صادرات کالاهای بی کیفیت پاشنه آشیل اقتصاد ایران/ خروج تدریجی از میدان رقابت جهانی

یک کارشناس اقتصادی تاکید کرد: تاوان صادرات کالاهای بی کیفیت را مردم، تولیدکنندگان و صادرکنندگان و در نهایت اقتصاد می پردازند، آن هم با خروج تدریجی از میدان رقابت جهانی!

اقتصاد 24- وزیر صنعت معتقد است باید جلوی صادرات کالاهای بی کیفیت ، غیرکیفی و غیراستاندارد گرفته شود و این کار یک تکلیف است. رضا رحمانی می گوید: صادرات اینگونه کالاها علاوه بر اینکه از نظر شرعی درست نیست به آبروی کشور آسیب می رساند.

پیش‌نیازهای توسعه بازارهای صادراتی از طریق ارتقای سطح استاندارد کالاها، رعایت الزامات و قواعد بین‌المللی درخصوص کیفیت محصولات صادراتی، به‌عنوان یک ملاحظه کلان برای بهبود کیفیت کالاها مورد تاکید سیاست‌گذاران قرار گرفته است. تاکید کارشناسان بر توجه به ضوابط سازمان تجارت جهانی و حرکت به سمت برندسازی و از همه مهمتر ‌ایفای تعهدات توافق‌شده میان فروشنده و خریدار از مهم‌ترین پیش‌نیازهاست که متاسفانه فقر این نیاز، بازار صادرات بی کیفیت ها را پررنق تر کرده و مانند آتشی بر جان صادرات کشور انداخته است.

خداحافظی با صادرات کالاهای بی کیفیت

در این راستا حمید زادبوم، سرپرست سازمان توسعه تجارت نیز با توجه به اهمیت صادرات کالاها با کیفیت بالا می گوید: سازمان ملی استاندارد در حال بررسی توافق‌نامه‌ای دوجانبه در حوزه استاندارد با کشورهای اولویت یک تجاری و شرکایی مانند هند و چین است، اما در کنار توجه به شاخص‌های کیفی صدور کالا در عرصه بین‌المللی، ایفای تعهدات ارائه شده توسط فروشنده به طرف معامله، به‌عنوان یکی از نقاط اصلی از سوی سیاست‌گذار مطرح است.

به گفته سکاندار تجارت کشور، آنچه می تواند به‌عنوان یک دستور سیاستی مانع از صدور برخی کالاها شود، بی توجهی به تعهداتی است که در کیفیت کالای صادراتی مورد توافق قرار می گیرد.

تجربه تلخ و شیرین داستان کیفیت

«می توان بدون هیچ اغماضی بیان داشت که ایران در فرصت سوزی مقام اول کشورهای جهان را دارد». در همین رابطه یک اقتصاددان با بیان این مطلب و با توجه به اهمیت افزایش کیفی محصولات ایرانی در بازارهای جهانی در گفتگو با خبرنگار اقتصاد 24 می گوید: موضوع صادرات کالا باید به دغدغه جدی مسئولان و تولیدکنندگان و همچنین بازرگانان تبدیل شود.

محمدعلی صدیقی ، تحول در نگاه به موضوع صادرات با کیفیت کالا و محصولات ایرانی را اقدامی ضروری دانست که با تاخیر چند ساله هنوز آغاز نشده است. فقدان سیاست های اقتصادی و مدون، امروز به یک بحران پیچیده در بحث تولیدات با کیفیت کالا و محصولات ایرانی تبدیل شده و بی تدبیری دولت ها، بازار صادرات را یکی پس از دیگری در معرض نابودی قرار داده است.

به گفته این اقتصاددان، تاوان صادرات کالاهای بی کیفیت را مردم، تولیدکنندگان و صادرکنندگان و در نهایت اقتصاد می پردازند، آن هم با خروج تدریجی از میدان رقابت جهانی!

عضو سابق اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: تجربه تلخ صادرات کالاهای بی کیفیت به بیش از نیم قرن گذشته در کشورمان بر می گردد، زمانی که ایران با توجه به ظرفیت بالای صنایع به عنوان صادرکننده برتر می توانست در منطقه محسوب شود. به عنوان نمونه در زمان یاد شده، پاکستان مشتری جوراب های تولیدی ایران بود که با توجه به صادرات کالاهای ناقص از سوی بازرگانان، باعث برگشت کالا از کشور مقصد شد. با تکرار این نوع تجربیات در طی سال های گذشته وضعیت صنایع کشور هر روز وخیم تر و باعث حاشیه نشینی ایران در بازارهای صادراتی شد.

«از دست دادن بازار سوریه، عراق و افغانستان رویدادی است که زمان زیادی از آن نمی گذرد». صدیقی در ادامه یادآور شد: این در حالی است که از سوی دیگر تجربه شیرین تولید و صادرات برخی کالاهایمان در سال های گذشته نشان می دهد زمانی که عزم بر تولید باکیفیت و مطرح جهانی داشته باشیم می توانیم با غول های صنایع مختلف رقابت داشته باشیم. به طور نمونه یک کارخانه تولید چکش و ابزار آلات در میدان رقابت جهانی گوی رقابت را از کشورهایی نظیر آلمان ربوده است و این به این معنی است که اگر بخواهند می شود.

ضعف در برابر کیفیت صادرات

به گفته صدیقی، ضرورت حضور در بازارهای جهانی تنها با ارائه محصول باکیفیت، قیمت مناسب و در نهایت تداوم حضور قابل اجراست. نگاه تولید با محوریت صادرات امروز به عنوان کلید جهت حضور و ابقاء در بازارهای جهانی مطرح است. دغدغه تولیدکنندگان در این فضا تهیه مواد اولیه لازم و با کیفیت و همچنین نبود تکنولوژی به‌روز است که این دو مهم، شرایط را برای صادرات کالای ایرانی سخت کرده است.

عضو سابق اتاق بازرگانی ایران تصریح کرد: رقبای خارجی با در نظر گرفتن سلیقه مشتری و رعایت استانداردهای لازم، بازارهای جهانی را در سیطره خود قرار داده اند. هنوز سازوکار تولید صادرات محورمان مشخص نیست و نمی دانیم با چه رویکردی، چه کالایی را برای کدام بازار تهیه و عرضه کنیم. ضعف تبلیغات کالای ایرانی در بازارهای مقصد، نبود برند و حرکت آهسته صنعت بسته بندی در مقایسه با سایر کشورهای رقیب، تولید بدون انطباق با استانداردهای جهانی و ده ها مورد دیگر، بازار صادارت محصولات تولید کشور را دچار رخوت کرده و در نهایت صنعت و بخش تجاری کشور تضعیف شده است و هر روز شاهد کمرنگ تر شدن حضور کالای ایرانی در بازارهای جهانی هستیم.

کیفیت قربانی سیاست

این فعال اقتصادی با تاکید بر این مطلب ادامه داد: برخی کشورهای همجوار به دلیل ضعف و ناتوانی مالی قادر به خرید محصولات گران و باکیفیت نیستند اما نباید این موضوع به صادرات کالاهای بی کیفیت و بدون استاندارد از سوی بازرگانان ایرانی دامن بزند. امروز اقتصاد قربانی سیاست زدگی شده است از این رو تامین نیاز صنعت با اما و اگرهایی روبروست که همین موضوع شاکله تولید با محوریت صادرات را به مخاطره انداخته است.

عضو سابق اتاق بازرگانی ایران با تاکید بر این موضوع گفت: ما با دنیا هماهنگ نبوده ایم. برای تولید کالاهای صادرات محور نیاز به ابزارهای لازم است. مواد اولیه، تبلیغات صحیح، بازارگردانان و بازاریابان زبده و تکنولوژی روز دنیا به همراه فناوری های جدید، از جمله نیازهای یک تولید با کیفیت است.

سیاستگذاران کشور از سکانداری اقتصاد دست بردارند

صدیقی ادامه داد: متاسفانه امروز به جای رسیدگی به این موضوعات، هر روز از بدنه تقویت تولید و صادرات فاصله گرفته می شود و در اصل با شاکله این موضوع نبرد می شود.

این اقتصاددان با اشاره به اینکه مداخله دولت در تولید و صادرات تبعات دور شدن از بازارهای مقصد را برجای گذاشته است گفت: امروز دولت به وظیفه ذاتی خود نمی رسد و نظارت را کنار گذاشته و تعیین قیمت ها، حضور در بازارهای جهانی و دست اندازی در تولید را پیش گرفته است.

این فعال اقتصادی در پایان با تاکید بر اینکه وقت آن رسیده که سیاستگذاران کشور از سکانداری اقتصاد دست بردارند. آنان فرق بین بی کیفیت و با کیفیت و حضور در بازارهای جهانی و تبعات آن بر اقتصاد کشور را به اندازه یک فعال اقتصادی نمی دانند لذا باید وظیفه هدایت تولید به سمت بازارهای جهانی را به بخش های فعال اقتصادی که با ظرفیت بالا حاشیه نشین شده اند تحویل دهند.