یک اقتصاددان میگوید: این نظام قدرت است که با تصمیماتی که میگیرد، منابع را میان طبقات درون و خارج از قدرت توزیع میکند. مسئول این نابرابریها تصمیماتی است که در نظام سیاسی کشور گرفته میشود که به این منجر میشود که تعداد زیادی از افراد در جامعه دچار نابرابری شوند.
در سالهای اخیر، طبقه متوسط تحصیلکرده در ایران با چالشهایی روبهرو شده که نهتنها جایگاه اقتصادی و اجتماعی این گروه را تهدید میکند، بلکه پیامدهای روانی و امنیتی گستردهای برای جامعه به همراه دارد. داستان ضارب امام جماعت مسجد باغ فیض، که خود را داروساز معرفی کرده و انگیزهاش را بیکاری، سرخوردگی و مشکلات روانی عنوان کرده، نمونهای تکاندهنده از یک سقوط آرام است؛ سقوطی که در سکوت، سرمایه انسانی کشور را فرسوده میکند.
دهک اول فقیرترین خانوارهای جامعه است. هر چه به دهکهای بالاتر برویم، سطح درآمد و هزینه هم بالا میرود. در واقع دهک دهم ثروتمندترین خانوارهای کشور هستند.آمار تازه نشان میدهد که اختلاف هزینه کل فقیرترین و ثروتمندترین دهک شهری در سال گذشته ۳۳۰ میلیون تومان (در سال) بوده است.
طبق تازهترین گزارشی که مرکز آمار ایران منتشر کرده، ضریب جینی که شاخص سنجش نابرابری و اختلاف طبقاتی است، کاهش داشته. با اینحال در جامعهای که همه فقیر شدهاند، اختلاف طبقاتی کم میشود و در نتیجه ضریب جینی هم کاهش مییابد.
مرکز آمار ایران، در جداول آماری هزینه و درآمدهای خانوار کل کشور در سال ۱۳۹۷ را منتشر کرده است. این آمارها سهم ۲۰ درصد فقیرترین جمعیت کل کشور نسبت ۱۰، ۲۰ و ۴۰ درصد ثروتمندترین به ۱۰، ۲۰ و ۴۰ درصد فقیرترین جمعیت در کل کشور منتشر کرده است.
طرح آمارگیری هزینه و درآمد خانوارهای شهری و روستایی از سبقت گرفتن درآمد خانوارها از مخارج آنها در سال ۹۷ خبر میدهد. مابهالتفاوت درآمدها و هزینههای خانوارها اگرچه گویای مثبت شدن ارقام مربوط به دهکهای بالای درآمدی است، اما ارقام منتشر شده از منفی شدن مابهالتفاوت درآمدها و هزینههای دهکهای پایین درآمدی خبر میدهد.
مرکز آمار ضریب جینی سالانه خانوارهای کل کشور را در سال ۱۳۹۷ اعلام کرد. بر این اساس، ضریب جینی کل کشور در سال گذشته به ۴۰۹۳/ ۰ واحد رسیده است که نسبت به سال قبلش، معادل ۰۱۱۲/ ۰ واحد رشد کرده است. از نظر نسبی، میزان رشد ضریب جینی نسبت به سال ۹۶، برابر با ۸/ ۲ درصد خواهد بود که نسبت به سالهای ۹۴، ۹۵ و ۹۶ تندتر است. اما همچنان نرخ رشد ضریب جینی در سال ۹۷، از این میزان در سال ۹۳ کندتر بوده است.