هر روز ادعاهای جدیدی درباره تغییر قیمت بنزین مطرح میشود. بهعنوان مثال، امیرحسین ثابتی، نماینده مجلس، هفته گذشته اعلام کرد که «دولت قصد دارد نرخ سوم بنزین را با ۵۰۰ درصد افزایش اعلام کند».
دولت بدون توجه به چرایی گران تمامشدن قیمت بنزین فروختهشده، دست به راهکارهای قیمتی میزند. برخی از کارشناسان به گران تمامشدن تولید در کشور و بیربط بودن این موضوع به گرانی اذعان کردهاند.
دولت به دنبال مدیریت همزمان مصرف و قیمت سوخت است. لایحه بودجه سال آینده، که به زودی به مجلس ارائه میشود، احتمالاً شامل پیشنهاداتی برای اصلاح نرخ بنزین و گازوئیل خواهد بود.
دولت میگویدکه تصمیمی برای افزایش قیمت بنزین ندارد. اما قانون برنامه هفتم توسعه که مسعود پزشکیان، رئیس جمهور بر اجرای آن تاکید دارد، دولت را موظف کرده به دنبال اصلاح ناترازی بنزین باشد.
سخنگوی دولت با بیان اینکه لایحه مشاغل حساس، نظر دولت در خصوص بکارگیری افراد و متخصصان را تأمین نمیکند، گفت: این لایحه حتی شامل اعضای هیات علمی دانشگاه نیز میشود و نظر دولت این بود که مسترد شود.
طبق اعلام معاون ارتباطات و اطلاعرسانی دفتر رئیسجمهور، افزایش قیمت بنزین در سال ۱۴۰۴ رخ نخواهد داد و این تغییر به سال آینده موکول شده است. این تصمیم میتواند تأثیر مستقیم بر بودجه خانوارها و بازار انرژی داشته باشد.
یکی از موضوعات تکراری این روزهای فضای مجازی، مسئله افزایش قیمت بنزین و تکذیب فوری آن از سوی دولت است؛ موضوعی که همگان به معیوببودن شرایط فعلی مصرف بنزین اذعان دارند، اما کاری در راستای اصلاح این رویه غلط انجام نمیدهند.
بازار بنزین ایران به جز در مقاطعی محدود، همواره با ناترازی ساختاری مواجه بوده است. رشد سریع تقاضا، تثبیت طولانیمدت قیمت اسمی در شرایط تورم مزمن، بهرهوری پایین ناوگان حملونقل و محدودیتهای سرمایهگذاری در ظرفیت پالایشگاهی مهمترین عوامل این ناترازی هستند.
با توجه به مصوبه جدید هیأت وزیران به نظر میرسد دولت تصمیمی برای افزایش ناگهانی قیمت بنزین ندارد بلکه سیاست افزایش تدریجی یا پلکانی قیمت بنزین مطرح است.
برخی از کارشناسان اقتصادی معتقد هستند که تغییر شیوه سهمیه بندی به هر فرد میتواند موجب صرفهجویی در مصرف بنزین شود و بدون آنکه دولت تغییری در قیمت بنزین اعمال کند با این کار بخشی از کسری بودجه خود را جبران کند.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، گفت: در لایحه بودجه ارائه شده به مجلس به صورت صریح این موضوع یعنی افزایش قیمت سوخت و بنزین نیامده است و دولت هم اعلام کرده که بنا ندارد سال آینده قیمت سوخت و بنزین را افزایش دهد.
اولین آزمون بودجهای دولت پزشکیان با اعداد و ارقام پر حرف و حدیثی روبرو بود که مهمترینش کسری تراز عملیاتی ۱۸۰۰ همتی بود. مرتضی افقه، اقتصاددان در این خصوص گفت: دولت در کوتاه مدت اگر نتواند مشکل تحریم را حل کند، این کسری بودجه تامین نخواهد شد و دولت ناچار میشود دوباره مثل سالهای اخیر به بانک مرکزی متوسل شود که این کار تورمزا است.
یک کارشناس اقتصادی میگوید: به قدری انرژی را ارزان ارائه میدهیم که هزینه هم برای این ارزان بودن میدهیم. از آنجایی که دولت این درآمدها را ندارد در نتیجه فشار مالیاتی به مردم میآورند. اقتصاد به دلیل ارز ترجیحی در رکود است و واردات جای تولید داخل را میگیرد. بنابراین، درآمدها مخدوش شده، اما خرج وجود دارد. حقوق کارمندان را نمیدهد، مدارس را خصوصی میکند، کار عمرانی انجام نمیدهد، چون پول ندارد.
سخنگوی دولت پس از جلسه هیات دولت در پاسخ به دانشجو: ناترازیهای جدی داریم نمیتوانیم به مردم غیر از واقعیت بگوییم. همان طور که آقای پزشکیان قول داده قبل از کار کارشناسی هیچ اقدامی صورت نمیگیرد. شلوغ شدن پمپ بنزینها در زمان حمله موشکی به خاطر افزایش حجم تقاضا بود و باید مدیریت میشد.
مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی درباره افزایش تقاضای بنزین در شب گذشته در برخی کلانشهرها توضیح داد و گفت: هیچ اختلال یا نگرانی در تأمین و عرضه بنزین نداریم.