئیسی مواضع روشن بود و وزیر میگفت با فیلترینگ و محدودیت موافق است
نت بلاکس که ساعاتی پیش از اختلال شدید اینترنت در ایران خبر داده بود، دقایقی قبل اعلام کرد که اینترنت ایران بعد از تقریبا دو ساعت اختلال شدید، به حالت عادی بازگشته است.
معاون وزیر ارتباطات گفت: اینترنت باکیفیت، عادلانه و همگانی، حق همه مردم است و ستون فقرات اقتصاد دیجیتال و ما قاطعانه با هر شکل از اینترنت طبقاتی مخالفیم.
استارلینک، سرویسی است که از مدتها پیش نامش در میان کاربران ایرانی پیچیده است؛ اما دسترسی به آن همچنان محدود و دشوار است. واردات تجهیزات آن ممنوع است، استفاده از آن نیازمند ابزار خاص و پیچیده است و طبق اعلام رسمی، فعالیت آن در ایران مجاز نیست.
استارلینک در ایران هنوز مجوز رسمی ندارد و عملاً ورود و استفاده از آن در حوزه «خاکستری» قرار دارد. با وجود این، برخی افراد و گروهها از طریق بازار غیررسمی موفق به وارد کردن و استفاده از این تجهیزات شدهاند. قیمت سختافزار در بازار سیاه ایران رقمی بین ۷۰۰ تا ۲۰۰۰ دلار (معادل ۶۰ تا ۱۹۰ میلیون تومان)، بسته به مدل و منبع واردات آن است.
پیگیریها از شرکت مخابرات ایران نشان میدهد که بسته ۵۰ گیگ اینترنت هدیه مخابرات بهصورت خودکار و بدون نیاز به انجام هیچ اقدامی از سوی مشترکان، از زمان اعلام رسمی فعال شدهاند.
بررسیها نشان میدهد در نقشهٔ رسمیِ استارلینک، رنگ ایران از خاکستری به آبیِ تیره تغییر کرده و این یعنی سرویس اینترنت ماهوارهای استارلینک در ایران «بهزودی در دسترس خواهد بود». در این سایت ۳ رنگ آبی روشن به معنای «در دسترس»، آبی بهمعنای «در لیست انتظار» و آبی تیره بهمعنای «بهزودی در دسترس» قرار دارد. اینترنت ماهوارهایِ استارلینک علیه ایران نقش فعالی را ایفا میکند؛ در روزهای ابتدای تجاوز اسرائیل، فاکسنیوز از ماسک درخواست کرد اینترنت ماهوارهای را برای کمک به اسرائیل در ایجاد کودتا در ایران فعال کند که ماسک در پاسخ با گفتن جمله «پرتوها فعالند» بهصورت رسمی این همکاری را تأیید کرد.