مصرف آب در ایران به طور عمده در سه بخش کشاورزی، شرب و صنعت توزیع میشود. بیشترین مصرف آب در بخش کشاورزی است که حدود ۹۰ درصد از کل مصرف آب را شامل میشود. بخش شرب (مصارف خانگی، تجاری و عمومی) حدود ۶ درصد و بخش صنعت نیز حدود ۴ درصد از مصرف آب را به خود اختصاص میدهد.
رئیس آبفای جنوبشرق استان تهران با اشاره به قرار گرفتن تهران در صدر استانهای بحرانزده در حوزه آب، گفت: ۷۸ درصد خانوارهای تهرانی، بیش از دوبرابر الگوی مجاز، آب مصرف میکنند.
فرماندار تهران با تأکید بر مدیریت پایدار منابع آب گفت: یکی از رویکردهای اصلی فرمانداری تهران جلوگیری از حفر چاههای غیرمجاز و کنترل دقیق چاههای مجاز است.
بحران کمآبی در تهران دیگر یک هشدار نیست، بلکه به واقعیتی روزمره تبدیل شده است. در تابستان ۱۴۰۴، افت شدید ذخایر سدهای حیاتی و فرسودگی شبکههای آبرسانی، بخشهای وسیعی از پایتخت را با خطر قطعی یا افت شدید فشار آب مواجه کرده است.
سیاوش اردلان، خبرنگار ارشد بی بی سی با انتشار توئیتی نسبت به شرایط بحرانی آب در ایران ابراز نگرانی کرد. او در توئیت خود نوشت: "عدهای اصلا کمبود آب رو باور ندارند و فکر میکنند کل قضیه یک فریب بزرگ برای فروش پمپ و مخزنه. "
رئیس جمهور در دیدار امروز از سد کرج مطرح کرد گفت: همه در تلاش هستند با انتقال آب از طالقان بخشی از بحران آب استانهای البرز و تهران را جبران کنند.رئیس جمهور گفت: همه در تلاش هستند با انتقال آب از طالقان بخشی از بحران آب استانهای البرز و تهران را جبران کنند.
با بالا گرفتن بحران خشکسالی در ایران، صدای هشدارها بلندتر از همیشه شنیده، اما توپ مقصر بودن، میان نهادها و مسئولان مختلف پاسکاری میشود. در این میان، کمتر کسی به نقش سیاستهای پرهزینهای، چون رویای خودکفایی در نابودی منابع آبی کشور اشاره میکند.
«روند بارندگی امسال حدود ۴۰ تا ۴۴ درصد کمتر از میانگین بلندمدت ۸۰ساله کشور بوده است و این موضوع تاثیر مستقیمی بر حجم ذخایر سدها داشته است. به عنوان نمونه، سطح آب پشت سد طالقان نزدیک به ۴۸ متر کاهش یافته که زنگ خطری جدی برای تامین آب شرب پایتخت و شهرهای اطراف است.»
زنگ خطر وضعیت بحران آب در برخی استان ها، زودتر از پایتخت به صدا در آمد. طبیعتا اگر شرایط به همین وضعیت ادامه پیدا کند و فکری جدی برای حل این معضل اندیشیده نشود، در سال های آتی این بحران در همه نقاط ایران دیده می شود. اما چرا این وضعیت وجود دارد؟
در روزهایی که نمودار دما در بسیاری از نقاط کشور رکوردهای تازهای ثبت میکند، نشانههایی از فشار مضاعف بر منابع حیاتی، بهویژه آب، بیش از پیش نمایان شده است.
یک نماینده مجلس با اشاره به اینکه مطابق اعلام مسئولان آب و فاضلاب استان تهران، وضعیت خوب نیست و حدودا تا چهل روز آینده در تهران دچار بی آبی یا کم آبی شدید خواهیم بود، افزود: کم کردن فشار آب از تمهیداتی است که اندیشیده شده تا آب به تمامی مناطق برسد، اما باید اساسی فکر شود
شرکت آب و فاضلاب شهرستان ساری با صدور اطلاعیهای از شهروندان خواست با کاهش حداقل ۲۰ درصدی در مصرف آب، در تأمین پایدار آب شرب در مناطق مختلف مشارکت کنند.
کمبود آب یکی از چالشهای حیاتی و پیچیدهای است که منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) با آن روبهروست. این بحران تهدیدی جدی برای ثبات اقتصادی، امنیت غذایی و انسجام اجتماعی به شمار میرود.
تهران از منابع متنوعی برای تأمین آب بهره میگیرد؛ حدود ۵۰ درصد از منابع زیرزمینی و ۵۰ درصد از سدها و منابع سطحی، این تنوع منبع، در کنار شبکهای با بیش از ۲۱ هزار کیلومتر طول و زیرساختهایی که برخی از آنها تا ۷۰ سال قدمت دارند، شرایط مدیریت آب در پایتخت را پیچیده کرده است.
ذخایر سدهای تهران نسبت به روز مشابه سال گذشته افتی ۲۷۷ میلیون مترمکعبی داشته، این درحالی است که سال گذشته هم سال خشکی بوده است و اینمسئله نشاندهنده شدت بالای خشکسالی این روزهای تهران است.
روزهایی که کشور با بحران جدی کمآبی و بیبرقی مواجه است، وزارت نیرو به عنوان متولی اصلی مدیریت منابع آب و برق، سیاست کاهش فشار آب در شهر تهران و برخی دیگر از کلانشهرها را به عنوان یکی از راهکارهای موقت برای کنترل مصرف آب اجرایی کرده است.
در شرایطی که ایران با شدیدترین بحرانهای آبی تاریخ معاصر خود مواجه است، مصرف بیرویه منابع آبی در بخش کشاورزی و به ویژه نظام سنتی آن، زنگ خطر را برای امنیت آبی کشور به صدا درآورده است.
بحران آب در ایران فقط یک مساله فنی یا زیستمحیطی نیست، بلکه با تار و پود زندگی اجتماعی میلیونها ایرانی گره خورده است. عبور از این بحران نیازمند نگاه جامع، عزم ملی، تقویت سرمایه اجتماعی و بازنگری در سبک زندگی و الگوهای مصرف است تا جامعه بتواند در برابر فشارهای ناشی از کمآبی تابآوری بیشتری نشان دهد.