در سال ۲۰۰۰ پس از مرگ حافظ اسد، پسرش بشار اسد به‌عنوان رئیس‌جمهور سوریه به قدرت رسید. او تلاش کرد اصلاحات اقتصادی انجام دهد، اما حکومت خود را با فعالیت‌های امنیتی ادامه داد.
امروز جهان نظاره‌گر یکی از بزرگترین تحولات خاورمیانه است؛ سقوط دمشق و فرار بشار اسد از سوریه. این واقعه نقطه‌عطفی در تاریخ معاصر این کشور به‌شمار می‌رود. اما آیا سقوط حکومتی که بیش از دو دهه با مشت آهنین بر سوریه حکمرانی می‌کرد، صرفاً به نبرد‌های نظامی و تحولات میدانی وابسته بود؟ پاسخ ساده نیست. ریشه‌هایی که نه در خیابان‌های دمشق، بلکه بخشی از آن در زمین‌های ترک‌خورده کشاورزی و رودخانه‌های خشک‌شده سوریه یافت می‌شود.
جواد آقای لاریجانی در آن موقع تنها ۳۹ سال داشت (متولد ۱۳۳۰ - نجف) و روی و موی او سپید نشده بود و از پایان جنگ ایران و عراق هم زمان زیادی نمی‌گذشت، اما در آذر ۱۴۰۳ از آن زمان ۳۴ سال می‌گذرد و حالا ۷۳ ساله است و از این رو جای تعجب دارد که چگونه یک نفر هم در ۳۹ سالگی آن تحلیل غلط را ارایه می‌دهد و هم در ۷۳ سالگی؟ آخر ۳۴ سال یک عمر است. اما چرا در او اثر ندارد؟
درمیان زندانیان سوری یک نفر است که ۳۰ سال در زندان‌های اسد بوده و هیچ خبری از وی نبوده است اکنون که آزاد شده، مادرش او را نمی‌شناسد و از وی مدارک شناسایی می‌خواهد و از عکس دوران کودکی او را می‌شناسد!
در حوزه تحولات میدانی سوریه نیز خبرگزاری تاس به نقل از یک مقام در استان لاذقیه خبر داد «مخالفان به طور کامل کنترل استان‌های طرطوس و لاذقیه را به دست گرفتند». این رسانه روسی افزود که نیرو‌های مسلح مخالفان قصد حمله به پایگاه‌های نظامی روسیه را ندارند و پایگاه‌های نظامی روسیه در حمیمیم و طرطوس به طور عادی فعال هستند.
درگیری‌های ۱۴ ساله در سوریه پیامدهای منفی، مستقیم و طولانی‌مدتی بر زنان این کشور داشته و حالا فعالان اجتماعی نگران وضعیت آنها در ادامه مسیر حمکرانی گروه جدیدی است که معلوم نیست دقیقاً چه رویکردی در قبال زنان خواهند داشت.
فشار اقتصادی در ایران باعث شده که نیاز به بازپرداخت بدهی‌های سوریه بیش از همیشه حس شود. از سوی دیگر، عدم توانایی یا تمایل حکومت جدید سوریه برای پرداخت بدهی‌ها، خطر از بین رفتن این حجم عظیم از سرمایه را ایجاد می‌کند. علاوه بر این، تجربه‌های مشابه در گذشته نشان داده که پیگیری حقوقی بدهی‌ها در مجامع بین‌المللی نیز بسیار دشوار است.
بیش از ۵۰ درصد از فقیرترین گروه‌های شهروندان در سه استان حلب، حماه و دیرالزور زندگی می‌کنند و استان‌های شمال شرق سوریه نیمی از فقرا را در خود جای داده‌اند. این استان‌ها دقیقا همان جایی هستند که دو هفته پیش شورشیان و گروه‌های معارض از آن به پا خواستند و اتفاقا بالاترین میزان فقر نیز در میان خانواده‌هایی گزارش شده که تحت سرپرستی زنان تک سرپرست یا همسر از دست داده در جنگ داخلی بوده است و باز باید توجه داشت که آوارگان داخلی سوریه که بیشتر در همین مناطق بوده‌اند، بیشترین آسیب‌پذیری را در برابر فقر داشتند.
یک کارشناس مسائل بین‌الملل درباره آینده ایران در منطقه می‌گوید: موقعیت ایران می‌تواند مثبت باشد چراکه بحث‌های هزینه‌آوری که برای اقتصاد ایران به‌صورت خون‌ریزی ارزی درآمده بود، خوشبختانه مسدود می‌شود. از این فرصت باید استفاده شود و لغو تحریم‌ها را شرط بازگشت ایران به عرصه بین‌المللی قرار دهیم.
رغید الططری در سال ۱۳۶۰ خورشیدی و پس از امتناع از بمباران شهر حماة در شمال دمشق، تحت تعقیب قرار گرفت. بعد از سرپیچی الططری از بمباران، او برای فرار از تعقیب قضایی، به اردن و سپس مصر رفت، اما تهدیدات اطلاعاتی اسد علیه خانواده و همسرش، او را مجبور به بازگشت به دمشق کرد و بدین ترتیب، دستگیرش کردند.
ارتش سوریه از عناصر زاویه‌دار و حتی همسو با دشمن، پالایش نشده بود. خدای مهربان بر درجات شهید همدانی بیفزاید که در دور قبلی آشوب‌ها وقتی کم‌تحرکی ارتش را مشاهده کرد به بشار اسد توصیه کرد که مردم را مسلح کن و این اقدام هوشمندانه مانع از سقوط دولت شد.