در چند روز گذشته یک مقام سیاسی ترکیه که در آرزوی جانشینی اردوغان نیز هست، اظهاراتی در مورد ایران داشته و به تهدید و بیاحترامی نسبت به ایران پرداخته است. وی میگوید «وقتی ایران در کاخ شیشهای است نباید سنگپراکنی به دیگران کند».
پیش از رفتار و گفتاری که از فیدان و ترکیه دیدیم، امارات به خاطر جزایر سه گانه، ژئوپلیتیک کشور را تهدید کرده است. آذربایجان نیز در مسئله زنگزور با پشتوانه ترکیه ایران را تهدید میکند.
هاکان فیدان در مصاحبه با شبکه تلویزیونی الجزیره، سیاست منطقهای ایران را اشتباه خواند و مدعی شد که ممکن است این سیاست گاهی پیروزیهایی به همراه داشته باشد، اما در بلند مدت هزینههای سنگینی را به ایران و منطقه تحمیل میکند.
تلاش ترکیه برای گسترش نفوذش در قاره سیاه به دغدغه کشورهای غربی، بازیگران حاشیه خلیج فارس و چین تبدیل شده است؛ تلاشی که به باور گروهی از ناظران تلاشی است برای اجرای طرح نئوعثمانی گرایی و میدان را برای تحقق ایده احیای امپراتوری حداقل در قاره سیاه هموار میسازد
از دیدگاه ژئو استراتژیک، نقش مرکزی چین در تمام مسیرهای تجاری متصل به آسیا باعث میشود که مقابله با ائتلاف چین-روسیه-ایران وابسته به سرمایهگذاری غربی در کریدورهای جایگزینی باشد که از ایران عبور نکنند و وابستگی به ترکیه را محدود کنند.
محمّدزاهد سوباچی، مدیر TRT پیش از آغاز کار رسمی بخش فارسی این شبکه گفت قصد دارد ایران را ناراحت کند. درز این گفته به بیرون و انتشار آن در فضای رسانهای ما موج زیادی به راه انداخت و بسیاری را در پی تحولات منطقه نگران کرد.
شبکه «تیآرتی فارسی» همانطور که مقامات دولت اردوغان پیشتر دربارهاش وعده داده بودند، شب گذشته بهطور رسمی و با شعار «هر انسان یک جهان، هر خبر یک روایت» شروع بهکار کرد.
گروهی از ناظران با اشاره به پروژه جاده توسعه عراق بر این باورند، این طرح ابتکاری میتواند رقیب سرسختی برای کریدور خاورمیانهای جو بایدن باشد، مشروط بر آنکه چالشهای پیشروی اجرای این طرح برطرف شود؛ چالشهایی، چون افزایش سطح تنشها در داخل و رقابت قدرتهای منطقهای در بغداد.
طرح کریدور خاورمیانه ای بایدن، دو غایب بزرگ داشت؛ ایران و ترکیه . از همین رو گروهی از ناظران مدعی اند که حالا و در میانه جنگ در غزه که موجب توقف طرح کردیور بایدن شده، تهران و آنکارا در تلاش برای اجرای طرح های جایگزین هستند. ترکیه به دنبال ان است تا هم صدا با عراق جاده توسعه را اجرایی کند و همزمان این فرصت را دارد تا هم صدا با تهران مسیری سنتی را در قفقاز تعریف کند.
پروژههای آبی ترکیه با عناوین «داپ» و «گاپ» که با سدسازی روی حوزههای دجله و فرات و ارس احداث شده یا در حال ساخت هستند، نوعی تروریسم آبی و شبیه حمله عثمانی علیه ایران است.
علی رضوانپور در یادداشتیمینویسد: تهران و آنکارا در دهههای گذشته با اتخاذ رویکرد پراگماتیک سطح روابط خود را دوستانه نگه داشته اند و در برخی بزنگاهها نیز از هم حمایت کرده اند.
جنگ غزه، زمینه را برای همصدایی میان تهران و آنکارا فراهم کرده؛ همصدایی شکننده چرا که دو بازیگر فارغ از همسویی منافع در بحران غزه، در باب موضوعات دیگر با یکدیگر اختلاف نظر دارند و همین دو پارگی موجب شده تا گروهی از تحلیلگران از اتحاد تازه تهران و آنکارا تحت عنوان اتحادی لرزان یاد کنند
به نظر نمیرسد که روابط ایران و ترکیه با چالش خاصتر یا وضعیت متفاوتی نسبت به آن چه که طی سالهای اخیر، دنبال شده، رو به رو شود. این دوگانه رقابت و دوستی در روابط طرفین را میتوان با توجه به واقعیتهای ژئوپلیتیکی و وابستگیهای متقابل و در عین حال تعارضهای ایدئولوژیک طرفین به خوبی مشاهده کرد
به نظر نمیرسد که روابط ایران و ترکیه با چالش خاصتر یا وضعیت متفاوتی نسبت به آن چه که طی سالهای اخیر، دنبال شده، رو به رو شود. این دوگانه رقابت و دوستی در روابط طرفین را میتوان با توجه به واقعیتهای ژئوپلیتیکی و وابستگیهای متقابل و در عین حال تعارضهای ایدئولوژیک طرفین به خوبی مشاهده کرد.